VNR Content
Pearl
Bạn thường được dạy rằng Columbus khám phá ra châu Mỹ đầu tiên. Tuy nhiên, mới đây có bằng chứng khoa học cho thấy, người Viking đã đặt chân lên châu Mỹ trước Columbus... 500 năm. Tức già nửa thiên niên kỷ.
Người Viking đã đến Newfoundland gần… 500 năm trước khi Christopher Columbus băng qua Đại Tây Dương để đặt chân đến lục địa này. Đó là kết luận chính thức của một nghiên cứu vừa được tiến hành gần đây.
Tại mũi phía bắc của bán đảo Newfoundland, Canada, tồn tại một khu định cư của người Viking thời tiền sử, được biết đến với tên gọi L’Anse aux Meadows. Khu vực này đã được phát hiện ra bởi các nhà khảo cổ học vào những năm 1960, nhưng lúc bấy giờ, họ chưa thể xác định được chính xác thời điểm mà những người Viking đã đến đây.
*Xem thêm: 7 hiểu biết sai lầm về Columbus mà trường học đã dạy bạn.
Một ngôi nhà của người Viking được phục dựng tại L'Anse aux Meadows
Một nghiên cứu mới xuất bản trên trang Nature đã phần nào làm rõ thông tin còn thiếu sót này. Theo đó, nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi nhà khảo cổ Michael Dee từ Đại học Groningen ở Hà Lan mới đây vừa phát hiện ra bằng chứng cho thấy người Viking đã sinh sống tại L’Anse aux Meadows vào năm 1021 Công nguyên, tức đúng 1.000 năm trước đây. Dee cho biết, đây là lần đầu tiên các nhà nghiên cứu biết được thời điểm mà người châu Âu hiện diện tại châu Mỹ, trước khi Columbus đến đó vào năm 1492 Công nguyên.
Ai cũng biết rằng người Viking vốn là những chiến binh của biển cả. Những người Scandinavi này được cho là đã đến Iceland vào cuối thế kỷ thứ 9 và đến Bắc Mỹ vào thế kỷ thứ 11, dù thời điểm chính xác của sự kiện thứ hai kia vẫn là nguồn cơn của nhiều cuộc tranh luận, cho đến lúc này. Tại sao các nhà khảo cổ lại mất nhiều thời gian đến vậy mới tìm ra được cột mốc ngày tháng kia?
“Để có thể định ngày tháng của các di chỉ khảo cổ, bạn cần các bản ghi chép đương đại hoặc một lượng đáng kể cổ vật có thể được xác định nằm trong một khoảng thời gian nhất định” - Dee nói. “L’anse aux Meadows không có cả hai thứ đó. Phương thức định ngày khoa học nhất có lẽ là dùng phóng xạ carbon, nhưng nó thường chỉ cho ra ngày tháng thuộc vài thế kỷ gần nhất mà thôi”. Ông cũng tiết lộ rằng phương thức mà nhóm nghiên cứu đã sử dụng mới xuất hiện cách đây vài năm!
Cụ thể, để xác định niên đại của di chỉ, Dee và các đồng nghiệp đã phân tích ba mẩu gỗ thu được từ khu vực (ảnh trên), tất cả đều đến từ những cái cây khác nhau. Những mẩu gỗ đó là phần còn sót lại sau quá trình chặt gỗ và có liên quan đến hoạt động của người Viking tại L’anse aux Meadows. Những vết nứt đặc biệt cho thấy dấu hiệu bị cắt và xén, và rõ ràng là do các công cụ bằng kim loại gây ra, những thứ mà các bộ tộc thổ dân sống tại khu vực này vào thời điểm đó không hề sở hữu.
Nhóm nghiên cứu sau đó đã đọc chỉ số carbon khí quyển để tìm ra mốc thời gian carbon phóng xạ của những mẩu cây bị đốn hạ. Độ chính xác của kỹ thuật xác định niên đại này được tăng cường nhờ một cơn bão mặt trời lớn xảy ra vào năm 993 Công nguyên, vốn để lại một dấu hiệu carbon phóng xạ đặc biệt trên các mảng vân cây trên toàn thế giới.
Cây cối hấp thụ carbon từ khí quyển và biến nó thành vân gỗ. Sự tăng lên của mật độ vân gỗ carbon phóng xạ được cho là có mối liên hệ với cơn bão mặt trời đó.
“Bằng cách đo mật độ carbon phóng xạ (ảnh trên) trong vân gỗ của người Viking, chúng tôi đã phát hiện ra một mức tăng đột ngột” - Dee nói, có nghĩa là vân gỗ đó có niên đại từ năm 993 Công nguyên. Từ đó, chỉ việc đếm số vân gỗ từ đó cho đến rìa để tìm ra thời điểm của vân cuối cùng trước khi bị đốn hạ. Các nhà nghiên cứu đã áp dụng kỹ thuật này lên cả ba mẩu gỗ, tất cả đều trả về kết quả thời điểm bị chặt là năm 1021 Công nguyên.
“Phát hiện mới cho thấy người châu Âu đã biết đến châu Mỹ và cũng cho thấy thời điểm mà con người lần đầu đi vòng quanh địa cầu” - các nhà nghiên cứu viết. Ngoài ra, nghiên cứu của họ còn giúp các nghiên cứu trong tương lai về hoạt động của con người xuyên bờ đại dương vào thưở hồng hoang, như quá trình trao đổi hàng hoá giữa người Viking và thổ dân, sự xuất hiện của các giống cây trồng và động vật mới, và sự lây lan của bệnh tật.
Người Viking đã hiện diện tại Bắc Mỹ vào năm 1021 Công nguyên, nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được giải đáp. Tổng số người định cư đến lục địa mới là bao nhiêu, và họ đã ở đó trong bao lâu. Có vẻ như người Scandinavi đã không ở lại Bắc Mỹ quá lâu!
“Có lẽ họ đến tìm gỗ và các tài nguyên khác rồi mang về Greenland” - Dee giải thích. “Có lẽ đã có khoảng 100 người Scandinavi tại khu vực này . Chúng tôi còn biết một số loại thực vật sót lại tại khu vực cũng đã được đưa về phía nam của châu Mỹ, nhưng không biết chính xác là đi đâu. Từ số lượng rác rưởi còn lại và bởi không có nấm mồ nào của người Scandinavi tại đây, hầu hết các nhà khảo cổ tin rằng họ ở tại L’Anse aux Meadows trong thời gian khá ngắn ngủi”.
Trong thời gian tới, Dee kỳ vọng các nhà khảo cổ sẽ tìm thấy dấu tích của nhiều loài thực vật quý hiếm hơn nữa, và chúng có thể cho chúng ta biết nhiều địa điểm khác ở Bắc Mỹ đã từng được người Scandinavi khai phá. Nghiên cứu nói trên như một lời khẳng định về khả năng hàng hải thượng thừa của người Viking, cũng như phạm vi hoạt động rộng khắp toàn cầu của họ.
Tham khảo: Gizmodo
Người Viking đã đến Newfoundland gần… 500 năm trước khi Christopher Columbus băng qua Đại Tây Dương để đặt chân đến lục địa này. Đó là kết luận chính thức của một nghiên cứu vừa được tiến hành gần đây.
Tại mũi phía bắc của bán đảo Newfoundland, Canada, tồn tại một khu định cư của người Viking thời tiền sử, được biết đến với tên gọi L’Anse aux Meadows. Khu vực này đã được phát hiện ra bởi các nhà khảo cổ học vào những năm 1960, nhưng lúc bấy giờ, họ chưa thể xác định được chính xác thời điểm mà những người Viking đã đến đây.
*Xem thêm: 7 hiểu biết sai lầm về Columbus mà trường học đã dạy bạn.
Một nghiên cứu mới xuất bản trên trang Nature đã phần nào làm rõ thông tin còn thiếu sót này. Theo đó, nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi nhà khảo cổ Michael Dee từ Đại học Groningen ở Hà Lan mới đây vừa phát hiện ra bằng chứng cho thấy người Viking đã sinh sống tại L’Anse aux Meadows vào năm 1021 Công nguyên, tức đúng 1.000 năm trước đây. Dee cho biết, đây là lần đầu tiên các nhà nghiên cứu biết được thời điểm mà người châu Âu hiện diện tại châu Mỹ, trước khi Columbus đến đó vào năm 1492 Công nguyên.
Ai cũng biết rằng người Viking vốn là những chiến binh của biển cả. Những người Scandinavi này được cho là đã đến Iceland vào cuối thế kỷ thứ 9 và đến Bắc Mỹ vào thế kỷ thứ 11, dù thời điểm chính xác của sự kiện thứ hai kia vẫn là nguồn cơn của nhiều cuộc tranh luận, cho đến lúc này. Tại sao các nhà khảo cổ lại mất nhiều thời gian đến vậy mới tìm ra được cột mốc ngày tháng kia?
“Để có thể định ngày tháng của các di chỉ khảo cổ, bạn cần các bản ghi chép đương đại hoặc một lượng đáng kể cổ vật có thể được xác định nằm trong một khoảng thời gian nhất định” - Dee nói. “L’anse aux Meadows không có cả hai thứ đó. Phương thức định ngày khoa học nhất có lẽ là dùng phóng xạ carbon, nhưng nó thường chỉ cho ra ngày tháng thuộc vài thế kỷ gần nhất mà thôi”. Ông cũng tiết lộ rằng phương thức mà nhóm nghiên cứu đã sử dụng mới xuất hiện cách đây vài năm!
Nhóm nghiên cứu sau đó đã đọc chỉ số carbon khí quyển để tìm ra mốc thời gian carbon phóng xạ của những mẩu cây bị đốn hạ. Độ chính xác của kỹ thuật xác định niên đại này được tăng cường nhờ một cơn bão mặt trời lớn xảy ra vào năm 993 Công nguyên, vốn để lại một dấu hiệu carbon phóng xạ đặc biệt trên các mảng vân cây trên toàn thế giới.
Cây cối hấp thụ carbon từ khí quyển và biến nó thành vân gỗ. Sự tăng lên của mật độ vân gỗ carbon phóng xạ được cho là có mối liên hệ với cơn bão mặt trời đó.
“Phát hiện mới cho thấy người châu Âu đã biết đến châu Mỹ và cũng cho thấy thời điểm mà con người lần đầu đi vòng quanh địa cầu” - các nhà nghiên cứu viết. Ngoài ra, nghiên cứu của họ còn giúp các nghiên cứu trong tương lai về hoạt động của con người xuyên bờ đại dương vào thưở hồng hoang, như quá trình trao đổi hàng hoá giữa người Viking và thổ dân, sự xuất hiện của các giống cây trồng và động vật mới, và sự lây lan của bệnh tật.
Người Viking đã hiện diện tại Bắc Mỹ vào năm 1021 Công nguyên, nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được giải đáp. Tổng số người định cư đến lục địa mới là bao nhiêu, và họ đã ở đó trong bao lâu. Có vẻ như người Scandinavi đã không ở lại Bắc Mỹ quá lâu!
“Có lẽ họ đến tìm gỗ và các tài nguyên khác rồi mang về Greenland” - Dee giải thích. “Có lẽ đã có khoảng 100 người Scandinavi tại khu vực này . Chúng tôi còn biết một số loại thực vật sót lại tại khu vực cũng đã được đưa về phía nam của châu Mỹ, nhưng không biết chính xác là đi đâu. Từ số lượng rác rưởi còn lại và bởi không có nấm mồ nào của người Scandinavi tại đây, hầu hết các nhà khảo cổ tin rằng họ ở tại L’Anse aux Meadows trong thời gian khá ngắn ngủi”.
Trong thời gian tới, Dee kỳ vọng các nhà khảo cổ sẽ tìm thấy dấu tích của nhiều loài thực vật quý hiếm hơn nữa, và chúng có thể cho chúng ta biết nhiều địa điểm khác ở Bắc Mỹ đã từng được người Scandinavi khai phá. Nghiên cứu nói trên như một lời khẳng định về khả năng hàng hải thượng thừa của người Viking, cũng như phạm vi hoạt động rộng khắp toàn cầu của họ.
Tham khảo: Gizmodo
