Hoàng Anh
Writer
Hệ thống phòng thủ laser năng lượng cao Tia sắt, với chi phí mỗi lần bắn chỉ vài USD, được xem là bước tiến lớn, giúp Israel đối phó hiệu quả với các cuộc tấn công ồ ạt bằng drone và tên lửa, đồng thời giải quyết bài toán chi phí khổng lồ của Vòm sắt.
Trong nhiều năm qua, Israel đã phụ thuộc rất nhiều vào hệ thống phòng thủ tên lửa Vòm sắt (Iron Dome) để có thể bảo vệ đất nước khỏi các cuộc tấn công bằng tên lửa và đạn pháo tầm ngắn. Tuy nhiên, với tình hình căng thẳng ngày càng gia tăng ở khu vực Trung Đông, nước này đang hướng tới việc triển khai một hệ thống phòng thủ mới, hiện đại hơn, sử dụng công nghệ laser và mang tên Tia sắt (Iron Beam).
Hiện tại, hệ thống phòng không nhiều lớp của Israel bao gồm 3 phần chính:
Lớp đầu tiên: Hệ thống Đũa phép (David's Sling), có khả năng đánh chặn các loại tên lửa tầm trung, các máy bay không người lái (drone) và các tên lửa hành trình.
Lớp thứ hai: Hệ thống Mũi tên (Arrow), được thiết kế để đối phó với các loại tên lửa đạn đạo tầm xa có tốc độ cao.
Lớp cuối cùng: Hệ thống Vòm sắt (Iron Dome), được thiết kế để tiêu diệt các loại tên lửa tầm ngắn và đạn pháo. Đây là lớp bảo vệ nằm gần nhất với người dân và đã được Israel đưa vào sử dụng từ năm 2011, được xem như một thứ "bảo hiểm nhân mạng" của quốc gia này.
Một hệ thống Vòm sắt bao gồm ba thành phần chính: một radar để phát hiện các tên lửa ngay khi chúng được phóng lên, một trung tâm điều khiển để tính toán đường bay và xác định liệu mục tiêu có rơi vào khu vực dân cư hay không, và các bệ phóng chứa các tên lửa đánh chặn Tamir. Nếu xác định quả đạn sẽ rơi vào nơi đông dân, hệ thống sẽ phóng tên lửa đánh chặn lên không trung. Những tên lửa này không cần phải va chạm trực tiếp với mục tiêu mà sẽ phát nổ ở gần đó để tiêu diệt nó từ xa.
Vòm sắt được đánh giá là có hiệu quả lên tới khoảng 90% và cho đến nay đã chặn thành công hơn 5.000 quả tên lửa. Tuy nhiên, điểm yếu lớn nhất của Vòm sắt chính là chi phí đánh chặn rất cao. Mỗi một quả tên lửa Tamir có giá từ 40.000 đến 50.000 USD. Trước sức ép về chi phí và nguy cơ phải đối đầu với các cuộc tấn công ồ ạt bằng hàng trăm, hàng nghìn tên lửa và drone cùng lúc, Israel đã phát triển một hệ thống phòng thủ mới mang tên Tia sắt.
Tia sắt là một loại vũ khí laser năng lượng cao, được thiết kế để bắn hạ các mục tiêu ở cự ly gần như tên lửa tầm ngắn, đạn cối và đặc biệt là các máy bay không người lái. Hệ thống này được cho là có hiệu quả cao trong việc đối phó với các cuộc tấn công bằng nhiều drone cùng một lúc (bầy đàn drone), một cách thức tấn công mà các hệ thống tên lửa thông thường khó có thể xử lý một cách hiệu quả về mặt chi phí.
Tia sắt ban đầu được dự kiến sẽ được triển khai chính thức vào tháng 10. Tuy nhiên, vào cuối tháng 5 vừa qua, quân đội Israel đã xác nhận rằng họ đã lần đầu tiên sử dụng hệ thống laser này trong thực chiến.
Hệ thống Tia sắt được công ty quốc phòng Rafael của Israel phát triển từ năm 2014, và kể từ năm 2022 đã có sự hợp tác từ tập đoàn quốc phòng Mỹ Lockheed Martin. So với Vòm sắt, Tia sắt có nhiều ưu điểm vượt trội:
Chi phí mỗi lần bắn cực kỳ thấp: Chỉ từ vài USD đến khoảng 2.000 USD nếu tính toàn bộ các chi phí vận hành. Con số này là không đáng kể so với hàng chục nghìn USD của mỗi quả tên lửa Vòm sắt.
Không lo hết đạn: Vũ khí laser không cần "đạn thật". Miễn là hệ thống còn được cung cấp điện, nó có thể bắn liên tục mà không lo bị hết đạn như các hệ thống tên lửa.
Vận hành đơn giản, ít tốn kém: Việc vận hành và bảo trì một hệ thống laser cũng được cho là đơn giản và ít tốn kém hơn nhiều so với một hệ thống sử dụng các tên lửa truyền thống phức tạp.
Nếu được triển khai trên diện rộng và hoạt động một cách hiệu quả, hệ thống Tia sắt có thể sẽ giúp cho Israel tiết kiệm được hàng tỷ USD mỗi năm, đồng thời tăng cường đáng kể khả năng phòng thủ của quốc gia này trước các mối đe dọa ngày càng tinh vi từ trên không. Đây được xem là một bước tiến lớn trong lĩnh vực công nghệ phòng thủ hiện đại, không chỉ đối với Israel mà còn đối với cả các quốc gia khác đang phải đối mặt với các hình thái chiến tranh công nghệ cao.
Hệ thống phòng không ba lớp và những điểm yếu của Vòm sắt
Trong nhiều năm qua, Israel đã phụ thuộc rất nhiều vào hệ thống phòng thủ tên lửa Vòm sắt (Iron Dome) để có thể bảo vệ đất nước khỏi các cuộc tấn công bằng tên lửa và đạn pháo tầm ngắn. Tuy nhiên, với tình hình căng thẳng ngày càng gia tăng ở khu vực Trung Đông, nước này đang hướng tới việc triển khai một hệ thống phòng thủ mới, hiện đại hơn, sử dụng công nghệ laser và mang tên Tia sắt (Iron Beam).
Hiện tại, hệ thống phòng không nhiều lớp của Israel bao gồm 3 phần chính:
Lớp đầu tiên: Hệ thống Đũa phép (David's Sling), có khả năng đánh chặn các loại tên lửa tầm trung, các máy bay không người lái (drone) và các tên lửa hành trình.
Lớp thứ hai: Hệ thống Mũi tên (Arrow), được thiết kế để đối phó với các loại tên lửa đạn đạo tầm xa có tốc độ cao.
Lớp cuối cùng: Hệ thống Vòm sắt (Iron Dome), được thiết kế để tiêu diệt các loại tên lửa tầm ngắn và đạn pháo. Đây là lớp bảo vệ nằm gần nhất với người dân và đã được Israel đưa vào sử dụng từ năm 2011, được xem như một thứ "bảo hiểm nhân mạng" của quốc gia này.
Một hệ thống Vòm sắt bao gồm ba thành phần chính: một radar để phát hiện các tên lửa ngay khi chúng được phóng lên, một trung tâm điều khiển để tính toán đường bay và xác định liệu mục tiêu có rơi vào khu vực dân cư hay không, và các bệ phóng chứa các tên lửa đánh chặn Tamir. Nếu xác định quả đạn sẽ rơi vào nơi đông dân, hệ thống sẽ phóng tên lửa đánh chặn lên không trung. Những tên lửa này không cần phải va chạm trực tiếp với mục tiêu mà sẽ phát nổ ở gần đó để tiêu diệt nó từ xa.
Vòm sắt được đánh giá là có hiệu quả lên tới khoảng 90% và cho đến nay đã chặn thành công hơn 5.000 quả tên lửa. Tuy nhiên, điểm yếu lớn nhất của Vòm sắt chính là chi phí đánh chặn rất cao. Mỗi một quả tên lửa Tamir có giá từ 40.000 đến 50.000 USD. Trước sức ép về chi phí và nguy cơ phải đối đầu với các cuộc tấn công ồ ạt bằng hàng trăm, hàng nghìn tên lửa và drone cùng lúc, Israel đã phát triển một hệ thống phòng thủ mới mang tên Tia sắt.
Tia sắt (Iron Beam): Vũ khí laser của tương lai
Tia sắt là một loại vũ khí laser năng lượng cao, được thiết kế để bắn hạ các mục tiêu ở cự ly gần như tên lửa tầm ngắn, đạn cối và đặc biệt là các máy bay không người lái. Hệ thống này được cho là có hiệu quả cao trong việc đối phó với các cuộc tấn công bằng nhiều drone cùng một lúc (bầy đàn drone), một cách thức tấn công mà các hệ thống tên lửa thông thường khó có thể xử lý một cách hiệu quả về mặt chi phí.
Tia sắt ban đầu được dự kiến sẽ được triển khai chính thức vào tháng 10. Tuy nhiên, vào cuối tháng 5 vừa qua, quân đội Israel đã xác nhận rằng họ đã lần đầu tiên sử dụng hệ thống laser này trong thực chiến.
Ưu điểm vượt trội của Tia sắt
Hệ thống Tia sắt được công ty quốc phòng Rafael của Israel phát triển từ năm 2014, và kể từ năm 2022 đã có sự hợp tác từ tập đoàn quốc phòng Mỹ Lockheed Martin. So với Vòm sắt, Tia sắt có nhiều ưu điểm vượt trội:
Chi phí mỗi lần bắn cực kỳ thấp: Chỉ từ vài USD đến khoảng 2.000 USD nếu tính toàn bộ các chi phí vận hành. Con số này là không đáng kể so với hàng chục nghìn USD của mỗi quả tên lửa Vòm sắt.
Không lo hết đạn: Vũ khí laser không cần "đạn thật". Miễn là hệ thống còn được cung cấp điện, nó có thể bắn liên tục mà không lo bị hết đạn như các hệ thống tên lửa.
Vận hành đơn giản, ít tốn kém: Việc vận hành và bảo trì một hệ thống laser cũng được cho là đơn giản và ít tốn kém hơn nhiều so với một hệ thống sử dụng các tên lửa truyền thống phức tạp.
Nếu được triển khai trên diện rộng và hoạt động một cách hiệu quả, hệ thống Tia sắt có thể sẽ giúp cho Israel tiết kiệm được hàng tỷ USD mỗi năm, đồng thời tăng cường đáng kể khả năng phòng thủ của quốc gia này trước các mối đe dọa ngày càng tinh vi từ trên không. Đây được xem là một bước tiến lớn trong lĩnh vực công nghệ phòng thủ hiện đại, không chỉ đối với Israel mà còn đối với cả các quốc gia khác đang phải đối mặt với các hình thái chiến tranh công nghệ cao.
