Bỉ Ngạn Hoa
Moderator
Chính phủ Thái Lan đã gây ra hiệu ứng domino khi bắt đầu trợ cấp cho các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc. Các số liệu trong ngành cho biết tình trạng cung vượt cầu lớn của xe điện gây ra cuộc chiến giá cả trong phân khúc ô tô động cơ đốt trong, khiến nhiều nhà máy cắt giảm sản lượng sản xuất và đóng cửa.
Những hậu quả không mong muốn cũng đã lan sang chuỗi cung ứng. Ít nhất một chục nhà sản xuất phụ tùng cho xe hơi đã đóng cửa vì các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc được trợ cấp không mua linh kiện từ phần lớn các nhà sản xuất này.
Theo Hiệp hội xe điện Thái Lan (EVAT), Thái Lan hiện có 490.000 xe điện chưa bán được, tương đương với 63% tổng số xe mà quốc gia này sản xuất trong 12 tháng qua.
"Chúng tôi đang trải qua tình trạng cung vượt cầu xe điện vì rất nhiều xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc trong hai năm qua vẫn còn trong kho của đại lý", Chủ tịch EVAT Krisda Utamote nói với Nikkei Asia, trước khi nói thêm rằng ngày càng có nhiều nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đầu tư sản xuất tại Thái Lan.
Chương trình trợ cấp xe điện bắt đầu vào năm 2022 theo Hiệp định thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc. Với mục đích giúp xe có giá cả phải chăng hơn, chính phủ đã cung cấp cho các nhà sản xuất Trung Quốc khoản tài trợ lên tới 150.000 baht (4.130 đô la) cho mỗi xe. Thỏa thuận này cũng xóa bỏ thuế quan đối với xe điện Trung Quốc nhập khẩu để bán tại Thái Lan với điều kiện các công ty Trung Quốc sản xuất số lượng xe điện tại Thái Lan tương đương số xe họ đã nhập khẩu vào nước này kể từ năm 2022. Hoạt động sản xuất phải bắt đầu trong năm nay và những chiếc xe được trợ cấp có thể được bán trong nước hoặc xuất khẩu.
BYD, nhà sản xuất xe điện lớn nhất Trung Quốc, là công ty tích cực nhất trong số sáu nhà sản xuất ô tô đã đầu tư theo chương trình này. Hãng đã giảm giá mẫu Atto mới tới 340.000 baht (9.375 USD), giảm 37% so với giá ra mắt là 899.000 baht. Neta, một nhà sản xuất xe điện khác của Trung Quốc, đã giảm giá mẫu V-II 50.000 baht, tương đương 9%, so với mức giá 549.000 baht khi ra mắt.
BYD và các đối thủ Trung Quốc sẽ có công suất hàng năm sản xuất khoảng 750.000 xe khi các nhà máy của họ tại Thái Lan hoạt động hết công suất. Không ai trong số họ bình luận về việc liệu họ có tiếp tục giảm giá mạnh tay hay không.
Tác động của trợ cấp đã ảnh hưởng đến phần còn lại của ngành ô tô, nơi sử dụng hơn 750.000 công nhân và chiếm khoảng 11% tổng sản phẩm quốc nội của cả nước. Ô tô hiện là ngành đóng góp lớn thứ tư cho nền kinh tế của Thái Lan. Đây là một phần của toàn bộ ngành công nghiệp chiếm 25,2% GDP của Thái. Ngành du lịch được quảng cáo rầm rộ là ngành đóng góp số 2 (18%), tiếp theo là bán lẻ (16%). Nông nghiệp đứng thứ năm với 8,6%.
Doanh số bán xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch (xăng, dầu) bắt đầu giảm sau khi xe điện được trợ cấp. Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản chiếm khoảng 90% số xe nhiên liệu hóa thạch tại Thái Lan bị ảnh hưởng nặng nề nhất.
Những điểm yếu trong nền kinh tế Thái Lan nói chung cũng đang đóng một vai trò khi chúng khiến người tiêu dùng hạn chế mua sắm đắt tiền. Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan cho biết đã bán được 260.365 xe trong năm tháng đầu năm nay, giảm 23% so với cùng kỳ năm 2023 và là số lượng xe bán ra thấp nhất cùng kỳ trong một thập kỷ vừa qua.
Các nhà sản xuất xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch đã cắt giảm công suất để tồn tại.
Honda Motor, nhà sản xuất ô tô lớn thứ hai của Nhật Bản, đầu tháng này cho biết họ sẽ dừng sản xuất xe tại nhà máy ở tỉnh Ayutthaya vào năm 2025 và hợp nhất hoạt động tại nhà máy ở tỉnh Prachinburi. Các động thái này là một phần trong kế hoạch cắt giảm sản lượng hàng năm tại Thái Lan xuống còn 120.000 chiếc mỗi năm, giảm từ mức 270.000 chiếc.
Các nhà sản xuất Nhật Bản khác đang dừng mọi hoạt động sản xuất. Subaru đã thông báo sẽ dừng hoạt động lắp ráp ô tô tại Thái Lan vào cuối năm nay. Suzuki cho biết sẽ làm điều tương tự vào năm 2025.
Các nhà sản xuất phụ tùng ô tô cũng đang chịu thiệt hại. "Các đơn đặt hàng phụ tùng đã giảm 40% trong năm nay", Sompol Tanadumrongsak, chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất phụ tùng ô tô Thái Lan, nói với Nikkei Asia. Sompol nói thêm rằng mỗi nhà lắp ráp ô tô đã "cắt giảm công suất từ 30% đến 40% trong năm nay".
Sompol cho biết ông dự kiến ngành công nghiệp này sẽ tiếp tục thu hẹp khi trải qua "quá trình chuyển đổi khó khăn" sang xe điện, đồng thời nói thêm rằng chỉ có khoảng một chục trong số 660 nhà sản xuất phụ tùng của Thái Lan có thể cung cấp cho các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc, những nhà sản xuất này phụ thuộc vào hàng nhập khẩu từ Trung Quốc hoặc vào chuỗi cung ứng chi phí thấp hơn của riêng họ.
"Hầu hết các nhà sản xuất phụ tùng địa phương đã cắt giảm hoạt động xuống chỉ còn ba ngày một tuần do nhu cầu giảm", Sompol cho biết, đồng thời nói thêm rằng khoảng một chục công ty đã "bị buộc phải phá sản".
Chính phủ không có dấu hiệu thay đổi định hướng chính sách mặc dù có áp lực lên các nhà sản xuất ô tô truyền thống và các nhà cung cấp phụ tùng của họ.
"Chúng tôi rất vui khi có nhiều nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đầu tư vào Thái Lan hơn vì điều đó phản ánh rằng họ tin tưởng vào chính sách hỗ trợ xe điện của chúng tôi", Narit Therdsteerasukdi, tổng thư ký của Ủy ban Đầu tư Thái Lan, phát biểu vào tuần trước tại lễ khai trương nhà máy do nhà sản xuất xe điện Trung Quốc GAC Aion điều hành. "Tuy nhiên, sẽ thật tuyệt nếu các bạn có thể hỗ trợ các nhà sản xuất phụ tùng của chúng tôi bằng cách sử dụng một số phụ tùng ô tô do các công ty Thái Lan sản xuất".
Những hậu quả không mong muốn cũng đã lan sang chuỗi cung ứng. Ít nhất một chục nhà sản xuất phụ tùng cho xe hơi đã đóng cửa vì các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc được trợ cấp không mua linh kiện từ phần lớn các nhà sản xuất này.
Theo Hiệp hội xe điện Thái Lan (EVAT), Thái Lan hiện có 490.000 xe điện chưa bán được, tương đương với 63% tổng số xe mà quốc gia này sản xuất trong 12 tháng qua.
"Chúng tôi đang trải qua tình trạng cung vượt cầu xe điện vì rất nhiều xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc trong hai năm qua vẫn còn trong kho của đại lý", Chủ tịch EVAT Krisda Utamote nói với Nikkei Asia, trước khi nói thêm rằng ngày càng có nhiều nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đầu tư sản xuất tại Thái Lan.
Chương trình trợ cấp xe điện bắt đầu vào năm 2022 theo Hiệp định thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc. Với mục đích giúp xe có giá cả phải chăng hơn, chính phủ đã cung cấp cho các nhà sản xuất Trung Quốc khoản tài trợ lên tới 150.000 baht (4.130 đô la) cho mỗi xe. Thỏa thuận này cũng xóa bỏ thuế quan đối với xe điện Trung Quốc nhập khẩu để bán tại Thái Lan với điều kiện các công ty Trung Quốc sản xuất số lượng xe điện tại Thái Lan tương đương số xe họ đã nhập khẩu vào nước này kể từ năm 2022. Hoạt động sản xuất phải bắt đầu trong năm nay và những chiếc xe được trợ cấp có thể được bán trong nước hoặc xuất khẩu.
BYD, nhà sản xuất xe điện lớn nhất Trung Quốc, là công ty tích cực nhất trong số sáu nhà sản xuất ô tô đã đầu tư theo chương trình này. Hãng đã giảm giá mẫu Atto mới tới 340.000 baht (9.375 USD), giảm 37% so với giá ra mắt là 899.000 baht. Neta, một nhà sản xuất xe điện khác của Trung Quốc, đã giảm giá mẫu V-II 50.000 baht, tương đương 9%, so với mức giá 549.000 baht khi ra mắt.
BYD và các đối thủ Trung Quốc sẽ có công suất hàng năm sản xuất khoảng 750.000 xe khi các nhà máy của họ tại Thái Lan hoạt động hết công suất. Không ai trong số họ bình luận về việc liệu họ có tiếp tục giảm giá mạnh tay hay không.
Sản lượng sản xuất xe điện của 6 nhà sản xuất Trung Quốc có nhà máy ở Thái Lan
Tác động của trợ cấp đã ảnh hưởng đến phần còn lại của ngành ô tô, nơi sử dụng hơn 750.000 công nhân và chiếm khoảng 11% tổng sản phẩm quốc nội của cả nước. Ô tô hiện là ngành đóng góp lớn thứ tư cho nền kinh tế của Thái Lan. Đây là một phần của toàn bộ ngành công nghiệp chiếm 25,2% GDP của Thái. Ngành du lịch được quảng cáo rầm rộ là ngành đóng góp số 2 (18%), tiếp theo là bán lẻ (16%). Nông nghiệp đứng thứ năm với 8,6%.
Doanh số bán xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch (xăng, dầu) bắt đầu giảm sau khi xe điện được trợ cấp. Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản chiếm khoảng 90% số xe nhiên liệu hóa thạch tại Thái Lan bị ảnh hưởng nặng nề nhất.
Những điểm yếu trong nền kinh tế Thái Lan nói chung cũng đang đóng một vai trò khi chúng khiến người tiêu dùng hạn chế mua sắm đắt tiền. Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan cho biết đã bán được 260.365 xe trong năm tháng đầu năm nay, giảm 23% so với cùng kỳ năm 2023 và là số lượng xe bán ra thấp nhất cùng kỳ trong một thập kỷ vừa qua.
Các nhà sản xuất xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch đã cắt giảm công suất để tồn tại.
Honda Motor, nhà sản xuất ô tô lớn thứ hai của Nhật Bản, đầu tháng này cho biết họ sẽ dừng sản xuất xe tại nhà máy ở tỉnh Ayutthaya vào năm 2025 và hợp nhất hoạt động tại nhà máy ở tỉnh Prachinburi. Các động thái này là một phần trong kế hoạch cắt giảm sản lượng hàng năm tại Thái Lan xuống còn 120.000 chiếc mỗi năm, giảm từ mức 270.000 chiếc.
Các nhà sản xuất Nhật Bản khác đang dừng mọi hoạt động sản xuất. Subaru đã thông báo sẽ dừng hoạt động lắp ráp ô tô tại Thái Lan vào cuối năm nay. Suzuki cho biết sẽ làm điều tương tự vào năm 2025.
Các nhà sản xuất phụ tùng ô tô cũng đang chịu thiệt hại. "Các đơn đặt hàng phụ tùng đã giảm 40% trong năm nay", Sompol Tanadumrongsak, chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất phụ tùng ô tô Thái Lan, nói với Nikkei Asia. Sompol nói thêm rằng mỗi nhà lắp ráp ô tô đã "cắt giảm công suất từ 30% đến 40% trong năm nay".
Sompol cho biết ông dự kiến ngành công nghiệp này sẽ tiếp tục thu hẹp khi trải qua "quá trình chuyển đổi khó khăn" sang xe điện, đồng thời nói thêm rằng chỉ có khoảng một chục trong số 660 nhà sản xuất phụ tùng của Thái Lan có thể cung cấp cho các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc, những nhà sản xuất này phụ thuộc vào hàng nhập khẩu từ Trung Quốc hoặc vào chuỗi cung ứng chi phí thấp hơn của riêng họ.
"Hầu hết các nhà sản xuất phụ tùng địa phương đã cắt giảm hoạt động xuống chỉ còn ba ngày một tuần do nhu cầu giảm", Sompol cho biết, đồng thời nói thêm rằng khoảng một chục công ty đã "bị buộc phải phá sản".
Chính phủ không có dấu hiệu thay đổi định hướng chính sách mặc dù có áp lực lên các nhà sản xuất ô tô truyền thống và các nhà cung cấp phụ tùng của họ.
"Chúng tôi rất vui khi có nhiều nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đầu tư vào Thái Lan hơn vì điều đó phản ánh rằng họ tin tưởng vào chính sách hỗ trợ xe điện của chúng tôi", Narit Therdsteerasukdi, tổng thư ký của Ủy ban Đầu tư Thái Lan, phát biểu vào tuần trước tại lễ khai trương nhà máy do nhà sản xuất xe điện Trung Quốc GAC Aion điều hành. "Tuy nhiên, sẽ thật tuyệt nếu các bạn có thể hỗ trợ các nhà sản xuất phụ tùng của chúng tôi bằng cách sử dụng một số phụ tùng ô tô do các công ty Thái Lan sản xuất".
