Thay đổi thuật toán trong tháng 5 vừa qua của Facebook đã khiến hàng loạt trang web tin tức bị giảm mạnh lượng truy cập, theo số liệu của Echobox, công ty quản lý truyền thông mạng xã hội.
Đây là thông tin đáng lo ngại với lĩnh vực kinh doanh tin tức, đặc biệt là những trang lệ thuộc nhiều vào lượng truy cập đến từ các nền tảng mạng xã hội. Nhiều trang tin cho rằng họ xứng đáng có được sự minh bạch từ các mạng xã hội nhưng cũng như các lần thay đổi thuật toán trước đây, không có thông tin cụ thể nào từ Meta, công ty mẹ của Facebook. Thực tế, Meta đã không phản hồi các báo như Gizmodo khi được hỏi về việc thay đổi thuật toán.
Trang công nghệ Gizmodo cho biết họ đã liên hệ với nhiều trang tin tức và được biết sự thay đổi thuật toán của Facebook bắt đầu từ tháng Hai và ngày càng tệ hơn trong vài tháng gần đây. “Lượng truy cập vào trang của chúng tôi đang giảm đáng kể do lượng bạn đọc từ Facebook không tương xứng. Facebook thường chiếm khoảng 25% lưu lượng truy cập của chúng tôi”, Robert Chappell, biên tập viên điều hành trang Madison 365, một tòa soạn phi lợi nhuận đưa tin về các cộng đồng da màu ở Wisconsin (Mỹ) cho biết. “Bạn không bao giờ biết điều gì sẽ thay đổi. Điều đó làm cho việc lập kế hoạch cho tương lai trở nên khó khăn.”
Số lần truy cập đến từ Facebook đã giảm trong khoảng một năm, nhưng sự sụt giảm đó đã tăng nhanh vào tháng 5 năm 2023, theo Echobox, công ty thu thập dữ liệu từ hơn 2.000 nhà xuất bản trên toàn thế giới. Với hầu hết các khách hàng của Echobox, lưu lượng truy cập đến từ Facebook đã giảm khoảng 50% so với mùa hè năm ngoái.
“Thật khó để biết chắc chắn nguyên nhân là gì, nhưng Facebook đã không giấu giếm ý định loại bỏ tin tức trên nền tảng của mình và ưu tiên hơn cho nội dung video, điều dẫn đến lưu lượng truy cập vào các trang tin tức ít hơn”, Antoine Amann, giám đốc điều hành Echobox cho biết. “Việc phụ thuộc vào các nền tảng của bên thứ ba có thể cực kỳ khó khăn đối với các nhà xuất bản, khi hiệu suất và doanh thu bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi những thay đổi thuật toán mà họ không kiểm soát được.”
Dữ liệu từ Echobox cho thấy tỷ lệ lưu lượng truy cập Facebook của nhà xuất bản giảm mạnh sau khi đạt đỉnh vào mùa hè năm 2022, giảm nhanh vào tháng 5 này.
Một nhân viên tại trang tin tức thể thao và văn hóa có hàng triệu người theo dõi trên Facebook chia sẻ với Gizmodo rằng: “Chúng tôi nhận thấy một đợt giảm truy cập kéo dài từ giữa đến cuối tháng Hai. Lúc đầu, chúng tôi cho rằng đó là lỗi của mình và chúng tôi đã phạm phải một số sai lầm, nhưng thời gian trôi qua, các nhà xuất bản khác cũng báo cáo điều tương tự.”
Sự thay đổi không ai lường được về lưu lượng truy cập từ các nền tảng mạng xã hội là một phần nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ của một số hệ thống tin tức lớn như Vice Media (sở hữu trang Vice và Motherboard) và BuzzFeed News. Nicholas Carlson, Tổng biên tập của trang Insider, đã mô tả việc cắt đứt kết nối với Facebook là một trong những trở ngại lớn khiến lưu lượng truy cập đến các trang web của Insider giảm mạnh. Trang Insider gần đây đã sa thải hàng loạt nhân viên và chứng kiến sự đình công của các nhân viên.
“Lưu lượng truy cập giảm. Số người đăng ký đang giảm. Lượt xem video giảm. Điều đó đã đúng cách đây hai tuần và đã đúng trong nhiều tháng, vì vậy tôi không nói về tác động của việc nhân viên đình công. Tôi đang nói về một môi trường đọc và xem đang thay đổi do Facebook không còn chia sẻ liên kết nữa,” Nicholas Carlson chia sẻ.
Facebook không xa lạ gì với việc đưa ra những thay đổi chính sách không rõ ràng. Đặc biệt, nền tảng mạng xã hội này đã gây sốc nhất khi đưa ra các số liệu sai lệch về mức độ phổ biến của nội dung video trên Facebook vào năm 2015 và khuyến khích các nhà xuất bản tạo nhiều video hơn. Điều đó đã tạo ra một sự thay đổi trong toàn ngành truyền thông với các khoản đầu tư lớn vào việc sản xuất nội dung video mà trên thực tế, người dùng không xem nhiều.
“Nội dung của chúng tôi đã mang lại rất nhiều giá trị cho Facebook, chúng tôi đã là một phần của hệ sinh thái kể từ khi họ ra mắt trang Facebook hơn một thập kỷ trước. Nhưng với tư cách là một doanh nghiệp nhỏ, có vẻ như Facebook không tôn trọng chúng tôi”, nhân viên của trang tin thể thao và văn hóa yêu cầu giấu tên vì sợ bị Facebook trả thù chia sẻ với trang Gizmodo.
Chappell, biên tập viên của Madison 365, nói với Gizmodo rằng hiệu quả truy cập vào nội dung thay đổi đáng kể dựa trên chủ đề. Ông cho biết Meta không chỉ quyết định xem người dùng có xem thêm tin tức hay không mà còn quyết định loại tin tức nào sẽ hiển thị trong nguồn cấp dữ liệu của người dùng.
“Trong ba hoặc bốn tháng qua, bất cứ điều gì gây tranh cãi hoặc liên quan đến tin tức chính sách quan trọng đều bị chặn, nhưng nếu đó là tin tức về điều gì đó tương đối đơn giản và vui vẻ, thì thuật toán sẽ khuếch đại nó,” Chappell nói. Mặc dù Facebook không xác nhận khẳng định của Chappell nhưng các cuộc trò chuyện nội bộ bị rò rỉ tại Facebook đã cho thấy các giám đốc điều hành đang tranh luận về việc liệu người dùng có nên xem nhiều nội dung được đánh giá là “tích cực” hay “tiêu cực” hay không.
Chappell chia sẻ vài câu chuyện thú vị về việc chia sẻ thông tin của trang Madison 365 trên Facebook vào tháng 5. Một viết về hiệu trưởng mới tại một trường cấp hai đạt lượng tiếp cận đến 120.000 người dùng. Trong khi đó, một câu chuyện về người phát ngôn của Đảng Cộng hòa thông báo rằng ông ấy sẽ cắt giảm các chương trình phúc lợi tại Đại học Wisconsin chỉ tiếp cận chưa đến 1.000 người.
Vào tháng 5 vừa qua, Meta đe dọa sẽ chặn hoàn toàn các liên kết tin tức trên Facebook và Instagram ở California để đáp lại dự luật buộc các nền tảng công nghệ (Google cũng như Meta) phải trả tiền cho các nhà xuất bản nội dung tin tức. Meta không chặn hoàn toàn tin tức ở California, nhưng các nền tảng của công ty này có thể chặn nội dung tin tức theo những cách tinh vi hơn. Một số người từng tố Meta đã không chỉ chặn tin tức mà còn chặn cả các trang về bệnh viện và dịch vụ cứu hỏa ở Úc vào năm 2021 để đáp lại một luật được đề xuất tương tự. Meta phủ nhận cáo buộc đó, nói rằng các trang bị chặn là một sự vô tình chứ không phải cố ý.
Meta là một công ty tư nhân, họ được tự do thực hiện các thay đổi và không nợ bất kỳ ai về lưu lượng truy cập hoặc doanh thu. Tuy nhiên, các nhà xuất bản cho rằng ít nhất, họ xứng đáng được Meta công bố về việc thay đổi thuật toán và lý do đằng sau những thay đổi đó vì các trang tin là một phần của hệ sinh thái nội dung trên đó.
Trang công nghệ Gizmodo cho biết họ đã liên hệ với nhiều trang tin tức và được biết sự thay đổi thuật toán của Facebook bắt đầu từ tháng Hai và ngày càng tệ hơn trong vài tháng gần đây. “Lượng truy cập vào trang của chúng tôi đang giảm đáng kể do lượng bạn đọc từ Facebook không tương xứng. Facebook thường chiếm khoảng 25% lưu lượng truy cập của chúng tôi”, Robert Chappell, biên tập viên điều hành trang Madison 365, một tòa soạn phi lợi nhuận đưa tin về các cộng đồng da màu ở Wisconsin (Mỹ) cho biết. “Bạn không bao giờ biết điều gì sẽ thay đổi. Điều đó làm cho việc lập kế hoạch cho tương lai trở nên khó khăn.”
Số lần truy cập đến từ Facebook đã giảm trong khoảng một năm, nhưng sự sụt giảm đó đã tăng nhanh vào tháng 5 năm 2023, theo Echobox, công ty thu thập dữ liệu từ hơn 2.000 nhà xuất bản trên toàn thế giới. Với hầu hết các khách hàng của Echobox, lưu lượng truy cập đến từ Facebook đã giảm khoảng 50% so với mùa hè năm ngoái.
“Thật khó để biết chắc chắn nguyên nhân là gì, nhưng Facebook đã không giấu giếm ý định loại bỏ tin tức trên nền tảng của mình và ưu tiên hơn cho nội dung video, điều dẫn đến lưu lượng truy cập vào các trang tin tức ít hơn”, Antoine Amann, giám đốc điều hành Echobox cho biết. “Việc phụ thuộc vào các nền tảng của bên thứ ba có thể cực kỳ khó khăn đối với các nhà xuất bản, khi hiệu suất và doanh thu bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi những thay đổi thuật toán mà họ không kiểm soát được.”
Một nhân viên tại trang tin tức thể thao và văn hóa có hàng triệu người theo dõi trên Facebook chia sẻ với Gizmodo rằng: “Chúng tôi nhận thấy một đợt giảm truy cập kéo dài từ giữa đến cuối tháng Hai. Lúc đầu, chúng tôi cho rằng đó là lỗi của mình và chúng tôi đã phạm phải một số sai lầm, nhưng thời gian trôi qua, các nhà xuất bản khác cũng báo cáo điều tương tự.”
Sự thay đổi không ai lường được về lưu lượng truy cập từ các nền tảng mạng xã hội là một phần nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ của một số hệ thống tin tức lớn như Vice Media (sở hữu trang Vice và Motherboard) và BuzzFeed News. Nicholas Carlson, Tổng biên tập của trang Insider, đã mô tả việc cắt đứt kết nối với Facebook là một trong những trở ngại lớn khiến lưu lượng truy cập đến các trang web của Insider giảm mạnh. Trang Insider gần đây đã sa thải hàng loạt nhân viên và chứng kiến sự đình công của các nhân viên.
“Lưu lượng truy cập giảm. Số người đăng ký đang giảm. Lượt xem video giảm. Điều đó đã đúng cách đây hai tuần và đã đúng trong nhiều tháng, vì vậy tôi không nói về tác động của việc nhân viên đình công. Tôi đang nói về một môi trường đọc và xem đang thay đổi do Facebook không còn chia sẻ liên kết nữa,” Nicholas Carlson chia sẻ.
Facebook không xa lạ gì với việc đưa ra những thay đổi chính sách không rõ ràng. Đặc biệt, nền tảng mạng xã hội này đã gây sốc nhất khi đưa ra các số liệu sai lệch về mức độ phổ biến của nội dung video trên Facebook vào năm 2015 và khuyến khích các nhà xuất bản tạo nhiều video hơn. Điều đó đã tạo ra một sự thay đổi trong toàn ngành truyền thông với các khoản đầu tư lớn vào việc sản xuất nội dung video mà trên thực tế, người dùng không xem nhiều.
“Nội dung của chúng tôi đã mang lại rất nhiều giá trị cho Facebook, chúng tôi đã là một phần của hệ sinh thái kể từ khi họ ra mắt trang Facebook hơn một thập kỷ trước. Nhưng với tư cách là một doanh nghiệp nhỏ, có vẻ như Facebook không tôn trọng chúng tôi”, nhân viên của trang tin thể thao và văn hóa yêu cầu giấu tên vì sợ bị Facebook trả thù chia sẻ với trang Gizmodo.
Chappell, biên tập viên của Madison 365, nói với Gizmodo rằng hiệu quả truy cập vào nội dung thay đổi đáng kể dựa trên chủ đề. Ông cho biết Meta không chỉ quyết định xem người dùng có xem thêm tin tức hay không mà còn quyết định loại tin tức nào sẽ hiển thị trong nguồn cấp dữ liệu của người dùng.
“Trong ba hoặc bốn tháng qua, bất cứ điều gì gây tranh cãi hoặc liên quan đến tin tức chính sách quan trọng đều bị chặn, nhưng nếu đó là tin tức về điều gì đó tương đối đơn giản và vui vẻ, thì thuật toán sẽ khuếch đại nó,” Chappell nói. Mặc dù Facebook không xác nhận khẳng định của Chappell nhưng các cuộc trò chuyện nội bộ bị rò rỉ tại Facebook đã cho thấy các giám đốc điều hành đang tranh luận về việc liệu người dùng có nên xem nhiều nội dung được đánh giá là “tích cực” hay “tiêu cực” hay không.
Chappell chia sẻ vài câu chuyện thú vị về việc chia sẻ thông tin của trang Madison 365 trên Facebook vào tháng 5. Một viết về hiệu trưởng mới tại một trường cấp hai đạt lượng tiếp cận đến 120.000 người dùng. Trong khi đó, một câu chuyện về người phát ngôn của Đảng Cộng hòa thông báo rằng ông ấy sẽ cắt giảm các chương trình phúc lợi tại Đại học Wisconsin chỉ tiếp cận chưa đến 1.000 người.
Vào tháng 5 vừa qua, Meta đe dọa sẽ chặn hoàn toàn các liên kết tin tức trên Facebook và Instagram ở California để đáp lại dự luật buộc các nền tảng công nghệ (Google cũng như Meta) phải trả tiền cho các nhà xuất bản nội dung tin tức. Meta không chặn hoàn toàn tin tức ở California, nhưng các nền tảng của công ty này có thể chặn nội dung tin tức theo những cách tinh vi hơn. Một số người từng tố Meta đã không chỉ chặn tin tức mà còn chặn cả các trang về bệnh viện và dịch vụ cứu hỏa ở Úc vào năm 2021 để đáp lại một luật được đề xuất tương tự. Meta phủ nhận cáo buộc đó, nói rằng các trang bị chặn là một sự vô tình chứ không phải cố ý.
Meta là một công ty tư nhân, họ được tự do thực hiện các thay đổi và không nợ bất kỳ ai về lưu lượng truy cập hoặc doanh thu. Tuy nhiên, các nhà xuất bản cho rằng ít nhất, họ xứng đáng được Meta công bố về việc thay đổi thuật toán và lý do đằng sau những thay đổi đó vì các trang tin là một phần của hệ sinh thái nội dung trên đó.
