thuha19051234
Pearl
Các nhà khảo cổ học gần đây đã khai quật một ngôi mộ được cho là có những dấu hiệu "bất thường" trong một quần thể đền thờ tại khu khảo cổ Huaca Las Ventanas gần Lambaeque, phía bắc Peru. Địa điểm này thuộc về nền văn hóa Sican, nền văn hóa bản địa khác trải dài suốt chiều dài của Peru và khoảng 4.000 năm lịch sử, là một trong những xã hội phức tạp phát triển mạnh mẽ trước khi Đế chế Inca nổi lên (khoảng năm 1400 CN) ở miền bắc Peru.
Ngôi mộ tiết lộ rằng người Sican đã thực hiện một loại phẫu thuật khoan sọ gọi là trepanation (phương pháp phẫu thuật lâu đời nhất, xuất hiện từ thời kỳ đồ đá).
Tất nhiên, craniotomies hiện đại được hướng dẫn bởi chụp CT và MRI. Các bác sĩ phẫu thuật cổ đại chỉ cần nhìn và cảm nhận, điều này làm cho tỷ lệ thành công của các ca phẫu thuật là khá đáng kể. Những nhà khảo cổ học ở Peru đã tìm thấy hài cốt của khoảng 800 bệnh nhân đã trải qua phẫu thuật khoan sọ từ 4.000 năm qua, và phần lớn trong số họ có dấu hiệu liền xương quanh mép lỗ - có nghĩa là họ đã sống sót sau chấn thương đầu nghiêm trọng và phải phẫu thuật sọ não để điều trị.
Nếu giả thuyết rằng các công cụ thuộc về người cư ngụ trong ngôi mộ, thì nó có thể cho chúng ta biết đó là của các bác sĩ phẫu thuật Sican được chôn cất tại Huaca Las Ventanas, chứ không phải là một đồ tể. Như giám đốc Bảo tàng Quốc gia Sican, Carlos Elera, nói rằng "một chuyên gia về chấn thương sọ não, và các dụng cụ phẫu thuật của ông ấy hướng đến mọi thứ là phẫu thuật sọ người".
Cả một bộ dụng cụ phẫu thuật nằm trong một cái bọc nằm bên cạnh một bác sĩ phẫu thuật đã chết từ lâu. Các nhà khảo cổ học đã tìm thấy hàng chục chiếc dùi, kim và dao bằng đồng cán gỗ với nhiều kích thước khác nhau. Hầu hết các loại dào là một lưỡi, trong đó có những loại có hình thù đặc biệt. Dao có lưỡi hình bán nguyệt, được gọi là tumi, là một vật chủ yếu của cả phẫu thuật và nghi lễ hiến tế cho người Sican, tiền thân của họ là người Moche, và sau này là người Inca. Những loại dao sử dụng cho nghi thức là khá lớn, nhưng các bác sĩ phẫu thuật cổ đại đã sử dụng một phiên bản nhỏ hơn của nó, tiện dụng hơn cho công việc phẫu thuật khoan sọ.
Elera nói: “Chúng tôi đang so sánh dụng cụ của một bác sĩ phẫu thuật hiện đại với những đồ vật này, để xem chúng có những điểm tương đồng nào. Có một điểm khác biệt rõ ràng là: Đồ đồng trong hầu hết các công cụ có chứa một lượng khá lớn arsen, mà đối với một phòng phẫu thuật hiện đại khó có thể chấp nhận được."
Mặc khác, các bác sĩ phẫu thuật người Sican có lẽ đã nhận ra các công cụ được các đồng nghiệp của ông sử dụng vài trăm năm trước đó và vài trăm dặm về phía nam, trong nền văn hóa Paracas thuộc miền nam Peru ngày nay. Các nhà khảo cổ học đã tìm thấy những dụng cụ phẫu thuật rất giống nhau - dùi, dao, kim tiêm và dao phẫu thuật khoan sọ - tại các địa điểm ở Paracas. Nhưng trong khi các bác sĩ phẫu thuật Sican sử dụng các công cụ bằng đồng, các bác sĩ phẫu thuật ở Paracas lại ưa chuộng những lưỡi dao obsidian sắc như dao cạo. Họ chia sẻ sở thích đó với một số bác sĩ phẫu thuật hiện đại, những người sử dụng dao mổ obsidian vì độ sắc và độ chính xác của chúng.
Ngoài ra, những công việc khác của bác sĩ phẫu thuật cũng đã được phản ảnh trong ngôi mộ của những người này. Các nhà khảo cổ học tìm thấy hai xương trán, một chiếc thuộc về người lớn, một chiếc thuộc về trẻ em và không phải của bác sĩ phẫu thuật ban đầu (vì xương trán của người này vẫn còn gắn với phần còn lại của hộp sọ). Cả hai đều đã được cắt cẩn thận bằng kỹ thuật trepanation cổ điển.
Đồng thời dựa trên các hồ sơ khảo cổ học, họ đã thực sự đã cứu sống rất nhiều người. Các nhà khảo cổ học ở Peru đã tìm thấy hài cốt của ít nhất 800 người, có niên đại từ 4.000 năm trước cho đến đỉnh cao của sự đô hộ của Tây Ban Nha, với những lỗ được khoan hoặc khoét gọn gàng trên hộp sọ của họ. Trong một nghiên cứu năm 2018 , giáo sư David Kushner của Đại học Y khoa Miami, cùng với một nhóm các nhà khảo cổ, đã kiểm tra những hộp sọ đó để tìm bằng chứng về tỷ lệ sống sót sau phẫu thuật. Họ phát hiện ra rằng các bác sĩ phẫu thuật sọ của người Inca đã giữ cho bệnh nhân của họ sống sót với tỷ lệ gấp đôi, so với các bác sĩ phẫu thuật trong thời Nội chiến Mỹ, những người cũng đã thực hành phương pháp điều trị này 800 năm sau đó.
Từ khoảng 1000 CN đến khoảng 1400 CN, thời kỳ phần lớn được cho là hoạt động của các bác sĩ phẫu thuật Sican, từ 75 đến 83% bệnh nhân phẫu thuật sọ não sống đủ lâu để xương bắt đầu tự tái tạo xung quanh lỗ mở. Một số bác sĩ phẫu thuật rõ ràng là có chuyên môn những người khác. Kushner và các đồng nghiệp của ông đã tìm thấy tỷ lệ sống sót cao tới 91% tại một số địa điểm. Mặt khác, các bác sĩ phẫu thuật trong Nội chiến Mỹ chỉ đảm bảo tỷ lệ sống sót cho các bệnh nhân được phẫu thuật tử 44 đến 54%.
Theo Kushner và các đồng nghiệp của ông suy đoán, sự khác biệt là do vấn đề vệ sinh. Các bệnh viện thời Nội chiến, đặc biệt là trong lĩnh vực phẫu thuật, nổi tiếng là bẩn thỉu. Các bác sĩ phẫu thuật thường không khử trùng dụng cụ của họ hoặc thậm chí rửa tay trước khi phẫu thuật. Nhiễm trùng có thể giết chết nhiều binh sĩ hơn là chỉ vết thương do đạn gây ra. Hầu hết các bác sĩ phẫu thuật Peru cổ đại có lẽ không làm việc trong điều kiện chiến trường như vậy.
Kushner nói vào năm 2018 rằng "Chúng ta không biết người Peru cổ đại đã ngăn ngừa nhiễm trùng như thế nào, nhưng có vẻ như họ đã làm rất tốt điều đó. Chúng tôi không biết họ đã sử dụng thuốc gây mê như thế nào, nhưng vì đã có rất nhiều phẫu thuật, chắc chắn họ phải đã sử dụng một cái gì đó tương tự. Không có biên bản nào, vì vậy chúng tôi chỉ không biết ”.
Ngôi mộ của bác sĩ phẫu thuật được khai quật gần đây tại Huaca Las Ventanas có thể làm sáng tỏ điều đó. Bộ dụng cụ của anh ta bao gồm một mảnh vỏ cây, mà Elera và các đồng nghiệp của anh ta suy đoán có thể là thuốc. Chẳng hạn như một số loại vỏ cây liễu thường được dùng làm thuốc giảm đau và chống viêm (đó chính là là nguồn gốc của hợp chất aspirin).
Và đến năm 950-1000 CN, khi bác sĩ phẫu thuật Sican tại Huaca Las Ventanas hành nghề, một nghề đòi hỏi có tay nghề cao và rất được kính trọng, điều này được suy đoán là các bác sĩ được chôn cất cùng với các dụng cụ của họ, rất giàu có. Những đồ vật được chộn không chỉ bao gồm dụng cụ phẫu thuật mà còn có một chiếc mặt nạ vàng với lông vũ quanh mắt, một tấm áo ngực lớn bằng đồng và một bộ bát đồng mạ vàng.
>>> Gọi sai tên kỳ quan Machu Pichu hơn 100 năm.
Nguồn arstechnica
Ngôi mộ tiết lộ rằng người Sican đã thực hiện một loại phẫu thuật khoan sọ gọi là trepanation (phương pháp phẫu thuật lâu đời nhất, xuất hiện từ thời kỳ đồ đá).
Ngôi mộ được xác định là của một bác sĩ phẫu thuật
Cắt hoặc khoan một lỗ trên hộp sọ của một người là một "nghệ thuật" tinh vi trong y học. Nghe có vẻ là ******* nhưng nó lại là thủ thuật có thể giúp giảm áp lực lên não do viêm hoặc chảy máu, chẳng hạn như có thể xảy ra sau chấn thương đầu. Các bác sĩ phẫu thuật hiện đại cũng đôi khi sử dụng một quy trình tương tự, được gọi là phẫu thuật cắt sọ (craniotomies), để giảm áp lực chảy máu dưới màng bao quanh não.Tất nhiên, craniotomies hiện đại được hướng dẫn bởi chụp CT và MRI. Các bác sĩ phẫu thuật cổ đại chỉ cần nhìn và cảm nhận, điều này làm cho tỷ lệ thành công của các ca phẫu thuật là khá đáng kể. Những nhà khảo cổ học ở Peru đã tìm thấy hài cốt của khoảng 800 bệnh nhân đã trải qua phẫu thuật khoan sọ từ 4.000 năm qua, và phần lớn trong số họ có dấu hiệu liền xương quanh mép lỗ - có nghĩa là họ đã sống sót sau chấn thương đầu nghiêm trọng và phải phẫu thuật sọ não để điều trị.
Cả một bộ dụng cụ phẫu thuật nằm trong một cái bọc nằm bên cạnh một bác sĩ phẫu thuật đã chết từ lâu. Các nhà khảo cổ học đã tìm thấy hàng chục chiếc dùi, kim và dao bằng đồng cán gỗ với nhiều kích thước khác nhau. Hầu hết các loại dào là một lưỡi, trong đó có những loại có hình thù đặc biệt. Dao có lưỡi hình bán nguyệt, được gọi là tumi, là một vật chủ yếu của cả phẫu thuật và nghi lễ hiến tế cho người Sican, tiền thân của họ là người Moche, và sau này là người Inca. Những loại dao sử dụng cho nghi thức là khá lớn, nhưng các bác sĩ phẫu thuật cổ đại đã sử dụng một phiên bản nhỏ hơn của nó, tiện dụng hơn cho công việc phẫu thuật khoan sọ.
Elera nói: “Chúng tôi đang so sánh dụng cụ của một bác sĩ phẫu thuật hiện đại với những đồ vật này, để xem chúng có những điểm tương đồng nào. Có một điểm khác biệt rõ ràng là: Đồ đồng trong hầu hết các công cụ có chứa một lượng khá lớn arsen, mà đối với một phòng phẫu thuật hiện đại khó có thể chấp nhận được."
Mặc khác, các bác sĩ phẫu thuật người Sican có lẽ đã nhận ra các công cụ được các đồng nghiệp của ông sử dụng vài trăm năm trước đó và vài trăm dặm về phía nam, trong nền văn hóa Paracas thuộc miền nam Peru ngày nay. Các nhà khảo cổ học đã tìm thấy những dụng cụ phẫu thuật rất giống nhau - dùi, dao, kim tiêm và dao phẫu thuật khoan sọ - tại các địa điểm ở Paracas. Nhưng trong khi các bác sĩ phẫu thuật Sican sử dụng các công cụ bằng đồng, các bác sĩ phẫu thuật ở Paracas lại ưa chuộng những lưỡi dao obsidian sắc như dao cạo. Họ chia sẻ sở thích đó với một số bác sĩ phẫu thuật hiện đại, những người sử dụng dao mổ obsidian vì độ sắc và độ chính xác của chúng.
Tỷ lệ sống sót ấn tượng của những người được phẫu thuật khoan sọ
Elera và các đồng nghiệp của ông đã xác định niên đại lăng mộ của bác sĩ phẫu thuật tại Huaca Las Ventanas vào khoảng giữa năm 950 và 1000 CN — khoảng 400 năm trước khi Đế chế Inca trỗi dậy. Vào thời điểm bác sĩ phẫu thuật người Sican lần đầu tiên được một chiếc dao phẫu phuật, các bác sĩ phẫu thuật từ các nền văn hóa trên khắp Peru hiện nay đã thực hiện ca phẫu thuật khoan sọ trong khoảng 3.000 năm sau đó. Bằng chứng lâu đời nhất về quá trình trepanation ở Peru có cùng khoảng thời gian với các thầy thuốc Hy Lạp cổ đại lần đầu tiên viết ra các hướng dẫn cho quy trình này.Đồng thời dựa trên các hồ sơ khảo cổ học, họ đã thực sự đã cứu sống rất nhiều người. Các nhà khảo cổ học ở Peru đã tìm thấy hài cốt của ít nhất 800 người, có niên đại từ 4.000 năm trước cho đến đỉnh cao của sự đô hộ của Tây Ban Nha, với những lỗ được khoan hoặc khoét gọn gàng trên hộp sọ của họ. Trong một nghiên cứu năm 2018 , giáo sư David Kushner của Đại học Y khoa Miami, cùng với một nhóm các nhà khảo cổ, đã kiểm tra những hộp sọ đó để tìm bằng chứng về tỷ lệ sống sót sau phẫu thuật. Họ phát hiện ra rằng các bác sĩ phẫu thuật sọ của người Inca đã giữ cho bệnh nhân của họ sống sót với tỷ lệ gấp đôi, so với các bác sĩ phẫu thuật trong thời Nội chiến Mỹ, những người cũng đã thực hành phương pháp điều trị này 800 năm sau đó.
Từ khoảng 1000 CN đến khoảng 1400 CN, thời kỳ phần lớn được cho là hoạt động của các bác sĩ phẫu thuật Sican, từ 75 đến 83% bệnh nhân phẫu thuật sọ não sống đủ lâu để xương bắt đầu tự tái tạo xung quanh lỗ mở. Một số bác sĩ phẫu thuật rõ ràng là có chuyên môn những người khác. Kushner và các đồng nghiệp của ông đã tìm thấy tỷ lệ sống sót cao tới 91% tại một số địa điểm. Mặt khác, các bác sĩ phẫu thuật trong Nội chiến Mỹ chỉ đảm bảo tỷ lệ sống sót cho các bệnh nhân được phẫu thuật tử 44 đến 54%.
Kushner nói vào năm 2018 rằng "Chúng ta không biết người Peru cổ đại đã ngăn ngừa nhiễm trùng như thế nào, nhưng có vẻ như họ đã làm rất tốt điều đó. Chúng tôi không biết họ đã sử dụng thuốc gây mê như thế nào, nhưng vì đã có rất nhiều phẫu thuật, chắc chắn họ phải đã sử dụng một cái gì đó tương tự. Không có biên bản nào, vì vậy chúng tôi chỉ không biết ”.
Ngôi mộ của bác sĩ phẫu thuật được khai quật gần đây tại Huaca Las Ventanas có thể làm sáng tỏ điều đó. Bộ dụng cụ của anh ta bao gồm một mảnh vỏ cây, mà Elera và các đồng nghiệp của anh ta suy đoán có thể là thuốc. Chẳng hạn như một số loại vỏ cây liễu thường được dùng làm thuốc giảm đau và chống viêm (đó chính là là nguồn gốc của hợp chất aspirin).
Đã từng có những bác sĩ cổ đại có tay nghề cao
Mặc dù phẫu thuật sọ não là một thực hành đã được tinh chế ở Peru cách đây 1.000 năm, các bác sĩ phẫu thuật cổ đại vẫn phải đối mặt với một chút khó khăn trong việc học tập. Trong nghiên cứu năm 2018 của Kushner và các đồng nghiệp của ông, những người đã được tiến hành phẫu thuật khoan sọ trong khoảng từ 400 đến 200 trước Công nguyên vẫn có tỷ lệ sống sót nhất định. Nhưng theo thời gian, các bác sĩ phẫu thuật cổ đại của Peru đã cải thiện rõ ràng kiến thức về giải phẫu và kỹ thuật phẫu thuật của họ. Theo Kushner, bí quyết là tạo các lỗ nhỏ hơn, tránh xuyên thủng màng cứng (màng bao quanh não) và tránh các khu vực có khả năng bị chảy máu nhiều.Và đến năm 950-1000 CN, khi bác sĩ phẫu thuật Sican tại Huaca Las Ventanas hành nghề, một nghề đòi hỏi có tay nghề cao và rất được kính trọng, điều này được suy đoán là các bác sĩ được chôn cất cùng với các dụng cụ của họ, rất giàu có. Những đồ vật được chộn không chỉ bao gồm dụng cụ phẫu thuật mà còn có một chiếc mặt nạ vàng với lông vũ quanh mắt, một tấm áo ngực lớn bằng đồng và một bộ bát đồng mạ vàng.
>>> Gọi sai tên kỳ quan Machu Pichu hơn 100 năm.
Nguồn arstechnica
