A-Train The Seven
...'cause for once, I didn't hate myself.
Intel, từng là "ông vua" không thể thay thế của ngành công nghiệp bán dẫn, nay đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nghiêm trọng, đánh mất vị thế dẫn đầu vào tay các đối thủ như TSMC, AMD và Nvidia. Bài phân tích của The Wall Street Journal với tiêu đề "Intel: Too Big to Turn, Too Vital to Fail" đã chỉ ra những nguyên nhân dẫn đến sự sa sút của gã khổng lồ công nghệ này, đồng thời khẳng định vai trò quá quan trọng của Intel đối với an ninh quốc gia Mỹ, khiến chính phủ nước này không thể để công ty này sụp đổ.
Những thay đổi này đã khiến các nhà đầu tư tháo chạy khỏi Intel. Cổ phiếu của hãng đã mất hơn 1/4 giá trị vốn hóa thị trường chỉ trong 1 ngày sau khi kết quả kinh doanh quý 2 được công bố. Kể từ đó, giá cổ phiếu đã giảm thêm 8%, mạnh hơn cả mức giảm chung của thị trường chip bán dẫn. Tính đến nay, cổ phiếu Intel đã mất 68% giá trị so với thời điểm Pat Gelsinger nhậm chức CEO vào năm 2021 và công bố kế hoạch tái cấu trúc toàn diện.
Theo dữ liệu của FactSet, lần đầu tiên kể từ năm 1981, cổ phiếu Intel hiện đang giao dịch dưới mức giá trị sổ sách của công ty. Điều này cho thấy các nhà đầu tư đang định giá Intel thấp hơn cả giá trị tài sản cố định và các tài sản khác trên bảng cân đối kế toán.
Việc xây dựng các nhà máy chip bán dẫn như của Intel cần nhiều năm, đòi hỏi vốn đầu tư khổng lồ lên tới hàng chục tỷ USD. Chính vì vậy, các nhà phân tích cho rằng chính phủ Mỹ sẽ không thể để Intel sụp đổ.
Đạo luật về bán dẫn được thông qua vào năm 2022 đã cấp 39 tỷ USD cho các nhà sản xuất chip để hỗ trợ xây dựng nhà máy mới. Intel là công ty hưởng lợi nhiều nhất từ đạo luật này, nhận 8,5 tỷ USD để xây dựng nhà máy tại Arizona và Ohio. Hiện tại, Intel là công ty sản xuất chip lớn nhất tại Mỹ. Theo TechInsights, các nhà máy của Intel chiếm khoảng 41% công suất sản xuất tấm wafer 300 mm của cả nước Mỹ. Đây là loại chip quan trọng nhất trong phân khúc thị trường trọng điểm.
Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất của Intel hiện nay là sản phẩm của hãng không còn hút khách như trước. Đặc biệt, mảng chip dành cho trung tâm dữ liệu (data center), từng là "con gà đẻ trứng vàng" của Intel, nay đang mất thị phần vào tay AMD. Xu hướng thị trường cũng đang thay đổi khi các doanh nghiệp chuyển hướng đầu tư từ data center sang hệ thống tăng tốc GPU của Nvidia để phục vụ cho nhu cầu trí tuệ nhân tạo (AI) đang bùng nổ.
Theo Visible Alpha, doanh thu từ data center của Intel dự kiến đạt 12,6 tỷ USD trong năm nay, chưa bằng 1/2 so với mức đỉnh điểm cách đây 4 năm.
Sự chuyển dịch nhu cầu từ data center sang AI là điều mà Intel không lường trước được khi vạch ra kế hoạch đầu tư mở rộng sản xuất đầy tham vọng và tốn kém nhằm bắt kịp TSMC. Wolfe Research nhận định rằng: "Intel đã xây dựng các nhà máy để phục vụ cho nhóm khách hàng data center lấy máy chủ làm trung tâm. Tuy nhiên, tầm nhìn đó không còn tồn tại nữa, thay vào đó là nhu cầu cho AI, điều mà Intel đã bỏ lỡ."
Chính điều này khiến các nhà máy của Intel không được sử dụng đúng công suất - một vấn đề nghiêm trọng đối với các nhà sản xuất chip có chi phí cố định cao. Tỷ suất lợi nhuận gộp đã điều chỉnh của Intel trong quý 2/2024 chỉ đạt 38,7%, thấp hơn 5% so với ước tính của các nhà phân tích.
Giới phân tích chia thành hai luồng ý kiến về vận mệnh của Intel. Một số cho rằng Intel cần tập trung vào việc giành lại vị trí dẫn đầu về sản phẩm, bất chấp chi phí vận hành các nhà máy đúc chip cho các nhà thiết kế chip khác. Số khác lại cho rằng Intel cần thu hút thêm khách hàng lớn trong mảng đúc chip, bởi cơ hội cạnh tranh của Intel trong các thị trường trọng điểm như GPU dành cho data center vẫn còn rất mong manh.
Tuy nhiên, cả 2 con đường này đều không thể mang lại kết quả nhanh chóng. Việc tạm dừng chia cổ tức khiến các nhà đầu tư ít mặn mà với Intel. Dù vậy, các nhà phân tích vẫn tin rằng do vai trò quá quan trọng của Intel đối với an ninh quốc gia Mỹ, chính phủ sẽ can thiệp để "giải cứu" Intel. Wolfe Research khẳng định do tính nhạy cảm của ngành công nghiệp bán dẫn nội địa, chính phủ phải tìm cách giải quyết những khó khăn của Intel. WSJ nhận định: "Chính phủ Mỹ sẽ là nhà đầu tư lớn nhất trong hoạt động của Intel trong thời gian dài sắp tới".
Câu chuyện của Intel là bài học đắt giá cho các tập đoàn công nghệ về sự chậm chân trong việc nắm bắt xu hướng. Nếu như Intel nhanh nhạy hơn trong việc nhận ra tiềm năng của AI, có lẽ bức tranh hiện tại đã khác.
Khoảng 7 năm trước, Intel đã có cơ hội mua cổ phần của OpenAI, khi đó vẫn chỉ là một tổ chức nghiên cứu AI phi lợi nhuận. Tuy nhiên, CEO Bob Swan khi đó cho rằng AI sẽ chưa thể thương mại hóa trong tương lai gần và Intel sẽ khó thu lợi nhuận từ khoản đầu tư này. Kết quả là Intel đã bỏ lỡ cơ hội trở thành cổ đông chiến lược của OpenAI, startup hiện có giá trị ước tính lên tới 80 tỷ USD.
Đây chỉ là một trong số nhiều sai lầm chiến lược của Intel. Vào những năm 1990 và 2000, Intel thống trị thị trường chip bán dẫn. Tuy nhiên, việc bảo thủ với công nghệ sản xuất chip cũ, trong khi TSMC và Samsung Foundry đầu tư mạnh tay vào công nghệ EUV tiên tiến hơn đã khiến Intel đánh mất vị thế dẫn đầu.
Đến khi kỷ nguyên AI bắt đầu, Intel lại không có "vũ khí" nào để cạnh tranh với Nvidia, Google hay Microsoft. Năm 2019, Microsoft đã đầu tư vào OpenAI, và đến năm 2022, OpenAI trở thành cái tên dẫn đầu trong lĩnh vực AI tạo sinh với sự ra mắt của ChatGPT, khởi đầu cho cuộc đua AI toàn cầu.
Tuy nhiên, những sai lầm của Intel không chỉ dừng lại ở việc bỏ lỡ cơ hội đầu tư vào OpenAI. Dylan Patel, nhà sáng lập SemiAnalysis nhận định: “Intel thất bại trên thị trường AI vì họ không có được một chiến lược sản phẩm cụ thể cho các khách hàng.”
Trong hơn 2 thập kỷ, Intel luôn tin rằng chip CPU có thể xử lý hiệu quả các tác vụ tính toán cần thiết cho AI. Các kỹ sư của Intel coi GPU với hàng nghìn, hàng vạn nhân xử lý của Nvidia và AMD là thứ "xấu xí". Tuy nhiên, đến giữa những năm 2000, giới nghiên cứu phát hiện ra rằng GPU hiệu quả hơn nhiều so với CPU trong các phép tính dấu phẩy động phức tạp, không chỉ cho xử lý đồ họa mà còn cho cả machine learning.
Trong khi đó, Nvidia đã dành nhiều năm để tinh chỉnh kiến trúc GPU, phát triển nền tảng CUDA và các giải pháp phần mềm để tận dụng sức mạnh của GPU trong AI. nhà phân tích Lou Miscioscia tại Daiwa nhận định: “Khi cơn sốt AI bùng nổ, Intel đơn giản là không có đúng sản phẩm vào đúng thời điểm.”
Kể từ năm 2010, Intel đã có ít nhất 4 lần cố gắng phát triển chip AI để thương mại hóa, bao gồm cả việc mua lại các startup và tự phát triển kiến trúc chip mới. Tuy nhiên, những nỗ lực này đều không thành công. Năm nay, doanh thu mảng data center của Intel dự kiến đạt 13,89 tỷ USD, trong khi con số này của Nvidia là 105,9 tỷ USD.
Câu chuyện của Intel là lời cảnh tỉnh cho bất cứ tập đoàn công nghệ nào. Sự chậm chân trong việc nắm bắt xu hướng và thiếu sáng tạo có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, khiến "ông lớn" cũng có thể bị "vượt mặt" bất cứ lúc nào.
#Cuộcchiếnbándẫn
Kết quả kinh doanh ảm đạm, cổ phiếu lao dốc
Báo cáo tài chính quý 2/2024 của Intel vẽ nên bức tranh ảm đạm với doanh số sụt giảm mạnh tại các thị trường trọng điểm, kết hợp với chi phí tăng cao do chiến lược đầu tư mở rộng sản xuất quá tham vọng. Để đảm bảo thanh khoản, Intel đã phải thực hiện các biện pháp cắt giảm mạnh tay, bao gồm cắt giảm 15% nhân sự, cắt giảm chi phí vốn và chi phí thiết bị tại các nhà máy, tạm dừng chia cổ tức (lần đầu tiên kể từ năm 1992).Những thay đổi này đã khiến các nhà đầu tư tháo chạy khỏi Intel. Cổ phiếu của hãng đã mất hơn 1/4 giá trị vốn hóa thị trường chỉ trong 1 ngày sau khi kết quả kinh doanh quý 2 được công bố. Kể từ đó, giá cổ phiếu đã giảm thêm 8%, mạnh hơn cả mức giảm chung của thị trường chip bán dẫn. Tính đến nay, cổ phiếu Intel đã mất 68% giá trị so với thời điểm Pat Gelsinger nhậm chức CEO vào năm 2021 và công bố kế hoạch tái cấu trúc toàn diện.
Theo dữ liệu của FactSet, lần đầu tiên kể từ năm 1981, cổ phiếu Intel hiện đang giao dịch dưới mức giá trị sổ sách của công ty. Điều này cho thấy các nhà đầu tư đang định giá Intel thấp hơn cả giá trị tài sản cố định và các tài sản khác trên bảng cân đối kế toán.
"Quá lớn để sụp đổ" - Vấn đề an ninh quốc gia
Tuy nhiên, chính các nhà máy sản xuất lại là yếu tố then chốt đảm bảo sự bền vững của Intel trong quá khứ và tương lai. Những gián đoạn chuỗi cung ứng do đại dịch và bất ổn địa chính trị toàn cầu trong những năm gần đây khiến chính quyền Mỹ nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng của việc sản xuất chip bán dẫn trong nước. Chip bán dẫn không chỉ là linh kiện thiết yếu trong cuộc sống hiện đại mà còn là vũ khí chiến lược trên trường quốc tế.Việc xây dựng các nhà máy chip bán dẫn như của Intel cần nhiều năm, đòi hỏi vốn đầu tư khổng lồ lên tới hàng chục tỷ USD. Chính vì vậy, các nhà phân tích cho rằng chính phủ Mỹ sẽ không thể để Intel sụp đổ.
Đạo luật về bán dẫn được thông qua vào năm 2022 đã cấp 39 tỷ USD cho các nhà sản xuất chip để hỗ trợ xây dựng nhà máy mới. Intel là công ty hưởng lợi nhiều nhất từ đạo luật này, nhận 8,5 tỷ USD để xây dựng nhà máy tại Arizona và Ohio. Hiện tại, Intel là công ty sản xuất chip lớn nhất tại Mỹ. Theo TechInsights, các nhà máy của Intel chiếm khoảng 41% công suất sản xuất tấm wafer 300 mm của cả nước Mỹ. Đây là loại chip quan trọng nhất trong phân khúc thị trường trọng điểm.
Thất bại trong việc nắm bắt xu hướng AI
Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất của Intel hiện nay là sản phẩm của hãng không còn hút khách như trước. Đặc biệt, mảng chip dành cho trung tâm dữ liệu (data center), từng là "con gà đẻ trứng vàng" của Intel, nay đang mất thị phần vào tay AMD. Xu hướng thị trường cũng đang thay đổi khi các doanh nghiệp chuyển hướng đầu tư từ data center sang hệ thống tăng tốc GPU của Nvidia để phục vụ cho nhu cầu trí tuệ nhân tạo (AI) đang bùng nổ.
Theo Visible Alpha, doanh thu từ data center của Intel dự kiến đạt 12,6 tỷ USD trong năm nay, chưa bằng 1/2 so với mức đỉnh điểm cách đây 4 năm.
Sự chuyển dịch nhu cầu từ data center sang AI là điều mà Intel không lường trước được khi vạch ra kế hoạch đầu tư mở rộng sản xuất đầy tham vọng và tốn kém nhằm bắt kịp TSMC. Wolfe Research nhận định rằng: "Intel đã xây dựng các nhà máy để phục vụ cho nhóm khách hàng data center lấy máy chủ làm trung tâm. Tuy nhiên, tầm nhìn đó không còn tồn tại nữa, thay vào đó là nhu cầu cho AI, điều mà Intel đã bỏ lỡ."
Chính điều này khiến các nhà máy của Intel không được sử dụng đúng công suất - một vấn đề nghiêm trọng đối với các nhà sản xuất chip có chi phí cố định cao. Tỷ suất lợi nhuận gộp đã điều chỉnh của Intel trong quý 2/2024 chỉ đạt 38,7%, thấp hơn 5% so với ước tính của các nhà phân tích.
"Cơ hội cuối cùng" và "cứu cánh" từ chính phủ
Giới phân tích chia thành hai luồng ý kiến về vận mệnh của Intel. Một số cho rằng Intel cần tập trung vào việc giành lại vị trí dẫn đầu về sản phẩm, bất chấp chi phí vận hành các nhà máy đúc chip cho các nhà thiết kế chip khác. Số khác lại cho rằng Intel cần thu hút thêm khách hàng lớn trong mảng đúc chip, bởi cơ hội cạnh tranh của Intel trong các thị trường trọng điểm như GPU dành cho data center vẫn còn rất mong manh.
Tuy nhiên, cả 2 con đường này đều không thể mang lại kết quả nhanh chóng. Việc tạm dừng chia cổ tức khiến các nhà đầu tư ít mặn mà với Intel. Dù vậy, các nhà phân tích vẫn tin rằng do vai trò quá quan trọng của Intel đối với an ninh quốc gia Mỹ, chính phủ sẽ can thiệp để "giải cứu" Intel. Wolfe Research khẳng định do tính nhạy cảm của ngành công nghiệp bán dẫn nội địa, chính phủ phải tìm cách giải quyết những khó khăn của Intel. WSJ nhận định: "Chính phủ Mỹ sẽ là nhà đầu tư lớn nhất trong hoạt động của Intel trong thời gian dài sắp tới".
Bài học đắt giá từ những sai lầm chiến lược
Câu chuyện của Intel là bài học đắt giá cho các tập đoàn công nghệ về sự chậm chân trong việc nắm bắt xu hướng. Nếu như Intel nhanh nhạy hơn trong việc nhận ra tiềm năng của AI, có lẽ bức tranh hiện tại đã khác.
Khoảng 7 năm trước, Intel đã có cơ hội mua cổ phần của OpenAI, khi đó vẫn chỉ là một tổ chức nghiên cứu AI phi lợi nhuận. Tuy nhiên, CEO Bob Swan khi đó cho rằng AI sẽ chưa thể thương mại hóa trong tương lai gần và Intel sẽ khó thu lợi nhuận từ khoản đầu tư này. Kết quả là Intel đã bỏ lỡ cơ hội trở thành cổ đông chiến lược của OpenAI, startup hiện có giá trị ước tính lên tới 80 tỷ USD.
Đây chỉ là một trong số nhiều sai lầm chiến lược của Intel. Vào những năm 1990 và 2000, Intel thống trị thị trường chip bán dẫn. Tuy nhiên, việc bảo thủ với công nghệ sản xuất chip cũ, trong khi TSMC và Samsung Foundry đầu tư mạnh tay vào công nghệ EUV tiên tiến hơn đã khiến Intel đánh mất vị thế dẫn đầu.
Đến khi kỷ nguyên AI bắt đầu, Intel lại không có "vũ khí" nào để cạnh tranh với Nvidia, Google hay Microsoft. Năm 2019, Microsoft đã đầu tư vào OpenAI, và đến năm 2022, OpenAI trở thành cái tên dẫn đầu trong lĩnh vực AI tạo sinh với sự ra mắt của ChatGPT, khởi đầu cho cuộc đua AI toàn cầu.
Tuy nhiên, những sai lầm của Intel không chỉ dừng lại ở việc bỏ lỡ cơ hội đầu tư vào OpenAI. Dylan Patel, nhà sáng lập SemiAnalysis nhận định: “Intel thất bại trên thị trường AI vì họ không có được một chiến lược sản phẩm cụ thể cho các khách hàng.”
Trong hơn 2 thập kỷ, Intel luôn tin rằng chip CPU có thể xử lý hiệu quả các tác vụ tính toán cần thiết cho AI. Các kỹ sư của Intel coi GPU với hàng nghìn, hàng vạn nhân xử lý của Nvidia và AMD là thứ "xấu xí". Tuy nhiên, đến giữa những năm 2000, giới nghiên cứu phát hiện ra rằng GPU hiệu quả hơn nhiều so với CPU trong các phép tính dấu phẩy động phức tạp, không chỉ cho xử lý đồ họa mà còn cho cả machine learning.
Trong khi đó, Nvidia đã dành nhiều năm để tinh chỉnh kiến trúc GPU, phát triển nền tảng CUDA và các giải pháp phần mềm để tận dụng sức mạnh của GPU trong AI. nhà phân tích Lou Miscioscia tại Daiwa nhận định: “Khi cơn sốt AI bùng nổ, Intel đơn giản là không có đúng sản phẩm vào đúng thời điểm.”
Kể từ năm 2010, Intel đã có ít nhất 4 lần cố gắng phát triển chip AI để thương mại hóa, bao gồm cả việc mua lại các startup và tự phát triển kiến trúc chip mới. Tuy nhiên, những nỗ lực này đều không thành công. Năm nay, doanh thu mảng data center của Intel dự kiến đạt 13,89 tỷ USD, trong khi con số này của Nvidia là 105,9 tỷ USD.
Câu chuyện của Intel là lời cảnh tỉnh cho bất cứ tập đoàn công nghệ nào. Sự chậm chân trong việc nắm bắt xu hướng và thiếu sáng tạo có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, khiến "ông lớn" cũng có thể bị "vượt mặt" bất cứ lúc nào.
#Cuộcchiếnbándẫn
