Tên thật của Diệt Tuyệt sư thái chưa bao giờ được tiết lộ trên màn ảnh.
Diệt Tuyệt sư thái là một nhân vật phụ rất xuất sắc dưới ngòi bút của cố nhà văn Kim Dung trong "Ỷ Thiên Đồ Long ký". Bà là chưởng môn nhân đời thứ ba của phái Nga Mi, là đồ tôn của Quách Tương (nhân vật trong "Thần điêu đại hiệp").Trong tiểu thuyết, Diệt Tuyệt sư thái được miêu tả khoảng 45 tuổi nhưng dung mạo rất xinh đẹp, võ công cao cường, tính tình cương trực, chánh tà phân minh. Tuy nhiên, bà lại là người lạnh lùng, ác độc, sẵn sàng xuống tay giết chết đệ tử chỉ vì không nghe lời mình.
Từ đầu đến cuối trong tiểu thuyết, Diệt Tuyệt sư thái chưa bao giờ hé lộ họ tên thật của mình. Theo Toutiao, Diệt Tuyệt sư thái thực tế không phải người lạnh lùng, sắt đá như nhiều người nghĩ. Khi còn thiếu nữ, sư phụ của Chu Chỉ Nhược là cô gái dịu dàng, thông minh và có một mối tình khắc cốt ghi tâm với sư ca Cô Hồng Tử.
Diệt Tuyệt sư thái sinh ra trong gia đình họ Phương. Bà có tên thật là Phương Tương Quân. Đương thời, Diệt Tuyệt sư thái cũng là một mỹ nhân xinh đẹp. Thậm chí, nhan sắc của bà khi còn trẻ không hề thua kém đồ đệ Chu Chỉ Nhược là bao. Ngoài người cha già, Phương Tương Quân còn có một người ca ca tên Phương Bình. Sau này, Phương Bình bị Tạ Tốn giết chết khiến Diệt Tuyệt sư thái vô cùng căm hận.
Khi chưa gia nhập phái Nga My, Phương Tương Quân có mối tình đẹp với sư huynh Cô Hồng Tử. Cô Hồng Tử nhiều lần thách đấu với Dương Tiêu - Quang Minh tả sứ của Minh giáo. Tuy nhiên, Cô Hồng Tử lại bị tử thương, chết dưới tay Dương Tiêu.
Đau đớn khi chứng kiến người thương chết, Phương Tương Quân quyết định gia nhập Nga Mi, sáng tạo nên hai môn kiếm pháp là "Diệt kiếm" và "Tuyệt kiếm" để thực hiện ý đồ tận diệt Minh giáo nhằm trả thù cho Cô Hồng Tử. Cái chết của Cô Hồng Tử cũng là một trong những nguyên nhân khiến Diệt Tuyệt sư thái thay đổi tính tình từ một nữ tử dịu dàng, xinh đẹp trở nên tàn nhẫn, lạnh lùng.
Diệt Tuyệt Sư Thái cho rằng bà bị mất mát quá nhiều với Minh Giáo sinh ra thù hận một cách mù quáng. Khi bà muốn tiêu diệt Minh Giáo để rửa hận gặp phải Trương Vô Kỵ cản trở, thành ra bà hận luôn cả Trương Vô Kỵ. Vì hận thù Trương Vô Kỵ làm hỏng chuyện của mình, bà yêu cầu Chu Chỉ Nhược cầm Ỷ Thiên kiếm đâm trọng thương Vô Kỵ trên đỉnh Quang Minh.
Trong tiểu thuyết, Diệt Tuyệt sư thái từng nói về lý do quyết diệt trừ Minh Giáo và Dương Tiêu: "Tạ Tốn giết ca ca của ta, hại ta phải ly hương. Dương Tiêu hại chết người thương của ta, khiến ta cả đời sống trong cô đơn và đau khổ. Ta nhất định phải tận diệt lũ ma đầu này".
