Hãng tin Bloomberg vừa công bố thông tin khá bất ngờ: các quan chức Trung Quốc đang đánh giá một lựa chọn tiềm năng liên quan đến việc Elon Musk mua lại hoạt động của TikTok tại Mỹ nếu công ty không chống lại được lệnh cấm đối với ứng dụng video ngắn này.
Theo những nguồn tin chia sẻ với Bloomberg, các quan chức Trung Quốc rất muốn TikTok vẫn thuộc quyền sở hữu của công ty mẹ ByteDance và công ty đang phản đối lệnh cấm sắp tới bằng cách kháng cáo lên Tòa án Tối cao Mỹ. Nhưng các thẩm phán đã ra hiệu trong các cuộc tranh luận vào ngày 10/1 rằng họ có khả năng sẽ duy trì luật. Các quan chức cấp cao của Trung Quốc đã bắt đầu tranh luận về các kế hoạch dự phòng cho TikTok, một trong số đó liên quan đến Elon Musk.
Thỏa thuận cấp cao tiềm năng với một trong những đồng minh thân cận nhất của ông Trump có một số sức hấp dẫn đối với chính phủ Trung Quốc. Elon Musk đã chi hơn 250 triệu USD để ủng hộ việc tái đắc cử của ông Trump và đã được giao một vai trò quan trọng trong việc cải thiện hiệu quả của chính phủ Mỹ sau khi đảng Cộng hòa nhậm chức.
Theo một kịch bản đã được chính phủ Trung Quốc thảo luận, mạng xã hội X của Musk sẽ nắm quyền kiểm soát TikTok Mỹ và cùng nhau điều hành các doanh nghiệp. Với hơn 170 triệu người dùng tại Mỹ, TikTok có thể hỗ trợ nỗ lực thu hút các nhà quảng cáo của X. Elon Musk cũng đã thành lập một công ty trí tuệ nhân tạo riêng, xAI, có thể hưởng lợi từ lượng dữ liệu khổng lồ được tạo ra từ TikTok.
Các quan chức Trung Quốc vẫn chưa đạt được bất kỳ sự đồng thuận chắc chắn nào về cách tiến hành và các cuộc thảo luận của họ vẫn đang ở giai đoạn sơ bộ, theo các nguồn tin chia sẻ với Bloomberg. Không rõ ByteDance biết bao nhiêu về các cuộc thảo luận của chính phủ Trung Quốc hoặc liệu TikTok và Elon Musk có tham gia hay không. Cũng không rõ liệu Elon Musk, TikTok và ByteDance có tổ chức bất kỳ cuộc đàm phán về các điều khoản khả thi nào hay không.
Elon Musk
Elon Musk và các đại diện của ông đã không trả lời yêu cầu bình luận. Elon Musk đã đăng vào tháng 4 năm ngoái rằng ông nghĩ TikTok nên vẫn khả dụng ở Mỹ. “Theo tôi, TikTok không nên bị cấm ở Mỹ, mặc dù lệnh cấm như vậy có thể có lợi cho nền tảng X”, ông viết trên X. “Làm như vậy sẽ trái với quyền tự do ngôn luận và biểu đạt. Đó không phải là điều mà nước Mỹ bảo vệ”.
Theo Bloomberg, đại diện của ByteDance và TikTok đã không trả lời tin nhắn yêu cầu bình luận. Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc và Bộ Thương mại Trung Quốc, các cơ quan chính phủ có thể tham gia vào các quyết định về tương lai của TikTok, cũng không trả lời yêu cầu bình luận.
Các cuộc đàm phán ở Bắc Kinh cho thấy số phận của TikTok có thể không còn nằm trong tầm kiểm soát duy nhất của ByteDance nữa. Các quan chức Trung Quốc thừa nhận rằng họ sẽ phải đối mặt với các cuộc đàm phán khó khăn với chính quyền Trump về thuế quan, kiểm soát xuất khẩu và các vấn đề khác, và họ coi các cuộc đàm phán về TikTok là một lĩnh vực tiềm năng để hòa giải.
Chính phủ Trung Quốc nắm giữ cái gọi là cổ phần vàng trong một công ty liên kết của ByteDance, giúp họ có ảnh hưởng đến chiến lược và hoạt động của công ty. TikTok khẳng định rằng quyền kiểm soát chỉ áp dụng cho công ty con có trụ sở tại Trung Quốc là Douyin Information Service và không ảnh hưởng đến hoạt động của ByteDance bên ngoài Trung Quốc. Tuy nhiên, các quy định xuất khẩu của Bắc Kinh ngăn cản các công ty Trung Quốc bán thuật toán phần mềm của họ, nhất là các thuật toán không thể thiếu trong TikTok.
Các nhà phân tích Mandeep Singh và Damian Reimertz của Bloomberg Intelligence ước tính rằng hoạt động của TikTok tại Mỹ có thể được định giá vào khoảng 40 đến 50 tỷ USD vào năm ngoái. Đây là một khoản tiền lớn ngay cả đối với người giàu nhất thế giới. Không rõ Elon Musk có thể thực hiện giao dịch như vậy như thế nào và liệu chính phủ Mỹ có chấp thuận hay không. Trước đó, Elon Musk đã trả 44 tỷ USD cho Twitter vào năm 2022 và vẫn đang trả các khoản vay lớn.
Theo một số nguồn tin, Elon Musk có uy tín tốt trong số nhiều nhân viên ByteDance tại Trung Quốc. Elon Musk được coi là một doanh nhân rất thành đạt, có kinh nghiệm hợp tác với chính phủ Trung Quốc thông qua doanh nghiệp Tesla.
Các nhà lãnh đạo của ByteDance đã nhiều lần nói rằng ưu tiên của họ là đấu tranh với luật pháp Mỹ yêu cầu công ty có trụ sở tại Bắc Kinh này phải bán hoặc đóng cửa các hoạt động tại Mỹ vì lo ngại về an ninh quốc gia. Các luật sư của TikTok đã lập luận rằng luật này vi phạm luật tự do ngôn luận theo Tu chính án thứ nhất của Hiến pháp Mỹ.
Phần lớn các thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ cho rằng các mối lo ngại về an ninh được ưu tiên hơn quyền tự do ngôn luận, mặc dù họ vẫn chưa đưa ra quyết định chính thức. Tổng thống đắc cử Donlad Trump, người nhậm chức vào ngày 20/1, đã tìm cách trì hoãn lệnh cấm TikTok có hiệu lực vào ngày 19/1 để ông có thể đàm phán. Ông đã nói rằng ông muốn "cứu" ứng dụng này và có suy đoán rằng ông có thể thực hiện hành động vào phút chót để né tránh lệnh cấm.
Trên thực tế, việc tách hoạt động kinh doanh của TikTok tại Mỹ sẽ rất phức tạp, ảnh hưởng đến các cổ đông ở Trung Quốc cũng như Mỹ. Các luật sư của TikTok đã lập luận trước Tòa án Tối cao Mỹ rằng việc tách các phần của sản phẩm tại Mỹ sẽ "vô cùng khó khăn".
Không rõ liệu TikTok tại Mỹ có được bán ra theo quy trình cạnh tranh hay việc bán sẽ được chính phủ sắp xếp. Tỷ phú Frank McCourt và nhà đầu tư "Shark Tank" Kevin O'Leary đã triển khai Dự án Liberty để mua lại TikTok. Trước đây, Microsoft đã tìm cách mua lại doanh nghiệp TikTok Mỹ và Oracle có quan hệ đối tác công nghệ sâu sắc với TikTok.
Một giải pháp thay thế cho TikTok là chuyển khách hàng hiện tại của mình tại Mỹ sang một ứng dụng tương tự với thương hiệu khác để có khả năng tránh lệnh cấm, theo nguồn tin chia sẻ với Bloomberg. Không rõ động thái như vậy sẽ hiệu quả như thế nào.
Elon Musk đang ở vị thế có thể tác động đến mối quan hệ Trung Quốc-Mỹ với tư cách là người giàu nhất thế giới với các doanh nghiệp nằm giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Tesla, nơi Musk làm giám đốc điều hành, đã xây dựng một nhà máy rộng lớn ở Thượng Hải vào năm 2019 và kể từ đó đã mở rộng cơ sở này thành cơ sở sản xuất lớn nhất của công ty. Nỗ lực này đã giúp Tesla mở rộng thị phần tại Trung Quốc bất chấp sự cạnh tranh gay gắt tại các nhà sản xuất bản địa và xây dựng thiện chí với các quan chức chính phủ.
Trong khi ông Trump bổ nhiệm những người có quan điểm cứng rắn với Trung Quốc vào chính quyền mới của mình như ứng cử viên Ngoại trưởng Marco Rubio, Elon Musk đã lên tiếng phản đối một số chính sách thương mại của Mỹ gần đây với Trung Quốc, bao gồm cả thuế quan của chính quyền Biden đối với xe điện Trung Quốc.
Theo những nguồn tin chia sẻ với Bloomberg, các quan chức Trung Quốc rất muốn TikTok vẫn thuộc quyền sở hữu của công ty mẹ ByteDance và công ty đang phản đối lệnh cấm sắp tới bằng cách kháng cáo lên Tòa án Tối cao Mỹ. Nhưng các thẩm phán đã ra hiệu trong các cuộc tranh luận vào ngày 10/1 rằng họ có khả năng sẽ duy trì luật. Các quan chức cấp cao của Trung Quốc đã bắt đầu tranh luận về các kế hoạch dự phòng cho TikTok, một trong số đó liên quan đến Elon Musk.
Thỏa thuận cấp cao tiềm năng với một trong những đồng minh thân cận nhất của ông Trump có một số sức hấp dẫn đối với chính phủ Trung Quốc. Elon Musk đã chi hơn 250 triệu USD để ủng hộ việc tái đắc cử của ông Trump và đã được giao một vai trò quan trọng trong việc cải thiện hiệu quả của chính phủ Mỹ sau khi đảng Cộng hòa nhậm chức.
Theo một kịch bản đã được chính phủ Trung Quốc thảo luận, mạng xã hội X của Musk sẽ nắm quyền kiểm soát TikTok Mỹ và cùng nhau điều hành các doanh nghiệp. Với hơn 170 triệu người dùng tại Mỹ, TikTok có thể hỗ trợ nỗ lực thu hút các nhà quảng cáo của X. Elon Musk cũng đã thành lập một công ty trí tuệ nhân tạo riêng, xAI, có thể hưởng lợi từ lượng dữ liệu khổng lồ được tạo ra từ TikTok.
Các quan chức Trung Quốc vẫn chưa đạt được bất kỳ sự đồng thuận chắc chắn nào về cách tiến hành và các cuộc thảo luận của họ vẫn đang ở giai đoạn sơ bộ, theo các nguồn tin chia sẻ với Bloomberg. Không rõ ByteDance biết bao nhiêu về các cuộc thảo luận của chính phủ Trung Quốc hoặc liệu TikTok và Elon Musk có tham gia hay không. Cũng không rõ liệu Elon Musk, TikTok và ByteDance có tổ chức bất kỳ cuộc đàm phán về các điều khoản khả thi nào hay không.
Elon Musk
Elon Musk và các đại diện của ông đã không trả lời yêu cầu bình luận. Elon Musk đã đăng vào tháng 4 năm ngoái rằng ông nghĩ TikTok nên vẫn khả dụng ở Mỹ. “Theo tôi, TikTok không nên bị cấm ở Mỹ, mặc dù lệnh cấm như vậy có thể có lợi cho nền tảng X”, ông viết trên X. “Làm như vậy sẽ trái với quyền tự do ngôn luận và biểu đạt. Đó không phải là điều mà nước Mỹ bảo vệ”.
Theo Bloomberg, đại diện của ByteDance và TikTok đã không trả lời tin nhắn yêu cầu bình luận. Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc và Bộ Thương mại Trung Quốc, các cơ quan chính phủ có thể tham gia vào các quyết định về tương lai của TikTok, cũng không trả lời yêu cầu bình luận.
Các cuộc đàm phán ở Bắc Kinh cho thấy số phận của TikTok có thể không còn nằm trong tầm kiểm soát duy nhất của ByteDance nữa. Các quan chức Trung Quốc thừa nhận rằng họ sẽ phải đối mặt với các cuộc đàm phán khó khăn với chính quyền Trump về thuế quan, kiểm soát xuất khẩu và các vấn đề khác, và họ coi các cuộc đàm phán về TikTok là một lĩnh vực tiềm năng để hòa giải.
Chính phủ Trung Quốc nắm giữ cái gọi là cổ phần vàng trong một công ty liên kết của ByteDance, giúp họ có ảnh hưởng đến chiến lược và hoạt động của công ty. TikTok khẳng định rằng quyền kiểm soát chỉ áp dụng cho công ty con có trụ sở tại Trung Quốc là Douyin Information Service và không ảnh hưởng đến hoạt động của ByteDance bên ngoài Trung Quốc. Tuy nhiên, các quy định xuất khẩu của Bắc Kinh ngăn cản các công ty Trung Quốc bán thuật toán phần mềm của họ, nhất là các thuật toán không thể thiếu trong TikTok.
Các nhà phân tích Mandeep Singh và Damian Reimertz của Bloomberg Intelligence ước tính rằng hoạt động của TikTok tại Mỹ có thể được định giá vào khoảng 40 đến 50 tỷ USD vào năm ngoái. Đây là một khoản tiền lớn ngay cả đối với người giàu nhất thế giới. Không rõ Elon Musk có thể thực hiện giao dịch như vậy như thế nào và liệu chính phủ Mỹ có chấp thuận hay không. Trước đó, Elon Musk đã trả 44 tỷ USD cho Twitter vào năm 2022 và vẫn đang trả các khoản vay lớn.
Theo một số nguồn tin, Elon Musk có uy tín tốt trong số nhiều nhân viên ByteDance tại Trung Quốc. Elon Musk được coi là một doanh nhân rất thành đạt, có kinh nghiệm hợp tác với chính phủ Trung Quốc thông qua doanh nghiệp Tesla.
Các nhà lãnh đạo của ByteDance đã nhiều lần nói rằng ưu tiên của họ là đấu tranh với luật pháp Mỹ yêu cầu công ty có trụ sở tại Bắc Kinh này phải bán hoặc đóng cửa các hoạt động tại Mỹ vì lo ngại về an ninh quốc gia. Các luật sư của TikTok đã lập luận rằng luật này vi phạm luật tự do ngôn luận theo Tu chính án thứ nhất của Hiến pháp Mỹ.
Phần lớn các thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ cho rằng các mối lo ngại về an ninh được ưu tiên hơn quyền tự do ngôn luận, mặc dù họ vẫn chưa đưa ra quyết định chính thức. Tổng thống đắc cử Donlad Trump, người nhậm chức vào ngày 20/1, đã tìm cách trì hoãn lệnh cấm TikTok có hiệu lực vào ngày 19/1 để ông có thể đàm phán. Ông đã nói rằng ông muốn "cứu" ứng dụng này và có suy đoán rằng ông có thể thực hiện hành động vào phút chót để né tránh lệnh cấm.
Trên thực tế, việc tách hoạt động kinh doanh của TikTok tại Mỹ sẽ rất phức tạp, ảnh hưởng đến các cổ đông ở Trung Quốc cũng như Mỹ. Các luật sư của TikTok đã lập luận trước Tòa án Tối cao Mỹ rằng việc tách các phần của sản phẩm tại Mỹ sẽ "vô cùng khó khăn".
Không rõ liệu TikTok tại Mỹ có được bán ra theo quy trình cạnh tranh hay việc bán sẽ được chính phủ sắp xếp. Tỷ phú Frank McCourt và nhà đầu tư "Shark Tank" Kevin O'Leary đã triển khai Dự án Liberty để mua lại TikTok. Trước đây, Microsoft đã tìm cách mua lại doanh nghiệp TikTok Mỹ và Oracle có quan hệ đối tác công nghệ sâu sắc với TikTok.
Một giải pháp thay thế cho TikTok là chuyển khách hàng hiện tại của mình tại Mỹ sang một ứng dụng tương tự với thương hiệu khác để có khả năng tránh lệnh cấm, theo nguồn tin chia sẻ với Bloomberg. Không rõ động thái như vậy sẽ hiệu quả như thế nào.
Elon Musk đang ở vị thế có thể tác động đến mối quan hệ Trung Quốc-Mỹ với tư cách là người giàu nhất thế giới với các doanh nghiệp nằm giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Tesla, nơi Musk làm giám đốc điều hành, đã xây dựng một nhà máy rộng lớn ở Thượng Hải vào năm 2019 và kể từ đó đã mở rộng cơ sở này thành cơ sở sản xuất lớn nhất của công ty. Nỗ lực này đã giúp Tesla mở rộng thị phần tại Trung Quốc bất chấp sự cạnh tranh gay gắt tại các nhà sản xuất bản địa và xây dựng thiện chí với các quan chức chính phủ.
Trong khi ông Trump bổ nhiệm những người có quan điểm cứng rắn với Trung Quốc vào chính quyền mới của mình như ứng cử viên Ngoại trưởng Marco Rubio, Elon Musk đã lên tiếng phản đối một số chính sách thương mại của Mỹ gần đây với Trung Quốc, bao gồm cả thuế quan của chính quyền Biden đối với xe điện Trung Quốc.
