Thảo Nông
Writer
Trong một động thái hiếm hoi, OpenAI đã công khai bày tỏ sự lo ngại trước những tiến bộ của Zhipu AI, một công ty khởi nghiệp đến từ Trung Quốc. Được xếp vào nhóm "tứ hổ AI" của nước này, Zhipu AI không chỉ là một đối thủ công nghệ đáng gờm mà còn là một phần trong chiến lược "Con đường tơ lụa kỹ thuật số", cho thấy tham vọng vươn ra toàn cầu của ngành AI Trung Quốc.
Vào cuối tuần qua, trong một bài đăng trên blog, OpenAI, công ty sở hữu ChatGPT, đã bất ngờ đề cập trực tiếp đến Zhipu AI. Trong khi nhiều người vẫn đang ấn tượng với "cú sốc" mà DeepSeek tạo ra hồi đầu năm, OpenAI lại cho rằng sự mở rộng của Zhipu AI ra các thị trường bên ngoài Trung Quốc mới là điều đáng quan tâm hơn.
OpenAI nhận xét Zhipu AI là "câu trả lời của Trung Quốc" và đã "đạt được những tiến bộ đáng kể". Sự dè chừng này cho thấy OpenAI không chỉ xem Zhipu AI là một đối thủ cạnh tranh về mặt công nghệ, mà còn là một đối thủ về mặt chiến lược và tầm ảnh hưởng địa chính trị.
Sự lo ngại của OpenAI càng có cơ sở khi Zhipu AI dường như đang triển khai một chiến lược tương tự như dự án "OpenAI for Countries" của chính họ. Trong khi OpenAI, với sự hỗ trợ của chính phủ Mỹ, đang giúp các quốc gia xây dựng cơ sở hạ tầng AI, thì Zhipu cũng đang phát triển một chiến lược "Con đường tơ lụa kỹ thuật số".
Chiến lược này bao gồm việc cung cấp các giải pháp toàn diện từ phần cứng của Huawei đến các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) tại nhiều khu vực như Đông Nam Á, Trung Đông và châu Phi. "Mục tiêu của họ là thiết lập vị trí vững chắc cho các hệ thống và tiêu chuẩn của Trung Quốc tại những thị trường mới nổi trước các đối thủ ở Mỹ hay châu Âu," OpenAI cho biết. Zhipu AI hiện chưa đưa ra bình luận về tuyên bố này.
Được thành lập từ Đại học Thanh Hoa danh tiếng vào năm 2019, Zhipu là một trong những startup AI tạo sinh sớm nhất và lớn nhất của Trung Quốc, với định giá 2,8 tỷ USD vào tháng 7 năm 2024. Công ty này đã liên tục cho ra mắt các mô hình AI mạnh mẽ. Vào tháng 8/2024, họ giới thiệu mô hình GLM-4-Plus, được cho là có hiệu suất tương đương GPT-4o của OpenAI nhưng với chi phí đào tạo thấp hơn. Tiếp đó là các mô hình giọng nói và thị giác tiên tiến, cùng các ứng dụng như chatbot ChatGLM và trình tạo video AI Ying.
Sự phát triển nhanh chóng của Zhipu AI được cho là có sự hậu thuẫn lớn từ chính phủ. Những người đứng đầu công ty được cho là thường xuyên tiếp xúc với các quan chức cấp cao, bao gồm cả Thủ tướng Lý Cường, và có thể đã nhận được khoản đầu tư hơn 1,4 tỷ USD từ nhà nước.
Chính vì những tiến bộ này, Zhipu AI đã trở thành startup AI đầu tiên của Trung Quốc lọt vào tầm ngắm của chính phủ Mỹ. Vào tháng 1, công ty đã bị thêm vào danh sách kiểm soát xuất khẩu của Bộ Thương mại Mỹ với cáo buộc "đóng góp vào quá trình hiện đại hóa quân đội Trung Quốc". Dù Zhipu AI đã phủ nhận và tuyên bố việc này "không có tác động đáng kể", nó cho thấy Mỹ đang xem công ty này là một đối thủ chiến lược cần phải kiềm chế. Cuộc đối đầu giữa OpenAI và Zhipu AI, do đó, không chỉ là cuộc cạnh tranh giữa hai công ty mà còn phản ánh cuộc đối đầu công nghệ ngày càng gay gắt giữa hai cường quốc.
Lời cảnh báo từ người dẫn đầu
Vào cuối tuần qua, trong một bài đăng trên blog, OpenAI, công ty sở hữu ChatGPT, đã bất ngờ đề cập trực tiếp đến Zhipu AI. Trong khi nhiều người vẫn đang ấn tượng với "cú sốc" mà DeepSeek tạo ra hồi đầu năm, OpenAI lại cho rằng sự mở rộng của Zhipu AI ra các thị trường bên ngoài Trung Quốc mới là điều đáng quan tâm hơn.
OpenAI nhận xét Zhipu AI là "câu trả lời của Trung Quốc" và đã "đạt được những tiến bộ đáng kể". Sự dè chừng này cho thấy OpenAI không chỉ xem Zhipu AI là một đối thủ cạnh tranh về mặt công nghệ, mà còn là một đối thủ về mặt chiến lược và tầm ảnh hưởng địa chính trị.
"Con đường tơ lụa kỹ thuật số" và cuộc đối đầu chiến lược
Sự lo ngại của OpenAI càng có cơ sở khi Zhipu AI dường như đang triển khai một chiến lược tương tự như dự án "OpenAI for Countries" của chính họ. Trong khi OpenAI, với sự hỗ trợ của chính phủ Mỹ, đang giúp các quốc gia xây dựng cơ sở hạ tầng AI, thì Zhipu cũng đang phát triển một chiến lược "Con đường tơ lụa kỹ thuật số".
Chiến lược này bao gồm việc cung cấp các giải pháp toàn diện từ phần cứng của Huawei đến các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) tại nhiều khu vực như Đông Nam Á, Trung Đông và châu Phi. "Mục tiêu của họ là thiết lập vị trí vững chắc cho các hệ thống và tiêu chuẩn của Trung Quốc tại những thị trường mới nổi trước các đối thủ ở Mỹ hay châu Âu," OpenAI cho biết. Zhipu AI hiện chưa đưa ra bình luận về tuyên bố này.
Sức mạnh công nghệ và sự hậu thuẫn từ chính phủ
Được thành lập từ Đại học Thanh Hoa danh tiếng vào năm 2019, Zhipu là một trong những startup AI tạo sinh sớm nhất và lớn nhất của Trung Quốc, với định giá 2,8 tỷ USD vào tháng 7 năm 2024. Công ty này đã liên tục cho ra mắt các mô hình AI mạnh mẽ. Vào tháng 8/2024, họ giới thiệu mô hình GLM-4-Plus, được cho là có hiệu suất tương đương GPT-4o của OpenAI nhưng với chi phí đào tạo thấp hơn. Tiếp đó là các mô hình giọng nói và thị giác tiên tiến, cùng các ứng dụng như chatbot ChatGLM và trình tạo video AI Ying.
Sự phát triển nhanh chóng của Zhipu AI được cho là có sự hậu thuẫn lớn từ chính phủ. Những người đứng đầu công ty được cho là thường xuyên tiếp xúc với các quan chức cấp cao, bao gồm cả Thủ tướng Lý Cường, và có thể đã nhận được khoản đầu tư hơn 1,4 tỷ USD từ nhà nước.
Chính vì những tiến bộ này, Zhipu AI đã trở thành startup AI đầu tiên của Trung Quốc lọt vào tầm ngắm của chính phủ Mỹ. Vào tháng 1, công ty đã bị thêm vào danh sách kiểm soát xuất khẩu của Bộ Thương mại Mỹ với cáo buộc "đóng góp vào quá trình hiện đại hóa quân đội Trung Quốc". Dù Zhipu AI đã phủ nhận và tuyên bố việc này "không có tác động đáng kể", nó cho thấy Mỹ đang xem công ty này là một đối thủ chiến lược cần phải kiềm chế. Cuộc đối đầu giữa OpenAI và Zhipu AI, do đó, không chỉ là cuộc cạnh tranh giữa hai công ty mà còn phản ánh cuộc đối đầu công nghệ ngày càng gay gắt giữa hai cường quốc.
