"Nước" H20 sắp thoái trào, NVIDIA lại tạo sóng tạo gió xứ Tàu với chiến thần mới

[Tháp rơi tự do]

Ngày 22/8, theo tờ The Information, NVIDIA đã thông báo với các nhà cung ứng quan trọng như Amkor Technology và Samsung Electronics về việc tạm dừng sản xuất liên quan đến dòng chip H20.

Trước đó một tuần, Nhà Trắng cho biết NVIDIA đã đồng ý trích 15% doanh thu từ việc bán chip tại Trung Quốc nộp cho chính phủ Mỹ để đổi lấy giấy phép xuất khẩu. Đặt hai thông tin này cạnh nhau, nhiều người vội kết luận rằng NVIDIA sẽ một lần nữa chấm dứt việc bán H20 tại thị trường Trung Quốc.

Thực tế, chưa hẳn là vậy. Với thế cân bằng hiện tại trong ngành chip AI, NVIDIA hoàn toàn có thể “chuyển” phần chi phí 15% này sang cho khách hàng Trung Quốc. Ngay cả khi giá chip tăng thêm khoảng 18%, NVIDIA vẫn đủ sức giữ lợi thế cạnh tranh. Vậy tại sao công ty lại chọn đúng thời điểm này để yêu cầu tạm ngừng sản xuất H20?

H20: Con gà đẻ trứng… lỗ​

Dù nhu cầu H20 tại Trung Quốc luôn mạnh mẽ, nhưng với NVIDIA, con chip này lại không hề mang về lợi nhuận hấp dẫn. Trong toàn bộ thế hệ GPU kiến trúc Hopper, H20 là sản phẩm có biên lợi nhuận thấp nhất.

Nguyên nhân đến từ các ràng buộc của Cục Công nghiệp và An ninh Mỹ (BIS). Do quy định về “mật độ hiệu năng”, NVIDIA buộc phải “cắt gọt” sức mạnh tính toán, khiến H20 chỉ đạt 296 TFLOPS – tức khoảng 15% so với H100. Trong khi đó, dung lượng bộ nhớ HBM3 lại được nâng lên 96Gb với băng thông 4.0Tb/s để bù trừ phần hạn chế về tính toán.

Kết quả là H20 trở thành một sản phẩm kỳ quặc: hiệu năng giảm sâu, nhưng chi phí sản xuất (đặc biệt từ bộ nhớ HBM3 vốn chiếm đến 60% giá thành) lại ngang ngửa, thậm chí cao hơn H100.

Không chỉ vậy, vào tháng 4 năm nay, Nhà Trắng đã từng cấm NVIDIA xuất khẩu H20 sang Trung Quốc, khiến công ty không thể giao 2,5 tỷ USD đơn hàng và phải “ôm” khoản tồn kho cùng cam kết mua nguyên vật liệu trị giá tới 4,5 tỷ USD.

Sau đó, CEO Jensen Huang tuyên bố lệnh cấm đã được dỡ bỏ, nhưng chuỗi động thái “lúc cấm lúc mở” này cho thấy rõ hai thực tế: NVIDIA vẫn còn nhiều tồn kho H20 chưa xử lý hết, và quan trọng hơn, lợi nhuận từ dòng chip này ngày càng kém hấp dẫn.

Đó là lý do việc thông báo ngừng sản xuất có thể chỉ là một bước điều chỉnh chuỗi cung ứng, chứ chưa chắc đồng nghĩa với việc dừng bán H20 ở Trung Quốc. Song song, NVIDIA cũng đã chuẩn bị cho sự xuất hiện của sản phẩm mới: B30A.

B30A: Quân bài chiến lược mới​

Ngay sau khi NVIDIA công bố dòng chip kiến trúc Blackwell, tin đồn về phiên bản “đặc biệt cho Trung Quốc” đã nhanh chóng xuất hiện. Giới công nghệ cho rằng con chip này sẽ mang tên B30A, sử dụng kiến trúc Blackwell Ultra giống B300 nhưng chỉ có một die thay vì hai, nhờ đó hiệu năng và dung lượng bộ nhớ bằng khoảng một nửa B300.

Cùng ngày 22/8, khi Jensen Huang đến thăm TSMC, ông tiết lộ NVIDIA đang làm việc với chính phủ Mỹ về việc xuất khẩu một mẫu chip AI mới cho Trung Quốc – rất có thể chính là B30A.

Tuy nhiên, phản ứng của thị trường lại khá thú vị. Trong ngày hôm đó, hai “ông lớn” GPU nội địa Trung Quốc là Cambricon và Hygon Information đồng loạt tăng trần 20%, kéo theo cả nhóm cổ phiếu “tính toán – AI” bùng nổ. Đây là diễn biến trái ngược hoàn toàn với đầu năm ngoái, khi H20 ra mắt thì nhóm cổ phiếu GPU Trung Quốc lại đồng loạt lao dốc.

Điều này phản ánh hai vấn đề. Thứ nhất, dù chỉ có một die, nhưng sức mạnh của B30A nhiều khả năng vẫn vượt qua cả H100, khiến triển vọng được cấp phép xuất khẩu sang Trung Quốc trở nên khó đoán. Thứ hai, sự kiện DeepSeek-V3.1 ra mắt gần đây đã tiếp thêm lợi thế cho GPU nội địa. Phiên bản mới này sử dụng chuẩn tính toán UE8M0 FP8 Scale. Với GPU NVIDIA, do phải giữ tương thích định dạng FP8 truyền thống, hiệu năng tăng tốc chưa thể khai thác hết. Trong khi đó, GPU trong nước vốn đã tối ưu cho FlashMLA và DeepGEMM, nhờ vậy có thể tận dụng tối đa chuẩn UE8M0.

Kết quả là, ít nhất trong huấn luyện các mô hình DeepSeek, GPU nội địa vẫn giữ được lợi thế nhất định so với sản phẩm của NVIDIA.