Sau hơn một năm thương mại hóa trên diện rộng, 5G tại Việt Nam đang đứng trước thách thức lớn: suất đầu tư rất lớn, áp lực tài chính nặng nề, nhưng doanh thu lại chưa tương xứng. Tuy vậy, từ Nhà nước đến các doanh nghiệp viễn thông lớn đều có chung một lựa chọn: vẫn phải làm, và phải làm nhanh. Điều gì đứng sau quyết định này?
Đầu tư 5G: Suất đầu tư cao, bài toán hoàn vốn đầy thách thức
So với các thế hệ mạng trước, 5G là một cuộc đầu tư tốn kém chưa từng có. Đại diện MobiFone thẳng thắn nhìn nhận, suất đầu tư cho 5G cao gấp 3-4 lần 4G, do mật độ trạm dày hơn rất nhiều và yêu cầu công nghệ phức tạp hơn. Trong khi đó, doanh thu từ gói cước gần như không tăng, bởi “99% nhà mạng trên thế giới không tăng giá khi cung cấp 5G”.
VNPT cũng chia sẻ góc nhìn tương tự. Theo ông Nguyễn Quốc Khánh, Phó Trưởng ban Công nghệ VNPT, 5G là một công nghệ mang tính cách mạng, nhưng “kinh doanh gần như không bùng nổ”, các mô hình thương mại hóa hiện nay chủ yếu vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm, còn dòng tiền quay trở lại là câu chuyện của nhiều năm sau.
Ngay cả Viettel - doanh nghiệp triển khai 5G nhanh và rộng nhất - cũng không đặt bài toán hoàn vốn 5G vào cước viễn thông. Bà Nguyễn Hà Thành, Phó Tổng Giám đốc Viettel Telecom, khẳng định: “Chúng tôi không coi việc đầu tư 5G rồi lấy bài toán dùng gói cước để bù lại. Ngay từ đầu, Viettel coi đây là hạ tầng số quốc gia.”
Bà Nguyễn Hà Thành - Phó TGĐ Viettel Telecom
Ông Nguyễn Tuấn Huy, Phó Trưởng ban Công nghệ, Tổng công ty MobiFone cho rằng, mạng 5G đã được phủ sóng toàn quốc trong năm 2025, bước đầu tạo nền tảng cho kinh tế số và các mô hình kinh doanh mới, những giải pháp số mới. Tuy nhiên, năm 2025 mới chỉ là giai đoạn tạo nền; từ năm 2026, 5G mới thực sự phát huy vai trò là động lực tăng trưởng.
Ông Nguyễn Tuấn Huy, Phó Trưởng ban Công nghệ, Tổng công ty MobiFone chia sẻ tại tọa đàm
MobiFone hiện tập trung triển khai 5G cho các bài toán B2G (Business to Government – Doanh nghiệp tới Chính phủ) như thành phố thông minh, giao thông thông minh, chống ngập, năng lượng thông minh - những lĩnh vực đòi hỏi độ trễ thấp và khả năng kết nối internet vạn vật (IoT) quy mô lớn.
Vì sao lợi ích ngắn hạn thấp nhưng vẫn phải làm?
Câu trả lời cốt lõi nằm ở cách Việt Nam định nghĩa lại vai trò của 5G. 5G không được xem như một dịch vụ viễn thông thông thường, mà là nền móng cho toàn bộ không gian số mới của nền kinh tế.
Theo cơ quan quản lý, tinh thần xuyên suốt của Nghị quyết 57 là hạ tầng phải đi trước, tương tự triết lý “đường ray phải có trước khi tàu chạy”. Ông Nguyễn Anh Cương, Cục phó Cục Viễn thông, nhấn mạnh rằng Nhà nước xác định 5G là một cấu phần quan trọng của hạ tầng số quốc gia, cùng với hạ tầng dữ liệu và hạ tầng IoT, phục vụ cho kinh tế số, xã hội số và chính phủ số.
Ở góc độ doanh nghiệp, Viettel nhìn nhận hiệu quả đầu tư 5G không thể đo bằng lợi nhuận ngắn hạn, mà bằng tác động lan tỏa đến nền kinh tế. Theo bà Nguyễn Hà Thành, hiệu quả của 5G nằm ở việc nâng cao hiệu quả điều hành của chính quyền, cải thiện mức sống của người dân, và tạo điều kiện để mỗi cá nhân, doanh nghiệp có thể tiếp cận các trợ lý số, nền tảng số trong tương lai.
5G là “đòn bẩy” cho kinh tế số và quản trị quốc gia
Tại Tọa đàm, nhiều ý kiến thống nhất rằng giá trị lớn nhất của 5G nằm ngoài báo cáo tài chính của nhà mạng. Các mô hình thành phố thông minh, camera AI, điều tiết giao thông, chống ngập, cứu hộ bằng drone, hay mạng dùng riêng phục vụ B2G đang tạo ra hiệu quả kinh tế xã hội rất lớn, dù chưa thể quy đổi ngay thành doanh thu.
Đại diện MobiFone cho rằng khi nhìn vào các dự án thành phố thông minh đang triển khai, lợi ích không chỉ là kinh doanh, mà là giảm tắc nghẽn giao thông, tiết kiệm năng lượng, nâng cao an ninh - những yếu tố góp phần trực tiếp vào tăng trưởng GDP và tỷ trọng kinh tế số theo mục tiêu Nghị quyết 57.
Ở lĩnh vực nông nghiệp và logistics, Viettel Post đưa ra một ví dụ sinh động về giá trị chiến lược của 5G. Theo ông Đinh Thanh Sơn, Phó Tổng Giám đốc Viettel Post, 5G giống như “đường cao tốc kéo hàng hóa từ bản làng đến bàn ăn của người thành phố”, giúp người nông dân vùng cao livestream bán nông sản, kết nối trực tiếp với người tiêu dùng và thay đổi căn bản sinh kế.
Ông Đinh Thanh Sơn, Phó Tổng Giám đốc Viettel Post
Chấp nhận “lỗ ngắn hạn” để giữ lợi thế dài hạn
Các nhà mạng đều thừa nhận: nếu không đầu tư sớm, chi phí cơ hội sẽ còn lớn hơn. VNPT dẫn lại các nghiên cứu quốc tế cho thấy thương mại hóa 5G diễn ra theo nhiều làn sóng, trong đó giai đoạn đầu chủ yếu mang lại trải nghiệm, còn làn sóng doanh thu lớn từ 5G Standalone, Network API, Private Network phải chờ đến các năm tiếp theo.
Ở tầm chiến lược, Việt Nam lựa chọn cách làm tương tự nhiều quốc gia đi trước: chấp nhận giai đoạn đầu lợi ích thấp để giữ vị thế hạ tầng, từ đó không bị phụ thuộc khi các ứng dụng, nền tảng và mô hình kinh tế số bùng nổ. Như một đại biểu tại Tọa đàm nhận định, nếu đợi đến khi “nhìn thấy tiền” mới đầu tư, thì lúc đó đã bỏ lỡ cả chu kỳ phát triển.
5G là bài toán quốc gia, không chỉ của doanh nghiệp
Thương mại hóa 5G vì thế không thể đánh giá bằng lăng kính lợi nhuận ngắn hạn. Đây là một quyết định đầu tư chiến lược ở tầm quốc gia, trong đó Nhà nước chấp nhận hỗ trợ, doanh nghiệp chấp nhận áp lực tài chính, còn xã hội là bên hưởng lợi dài hạn.
Như tinh thần chung tại Tọa đàm ICT Press Club 2025, 5G không phải để “kiếm tiền ngay”, mà để tạo nền cho một giai đoạn phát triển mới. Khi kinh tế số, đô thị thông minh, công nghiệp số và các mô hình quản trị hiện đại thực sự vận hành trên nền 5G, giá trị của những khoản đầu tư hôm nay mới được nhìn thấy đầy đủ.
Đầu tư 5G: Suất đầu tư cao, bài toán hoàn vốn đầy thách thức
So với các thế hệ mạng trước, 5G là một cuộc đầu tư tốn kém chưa từng có. Đại diện MobiFone thẳng thắn nhìn nhận, suất đầu tư cho 5G cao gấp 3-4 lần 4G, do mật độ trạm dày hơn rất nhiều và yêu cầu công nghệ phức tạp hơn. Trong khi đó, doanh thu từ gói cước gần như không tăng, bởi “99% nhà mạng trên thế giới không tăng giá khi cung cấp 5G”.
VNPT cũng chia sẻ góc nhìn tương tự. Theo ông Nguyễn Quốc Khánh, Phó Trưởng ban Công nghệ VNPT, 5G là một công nghệ mang tính cách mạng, nhưng “kinh doanh gần như không bùng nổ”, các mô hình thương mại hóa hiện nay chủ yếu vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm, còn dòng tiền quay trở lại là câu chuyện của nhiều năm sau.
Ngay cả Viettel - doanh nghiệp triển khai 5G nhanh và rộng nhất - cũng không đặt bài toán hoàn vốn 5G vào cước viễn thông. Bà Nguyễn Hà Thành, Phó Tổng Giám đốc Viettel Telecom, khẳng định: “Chúng tôi không coi việc đầu tư 5G rồi lấy bài toán dùng gói cước để bù lại. Ngay từ đầu, Viettel coi đây là hạ tầng số quốc gia.”
Bà Nguyễn Hà Thành - Phó TGĐ Viettel Telecom
Ông Nguyễn Tuấn Huy, Phó Trưởng ban Công nghệ, Tổng công ty MobiFone cho rằng, mạng 5G đã được phủ sóng toàn quốc trong năm 2025, bước đầu tạo nền tảng cho kinh tế số và các mô hình kinh doanh mới, những giải pháp số mới. Tuy nhiên, năm 2025 mới chỉ là giai đoạn tạo nền; từ năm 2026, 5G mới thực sự phát huy vai trò là động lực tăng trưởng.
Ông Nguyễn Tuấn Huy, Phó Trưởng ban Công nghệ, Tổng công ty MobiFone chia sẻ tại tọa đàm
MobiFone hiện tập trung triển khai 5G cho các bài toán B2G (Business to Government – Doanh nghiệp tới Chính phủ) như thành phố thông minh, giao thông thông minh, chống ngập, năng lượng thông minh - những lĩnh vực đòi hỏi độ trễ thấp và khả năng kết nối internet vạn vật (IoT) quy mô lớn.
Vì sao lợi ích ngắn hạn thấp nhưng vẫn phải làm?
Câu trả lời cốt lõi nằm ở cách Việt Nam định nghĩa lại vai trò của 5G. 5G không được xem như một dịch vụ viễn thông thông thường, mà là nền móng cho toàn bộ không gian số mới của nền kinh tế.
Theo cơ quan quản lý, tinh thần xuyên suốt của Nghị quyết 57 là hạ tầng phải đi trước, tương tự triết lý “đường ray phải có trước khi tàu chạy”. Ông Nguyễn Anh Cương, Cục phó Cục Viễn thông, nhấn mạnh rằng Nhà nước xác định 5G là một cấu phần quan trọng của hạ tầng số quốc gia, cùng với hạ tầng dữ liệu và hạ tầng IoT, phục vụ cho kinh tế số, xã hội số và chính phủ số.
Ở góc độ doanh nghiệp, Viettel nhìn nhận hiệu quả đầu tư 5G không thể đo bằng lợi nhuận ngắn hạn, mà bằng tác động lan tỏa đến nền kinh tế. Theo bà Nguyễn Hà Thành, hiệu quả của 5G nằm ở việc nâng cao hiệu quả điều hành của chính quyền, cải thiện mức sống của người dân, và tạo điều kiện để mỗi cá nhân, doanh nghiệp có thể tiếp cận các trợ lý số, nền tảng số trong tương lai.
5G là “đòn bẩy” cho kinh tế số và quản trị quốc gia
Tại Tọa đàm, nhiều ý kiến thống nhất rằng giá trị lớn nhất của 5G nằm ngoài báo cáo tài chính của nhà mạng. Các mô hình thành phố thông minh, camera AI, điều tiết giao thông, chống ngập, cứu hộ bằng drone, hay mạng dùng riêng phục vụ B2G đang tạo ra hiệu quả kinh tế xã hội rất lớn, dù chưa thể quy đổi ngay thành doanh thu.
Đại diện MobiFone cho rằng khi nhìn vào các dự án thành phố thông minh đang triển khai, lợi ích không chỉ là kinh doanh, mà là giảm tắc nghẽn giao thông, tiết kiệm năng lượng, nâng cao an ninh - những yếu tố góp phần trực tiếp vào tăng trưởng GDP và tỷ trọng kinh tế số theo mục tiêu Nghị quyết 57.
Ở lĩnh vực nông nghiệp và logistics, Viettel Post đưa ra một ví dụ sinh động về giá trị chiến lược của 5G. Theo ông Đinh Thanh Sơn, Phó Tổng Giám đốc Viettel Post, 5G giống như “đường cao tốc kéo hàng hóa từ bản làng đến bàn ăn của người thành phố”, giúp người nông dân vùng cao livestream bán nông sản, kết nối trực tiếp với người tiêu dùng và thay đổi căn bản sinh kế.
Ông Đinh Thanh Sơn, Phó Tổng Giám đốc Viettel Post
Chấp nhận “lỗ ngắn hạn” để giữ lợi thế dài hạn
Các nhà mạng đều thừa nhận: nếu không đầu tư sớm, chi phí cơ hội sẽ còn lớn hơn. VNPT dẫn lại các nghiên cứu quốc tế cho thấy thương mại hóa 5G diễn ra theo nhiều làn sóng, trong đó giai đoạn đầu chủ yếu mang lại trải nghiệm, còn làn sóng doanh thu lớn từ 5G Standalone, Network API, Private Network phải chờ đến các năm tiếp theo.
Ở tầm chiến lược, Việt Nam lựa chọn cách làm tương tự nhiều quốc gia đi trước: chấp nhận giai đoạn đầu lợi ích thấp để giữ vị thế hạ tầng, từ đó không bị phụ thuộc khi các ứng dụng, nền tảng và mô hình kinh tế số bùng nổ. Như một đại biểu tại Tọa đàm nhận định, nếu đợi đến khi “nhìn thấy tiền” mới đầu tư, thì lúc đó đã bỏ lỡ cả chu kỳ phát triển.
5G là bài toán quốc gia, không chỉ của doanh nghiệp
Thương mại hóa 5G vì thế không thể đánh giá bằng lăng kính lợi nhuận ngắn hạn. Đây là một quyết định đầu tư chiến lược ở tầm quốc gia, trong đó Nhà nước chấp nhận hỗ trợ, doanh nghiệp chấp nhận áp lực tài chính, còn xã hội là bên hưởng lợi dài hạn.
Như tinh thần chung tại Tọa đàm ICT Press Club 2025, 5G không phải để “kiếm tiền ngay”, mà để tạo nền cho một giai đoạn phát triển mới. Khi kinh tế số, đô thị thông minh, công nghiệp số và các mô hình quản trị hiện đại thực sự vận hành trên nền 5G, giá trị của những khoản đầu tư hôm nay mới được nhìn thấy đầy đủ.
