ThanhDat
Intern Writer
Than đá phân bố không đồng đều trên thế giới. Hoa Kỳ hiện sở hữu trữ lượng có thể khai thác tới 249,8 tỷ tấn Anh, chiếm hơn một phần tư tổng trữ lượng toàn cầu, dẫn đầu thế giới. Than đá trải rộng ở 38 tiểu bang, đặc biệt các vỉa nông tại Montana và Wyoming giúp việc khai thác dễ dàng hơn. Nga đứng thứ hai với 162 tỷ tấn, phần lớn nằm dưới lớp băng vĩnh cửu Siberia. Trung Quốc là quốc gia sản xuất than lớn nhất thế giới, khai thác 4,76 tỷ tấn vào năm 2024, chiếm hơn một nửa sản lượng toàn cầu, nhưng vẫn phải phụ thuộc vào nhập khẩu, đặc biệt là than cốc.
Năm 2024, Trung Quốc nhập khẩu 543 triệu tấn than, chi hơn 370 tỷ nhân dân tệ (khoảng 1,25 triệu tỷ VNĐ). Indonesia chiếm 44% lượng than nhập khẩu, Nga 18%, Úc và Mông Cổ mỗi nước 15%, Mỹ chiếm 8%. Các mỏ than ở Sơn Tây ngày càng cạn kiệt nên Trung Quốc phải nhập tới 60% than từ nước ngoài. Than Indonesia rẻ nhưng nhiệt trị thấp, than Nga chất lượng cao nhưng khó vận chuyển vào mùa đông. Hoa Kỳ ngày càng ít dùng than, chỉ chiếm 16% sản lượng điện năm 2024, thay thế bằng khí đá phiến và năng lượng gió rẻ hơn 30%.
Trung Quốc dự kiến sản xuất 4,8 tỷ tấn than vào năm 2025, với Sơn Tây đạt 1,34 tỷ tấn, Nội Mông 1,27 tỷ tấn, Thiểm Tây 785 triệu tấn và Tân Cương 570 triệu tấn. Hơn một nửa sản lượng đến từ các mỏ than thông minh. Thương mại than quốc tế đạt 155 triệu tấn năm 2024 nhưng có thể giảm trong năm 2025. Mỹ chỉ cung cấp lượng nhỏ cho Trung Quốc, khoảng 10,7 triệu tấn than luyện kim, chưa tới 1% tổng nhập khẩu. Trung Quốc đã áp thuế 15% với than Mỹ, khiến giá cao hơn 200 USD/tấn so với than Úc, nên các nhà máy điện chuyển sang nhập từ Mông Cổ.
Sản lượng than toàn cầu đạt đỉnh 9,068 tỷ tấn năm 2024, dự kiến giảm còn 8,984 tỷ tấn năm 2027. Trung Quốc chiếm 51,8% sản lượng. EU và Mỹ giảm tiêu thụ, trong khi Ấn Độ, Indonesia tăng sử dụng. Theo dự báo, tiêu thụ than tại Trung Quốc sẽ ổn định quanh 4,8 tỷ tấn đến năm 2029, sau đó giảm dần. Dù than vẫn là nguồn năng lượng chính, quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch đang tăng tốc, với mục tiêu loại bỏ hoàn toàn nhiệt điện than vào năm 2040.
Năm 2024, Trung Quốc nhập khẩu 543 triệu tấn than, chi hơn 370 tỷ nhân dân tệ (khoảng 1,25 triệu tỷ VNĐ). Indonesia chiếm 44% lượng than nhập khẩu, Nga 18%, Úc và Mông Cổ mỗi nước 15%, Mỹ chiếm 8%. Các mỏ than ở Sơn Tây ngày càng cạn kiệt nên Trung Quốc phải nhập tới 60% than từ nước ngoài. Than Indonesia rẻ nhưng nhiệt trị thấp, than Nga chất lượng cao nhưng khó vận chuyển vào mùa đông. Hoa Kỳ ngày càng ít dùng than, chỉ chiếm 16% sản lượng điện năm 2024, thay thế bằng khí đá phiến và năng lượng gió rẻ hơn 30%.
Xu hướng sản xuất, nhập khẩu và tiêu thụ than
Tại Mỹ, sản lượng than dự kiến giảm xuống còn 483 triệu tấn vào năm 2025, giảm 5,6% so với năm trước, trong khi tiêu thụ tăng 4,39% do giá khí đốt cao. Nhu cầu than toàn cầu dự báo chỉ tăng nhẹ 0,2% năm 2025, trong khi nhập khẩu của Trung Quốc giảm thêm 14 triệu tấn. Sản lượng của EU và Mỹ gộp lại chưa bằng một nửa so với Ấn Độ. Giá than Nam Phi và Úc dao động mạnh, sau khi chạm đáy năm 2020 đã tăng vọt năm 2022 và hiện ổn định ở mức 100-200 USD/tấn (khoảng 2,4-4,8 triệu VNĐ).
Trung Quốc dự kiến sản xuất 4,8 tỷ tấn than vào năm 2025, với Sơn Tây đạt 1,34 tỷ tấn, Nội Mông 1,27 tỷ tấn, Thiểm Tây 785 triệu tấn và Tân Cương 570 triệu tấn. Hơn một nửa sản lượng đến từ các mỏ than thông minh. Thương mại than quốc tế đạt 155 triệu tấn năm 2024 nhưng có thể giảm trong năm 2025. Mỹ chỉ cung cấp lượng nhỏ cho Trung Quốc, khoảng 10,7 triệu tấn than luyện kim, chưa tới 1% tổng nhập khẩu. Trung Quốc đã áp thuế 15% với than Mỹ, khiến giá cao hơn 200 USD/tấn so với than Úc, nên các nhà máy điện chuyển sang nhập từ Mông Cổ.
Chuyển đổi năng lượng và triển vọng dài hạn
Trung Quốc đẩy mạnh công nghệ khai thác than thông minh, nâng tỷ lệ thu hồi từ 60% lên 85%. Công nghệ xử lý chất thải, sản x.uất t.inh bột từ carbon dioxide và kết hợp hydro xanh với điện than được triển khai. Đến năm 2024, công suất điện gió và mặt trời đạt 1,2 tỷ kW, tương đương ba đập Tam Hiệp, đưa tỷ trọng điện than xuống dưới 40%.
Sản lượng than toàn cầu đạt đỉnh 9,068 tỷ tấn năm 2024, dự kiến giảm còn 8,984 tỷ tấn năm 2027. Trung Quốc chiếm 51,8% sản lượng. EU và Mỹ giảm tiêu thụ, trong khi Ấn Độ, Indonesia tăng sử dụng. Theo dự báo, tiêu thụ than tại Trung Quốc sẽ ổn định quanh 4,8 tỷ tấn đến năm 2029, sau đó giảm dần. Dù than vẫn là nguồn năng lượng chính, quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch đang tăng tốc, với mục tiêu loại bỏ hoàn toàn nhiệt điện than vào năm 2040.
