Bộ Quốc phòng (DOD) Mỹ vừa cập nhật danh sách các thực thể được xác định là “các công ty quân sự Trung Quốc” hoạt động tại Mỹ. Đáng chú ý trong số 17 cái tên mới được đưa vào danh sách có sự xuất hiện của quỹ đầu tư IDG Capital Partners.
Theo công bố của Lầu Năm Góc vào ngày 1/1, các thực thể được đưa vào danh sách “các công ty quân sự Trung Quốc” hoạt động tại Mỹ được coi là giúp hỗ trợ “các mục tiêu hiện đại hóa” của quân đội Trung Quốc bằng cách “đảm bảo quân đội có thể tiếp thu các công nghệ và kiến thức chuyên môn tiên tiến” được phát triển bởi các công ty, trường đại học và chương trình nghiên cứu của Trung Quốc.
Danh sách trước đây của Bộ Quốc phòng Mỹ chỉ bao gồm các công ty công nghệ và nhà sản xuất. IDG Capital Partners là công ty đầu tư mạo hiểm đầu tiên xuất hiện trong danh sách đó.
Wilson Zhao, một cộng tác viên phụ trách các lệnh trừng phạt và kiểm soát xuất khẩu tại công ty luật Steptoe có trụ sở tại Hồng Kông, cho biết: “Đây là trường hợp đầu tiên một công ty đầu tư lớn có trụ sở tại Trung Quốc bị chính phủ Mỹ thêm vào danh sách trừng phạt”.
“Từ vụ việc của IDG, các công ty đầu tư, đặc biệt là những công ty có trụ sở chính tại Trung Quốc, giờ đây không chỉ phải lo lắng về việc các công ty trong danh mục đầu tư của họ bị xử phạt mà chính họ cũng có thể bị xử phạt do đầu tư vào hoặc cùng đầu tư với một số công ty khác", Zhao nói.
Các công ty nổi tiếng khác vừa được liệt kê vào danh sách của Bộ Quốc phòng Mỹ còn có Hesai Technology, nhà sản xuất cảm biến lidar cho xe tự lái đã trở thành công ty Trung Quốc lớn nhất lên sàn chứng khoán Mỹ vào năm ngoái và 360 Security Technology, một công ty nhận đầu tư của IDG. Hesai cho biết họ có kế hoạch kháng nghị quyết định của Washington tại tòa án.
Người phát ngôn của IDG Capital cho biết công ty của ông rất “ngạc nhiên” khi được đưa vào danh sách này.
“Chúng tôi không được Lầu Năm Góc tiếp cận, hỏi ý kiến cũng như không có bất kỳ cơ hội nào để cung cấp bất kỳ thông tin thích hợp nào. Chúng tôi không phải là công ty quân sự Trung Quốc, cũng không có bất kỳ mối liên hệ nào với quân đội Trung Quốc và chúng tôi không nằm trong danh sách theo dõi này”, người phát ngôn cho biết trong một email gửi tới Nikkei Asia.
Người phát ngôn của IDG Capital cho biết việc đưa vào danh sách này "không có cơ sở thực tế hoặc pháp lý", đồng thời nói thêm rằng IDG Capital có kế hoạch "làm việc với các cơ quan liên quan để làm rõ và khắc phục."
Một nguồn tin thân cận với IDG Capital nói với Nikkei rằng họ sẽ liên hệ với Lầu Năm Góc để xem xét lại quyết định này.
Mỹ chủ yếu trừng phạt các thực thể Trung Quốc thông qua một số cơ quan, bao gồm Bộ Thương mại, Bộ Ngân khố và Lầu Năm Góc.
Lầu Năm Góc cấm các công ty cung cấp dịch vụ trực tiếp cho quân đội Mỹ hoặc các nhà cung cấp của quân đội này. Bộ Ngân khố cấm người Mỹ giao dịch cổ phiếu giao dịch công khai của các công ty được chỉ định, trong khi Bộ Thương mại yêu cầu các bên muốn kinh doanh với công ty bị trừng phạt phải có giấy phép đặc biệt.
“Việc bị đưa vào danh sách như vậy có thể làm tăng khả năng leo thang các biện pháp trừng phạt trong tương lai đối với thực thể được chỉ định”, Zhao nói, đồng thời trích dẫn khả năng các cơ quan chính phủ của Mỹ hợp tác để lập danh sách đen.
Zhao cho biết, mối đe dọa trừng phạt làm tăng rủi ro về danh tiếng cho IDG Capital, vì các nhà đầu tư Mỹ có thể "xem xét lại việc hợp tác đầu tư" với một công ty có mặt trong danh sách đen. IDG Capital đã đầu tư vào hơn 1.600 công ty trong danh mục đầu tư. Công ty đầu tư này có 12 văn phòng trên toàn thế giới, trong đó có hai văn phòng ở Mỹ và sáu văn phòng ở Trung Quốc. Những văn phòng khác ở Singapore, Hàn Quốc và Việt Nam.
Claire Chu, nhà phân tích cấp cao về Trung Quốc tại công ty tư vấn Janes Group có trụ sở tại Washington, cho biết cô nhận thấy khả năng "sự giám sát chặt chẽ hơn đối với hoạt động của IDG Capital trong những tháng tới có thể dẫn đến những hạn chế nghiêm ngặt hơn đối với công ty". Và giống như Zhao, Chu cũng nêu ra những rủi ro về danh tiếng liên quan đến việc được thêm vào danh sách của Lầu Năm Góc, điều này “cũng có thể gây thiệt hại về mặt vật chất”.
Là một trong những nhà đầu tư mạo hiểm đầu tiên của Trung Quốc, IDG Capital bắt đầu hoạt động vào năm 1993 với tư cách là một chi nhánh đầu tư tập trung vào Trung Quốc trực thuộc công ty International Data Corporation của Hoa Kỳ. Tập đoàn có trụ sở tại Boston được thành lập vào những năm 1960 và tập trung vào nghiên cứu thông tin thị trường, xuất bản và truyền thông. IDG chuyển sang đầu tư mạo hiểm vào năm 1992.
IDG Capital sau này trở nên độc lập. Người sáng lập Xiong Xiaoge, được mệnh danh là "nhà đầu tư mạo hiểm đầu tiên của Trung Quốc", đã sớm khẳng định tên tuổi của mình với tư cách là người ủng hộ sớm cho các công ty internet hàng đầu Trung Quốc, bao gồm Baidu và Tencent, và sau này là các nhà sản xuất xe điện Nio và Xpeng.
Việc chia tách kéo dài đến năm 2017, khi IDG Capital và nhà phát triển bất động sản Trung Quốc China Oceanwide Holdings cùng nhau mua lại toàn bộ tập đoàn IDG. IDG Capital kể từ đó đã trở thành chủ sở hữu của doanh nghiệp mạo hiểm có trụ sở tại Hoa Kỳ của IDG. China Oceanwide Holdings đã mua phần lớn cổ phần trong hoạt động kinh doanh nghiên cứu và truyền thông của IDG Group, bán nó cho công ty cổ phần tư nhân Blackstone của Hoa Kỳ vào năm 2021.
Xiong nói với truyền thông Trung Quốc vào năm 2017: “Chúng tôi sẽ mãi mãi giữ dấu ấn của IDG trong tên của mình, trong khi nhóm IDG [Boston] ngày càng chiếm tỷ trọng nhỏ hơn với tư cách là nhà đầu tư vào các quỹ của chúng tôi khi tài sản mà chúng tôi quản lý ngày càng lớn hơn”.
Một số nhà phân tích cho biết, mối liên hệ chặt chẽ giữa nhiều quỹ chính phủ hàng đầu của Trung Quốc, chứ không phải các công ty mà IDG Capital đầu tư, là nguyên nhân có thể khiến tập đoàn này bị các cơ quan quản lý Mỹ dội nước nóng. Họ chỉ ra những ví dụ như ủy quyền 5,1 tỷ nhân dân tệ (7,18 tỷ USD) gần đây cho IDG Capital từ Quỹ An sinh xã hội quốc gia Trung Quốc vào tháng 11 để điều hành một quỹ có trụ sở tại Thượng Hải nhằm đầu tư vào công nghệ và sản xuất.
Han Shen Lin, giám đốc quốc gia Trung Quốc tại Tập đoàn tư vấn kinh doanh Hoa Kỳ Asia Group, cho biết tình hình này cho thấy sự tập trung của các công ty đầu tư mạo hiểm để tìm kiếm “các doanh nghiệp và công nghệ có khả năng mở rộng” đang xung đột với bối cảnh ngày càng u ám.
Han Shen Lin nói: “Việc ứng dụng rộng rãi các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo khiến mọi ranh giới giữa nghiên cứu quân sự và dân sự trở nên lỗi thời. Vì không có cách nào dễ dàng để tách biệt các ứng dụng công nghệ quân sự và dân sự, việc đưa IDG vào danh sách đen của Bộ Quốc phòng Mỹ là một tín hiệu cho thấy những ngày tháng ngây thơ của dòng vốn tự do sẽ được thay thế bằng một hệ sinh thái vốn đầu tư cứng nhắc hơn, bị phân mảnh bởi các ranh giới an ninh địa chính trị.”
Năm ngoái, dưới sự giám sát ngày càng tăng của Ủy ban tuyển chọn Hạ viện về Đảng Cộng sản Trung Quốc (HSCCCP) thuộc Quốc hội Mỹ, công ty liên doanh GGV Capital ở Thung lũng Silicon đã tuyên bố sẽ ngừng hoạt động kinh doanh ở châu Á. Và Sequoia Capital China đã trở thành HongShan sau khi tách khỏi công ty mẹ ở Mỹ vào năm 2023 sau áp lực pháp lý.
Giữa tuần trước, ủy ban HSCCCP đã cáo buộc GGV Capital, Sequoia Capital China, Qualcomm Ventures, Walden International và GSR Ventures đã đầu tư trị giá ít nhất 3 tỷ USD vào các công ty công nghệ Trung Quốc “tạo điều kiện cho các hành vi vi phạm nhân quyền bao gồm diệt chủng, ký hợp đồng với quân đội Trung Quốc hoặc củng cố chuỗi cung ứng chất bán dẫn của Trung Quốc và thúc đẩy tham vọng an ninh quốc gia của Trung Quốc.”
Nguồn: Nikkei Asia
Danh sách trước đây của Bộ Quốc phòng Mỹ chỉ bao gồm các công ty công nghệ và nhà sản xuất. IDG Capital Partners là công ty đầu tư mạo hiểm đầu tiên xuất hiện trong danh sách đó.
Wilson Zhao, một cộng tác viên phụ trách các lệnh trừng phạt và kiểm soát xuất khẩu tại công ty luật Steptoe có trụ sở tại Hồng Kông, cho biết: “Đây là trường hợp đầu tiên một công ty đầu tư lớn có trụ sở tại Trung Quốc bị chính phủ Mỹ thêm vào danh sách trừng phạt”.
“Từ vụ việc của IDG, các công ty đầu tư, đặc biệt là những công ty có trụ sở chính tại Trung Quốc, giờ đây không chỉ phải lo lắng về việc các công ty trong danh mục đầu tư của họ bị xử phạt mà chính họ cũng có thể bị xử phạt do đầu tư vào hoặc cùng đầu tư với một số công ty khác", Zhao nói.
Các công ty nổi tiếng khác vừa được liệt kê vào danh sách của Bộ Quốc phòng Mỹ còn có Hesai Technology, nhà sản xuất cảm biến lidar cho xe tự lái đã trở thành công ty Trung Quốc lớn nhất lên sàn chứng khoán Mỹ vào năm ngoái và 360 Security Technology, một công ty nhận đầu tư của IDG. Hesai cho biết họ có kế hoạch kháng nghị quyết định của Washington tại tòa án.
Người phát ngôn của IDG Capital cho biết công ty của ông rất “ngạc nhiên” khi được đưa vào danh sách này.
“Chúng tôi không được Lầu Năm Góc tiếp cận, hỏi ý kiến cũng như không có bất kỳ cơ hội nào để cung cấp bất kỳ thông tin thích hợp nào. Chúng tôi không phải là công ty quân sự Trung Quốc, cũng không có bất kỳ mối liên hệ nào với quân đội Trung Quốc và chúng tôi không nằm trong danh sách theo dõi này”, người phát ngôn cho biết trong một email gửi tới Nikkei Asia.
Người phát ngôn của IDG Capital cho biết việc đưa vào danh sách này "không có cơ sở thực tế hoặc pháp lý", đồng thời nói thêm rằng IDG Capital có kế hoạch "làm việc với các cơ quan liên quan để làm rõ và khắc phục."
Một nguồn tin thân cận với IDG Capital nói với Nikkei rằng họ sẽ liên hệ với Lầu Năm Góc để xem xét lại quyết định này.
Mỹ chủ yếu trừng phạt các thực thể Trung Quốc thông qua một số cơ quan, bao gồm Bộ Thương mại, Bộ Ngân khố và Lầu Năm Góc.
Lầu Năm Góc cấm các công ty cung cấp dịch vụ trực tiếp cho quân đội Mỹ hoặc các nhà cung cấp của quân đội này. Bộ Ngân khố cấm người Mỹ giao dịch cổ phiếu giao dịch công khai của các công ty được chỉ định, trong khi Bộ Thương mại yêu cầu các bên muốn kinh doanh với công ty bị trừng phạt phải có giấy phép đặc biệt.
“Việc bị đưa vào danh sách như vậy có thể làm tăng khả năng leo thang các biện pháp trừng phạt trong tương lai đối với thực thể được chỉ định”, Zhao nói, đồng thời trích dẫn khả năng các cơ quan chính phủ của Mỹ hợp tác để lập danh sách đen.
Zhao cho biết, mối đe dọa trừng phạt làm tăng rủi ro về danh tiếng cho IDG Capital, vì các nhà đầu tư Mỹ có thể "xem xét lại việc hợp tác đầu tư" với một công ty có mặt trong danh sách đen. IDG Capital đã đầu tư vào hơn 1.600 công ty trong danh mục đầu tư. Công ty đầu tư này có 12 văn phòng trên toàn thế giới, trong đó có hai văn phòng ở Mỹ và sáu văn phòng ở Trung Quốc. Những văn phòng khác ở Singapore, Hàn Quốc và Việt Nam.
Claire Chu, nhà phân tích cấp cao về Trung Quốc tại công ty tư vấn Janes Group có trụ sở tại Washington, cho biết cô nhận thấy khả năng "sự giám sát chặt chẽ hơn đối với hoạt động của IDG Capital trong những tháng tới có thể dẫn đến những hạn chế nghiêm ngặt hơn đối với công ty". Và giống như Zhao, Chu cũng nêu ra những rủi ro về danh tiếng liên quan đến việc được thêm vào danh sách của Lầu Năm Góc, điều này “cũng có thể gây thiệt hại về mặt vật chất”.
Là một trong những nhà đầu tư mạo hiểm đầu tiên của Trung Quốc, IDG Capital bắt đầu hoạt động vào năm 1993 với tư cách là một chi nhánh đầu tư tập trung vào Trung Quốc trực thuộc công ty International Data Corporation của Hoa Kỳ. Tập đoàn có trụ sở tại Boston được thành lập vào những năm 1960 và tập trung vào nghiên cứu thông tin thị trường, xuất bản và truyền thông. IDG chuyển sang đầu tư mạo hiểm vào năm 1992.
IDG Capital sau này trở nên độc lập. Người sáng lập Xiong Xiaoge, được mệnh danh là "nhà đầu tư mạo hiểm đầu tiên của Trung Quốc", đã sớm khẳng định tên tuổi của mình với tư cách là người ủng hộ sớm cho các công ty internet hàng đầu Trung Quốc, bao gồm Baidu và Tencent, và sau này là các nhà sản xuất xe điện Nio và Xpeng.
Việc chia tách kéo dài đến năm 2017, khi IDG Capital và nhà phát triển bất động sản Trung Quốc China Oceanwide Holdings cùng nhau mua lại toàn bộ tập đoàn IDG. IDG Capital kể từ đó đã trở thành chủ sở hữu của doanh nghiệp mạo hiểm có trụ sở tại Hoa Kỳ của IDG. China Oceanwide Holdings đã mua phần lớn cổ phần trong hoạt động kinh doanh nghiên cứu và truyền thông của IDG Group, bán nó cho công ty cổ phần tư nhân Blackstone của Hoa Kỳ vào năm 2021.
Xiong nói với truyền thông Trung Quốc vào năm 2017: “Chúng tôi sẽ mãi mãi giữ dấu ấn của IDG trong tên của mình, trong khi nhóm IDG [Boston] ngày càng chiếm tỷ trọng nhỏ hơn với tư cách là nhà đầu tư vào các quỹ của chúng tôi khi tài sản mà chúng tôi quản lý ngày càng lớn hơn”.
Một số nhà phân tích cho biết, mối liên hệ chặt chẽ giữa nhiều quỹ chính phủ hàng đầu của Trung Quốc, chứ không phải các công ty mà IDG Capital đầu tư, là nguyên nhân có thể khiến tập đoàn này bị các cơ quan quản lý Mỹ dội nước nóng. Họ chỉ ra những ví dụ như ủy quyền 5,1 tỷ nhân dân tệ (7,18 tỷ USD) gần đây cho IDG Capital từ Quỹ An sinh xã hội quốc gia Trung Quốc vào tháng 11 để điều hành một quỹ có trụ sở tại Thượng Hải nhằm đầu tư vào công nghệ và sản xuất.
Han Shen Lin, giám đốc quốc gia Trung Quốc tại Tập đoàn tư vấn kinh doanh Hoa Kỳ Asia Group, cho biết tình hình này cho thấy sự tập trung của các công ty đầu tư mạo hiểm để tìm kiếm “các doanh nghiệp và công nghệ có khả năng mở rộng” đang xung đột với bối cảnh ngày càng u ám.
Han Shen Lin nói: “Việc ứng dụng rộng rãi các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo khiến mọi ranh giới giữa nghiên cứu quân sự và dân sự trở nên lỗi thời. Vì không có cách nào dễ dàng để tách biệt các ứng dụng công nghệ quân sự và dân sự, việc đưa IDG vào danh sách đen của Bộ Quốc phòng Mỹ là một tín hiệu cho thấy những ngày tháng ngây thơ của dòng vốn tự do sẽ được thay thế bằng một hệ sinh thái vốn đầu tư cứng nhắc hơn, bị phân mảnh bởi các ranh giới an ninh địa chính trị.”
Năm ngoái, dưới sự giám sát ngày càng tăng của Ủy ban tuyển chọn Hạ viện về Đảng Cộng sản Trung Quốc (HSCCCP) thuộc Quốc hội Mỹ, công ty liên doanh GGV Capital ở Thung lũng Silicon đã tuyên bố sẽ ngừng hoạt động kinh doanh ở châu Á. Và Sequoia Capital China đã trở thành HongShan sau khi tách khỏi công ty mẹ ở Mỹ vào năm 2023 sau áp lực pháp lý.
Giữa tuần trước, ủy ban HSCCCP đã cáo buộc GGV Capital, Sequoia Capital China, Qualcomm Ventures, Walden International và GSR Ventures đã đầu tư trị giá ít nhất 3 tỷ USD vào các công ty công nghệ Trung Quốc “tạo điều kiện cho các hành vi vi phạm nhân quyền bao gồm diệt chủng, ký hợp đồng với quân đội Trung Quốc hoặc củng cố chuỗi cung ứng chất bán dẫn của Trung Quốc và thúc đẩy tham vọng an ninh quốc gia của Trung Quốc.”
Nguồn: Nikkei Asia
