VNR Content
Pearl
Trong bóng tối, Jason Bullard đưa khẩu súng lên và nhắm nó vào một vật thể. “Có vẻ là một con đấy!”, anh thì thầm. Hóa ra đó là một chiếc hộp cầu chì. Một đối tượng khác cũng nằm trong tầm ngắm của khẩu súng, thực ra lại là một tảng đá.
Tại thị trấn bị lũ tatu bao vây này, bất kỳ thứ gì có hình dáng tương tự như loài thú có mai kia đều thuộc diện nghi vấn. Bullard đã tiêu diệt 15 con tatu vào năm ngoái. Chỉ tính riêng 2 tuần gần đây, anh đã “tiễn đưa” 8 con về trời.
Chuyện tưởng đơn giản, nhưng không phải vậy. Khẩu súng trường .22 mà Bullard sử dụng ban đầu không thể tiêu diệt ngay lũ tatu. Một trong những con thú đó thậm chí còn trốn thoát bằng một cú nhảy kỳ quái như kangaroo vậy, khiến Bullard vừa sững sờ vừa thấy thú vị. Những con tatu có màu xám đất vào ban đêm, một luồng ánh sáng hấp thụ bởi cơ thể thay vì phản chiếu lại trong mắt chúng.
“Việc này giống như đi săn người ngoài hành tinh vậy” - theo lời Bullard, người vốn đã quen với việc săn…lợn lòi. “Chúng tôi chẳng biết gì về chúng. Chúng tôi không thể dễ dàng tiêu diệt chúng được. Chúng xuất hiện bất ngờ. Và số lượng của chúng thì ngày càng tăng mạnh”
Thung lũng Sapphire, Bắc Carolina
Việc phát hiện ra tatu ở Bắc Carolina thoạt nghe là điều cực kỳ vô lý. Sinh vật này đã quen thuộc với người Texas trong hơn hai thập kỷ. Tại đó, chúng thường bị cán bẹp khi băng qua đường, hoặc được mang ra tham gia những cuộc đua quy mô nhỏ trên những tuyến đường dài hơn 12 mét.
Thịt tatu là món ăn phổ biến ở Trung Mỹ và vài nơi ở Mỹ, được gọi là “thịt heo dành cho người nghèo” trong thời kỳ Texas suy thoái. Chúng còn mang tiếng xấu bởi có liên quan bệnh phong.
Trong khi đó, Sapphire nằm cách đó 800 dặm, trong rặng núi Blue Ridge. Nơi đây nhiều mưa đến nỗi hình thành cả một khu rừng mưa ôn đới, mặt đất và những tảng đá phủ đầy rêu bên dưới những tán cây linh sam và vân sam cao ngút. Vào mùa thu, khu vực này ngập tràn sắc đỏ và cam - thậm chí nơi đây còn có cả một khu nghỉ dưỡng trượt tuyết nhỏ nữa.
Thung lũng Sapphire là điểm đến mới nhất trong cuộc di cư về phía bắc của loài có vú xuất xứ từ Bắc Mỹ, nhưng nay đang bị đẩy dần về phía đông bắc đất nước.
“Chỉ là vấn đề thời gian trước khi chúng bành trướng sang các bang khác” - theo Colleen Olfenbuttel, nhà sinh học chuyên về động vật có da lông tại ủy ban tài nguyên hoang dã Bắc Carolina. Cơ quan này xác nhận rằng con tatu đầu tiên đã hiện diện ở Bắc Carolina vào năm 2007, nhưng số lượng của chúng đã tăng phi mã ở nửa phía tây của bang kể từ năm 2019. “Giải quyết thiệt hại do lũ tatu gây ra là một thách thức. Rất khó để bẫy chúng, và tôi không biết liệu có thứ thuốc gì để đẩy đuổi chúng hay không. Tôi cũng tò mò không biết nơi tiếp theo bị chúng xâm chiếm là đâu” - Olfenbuttel nói.
Có 20 loài tatu khác nhau, và chỉ có loài tatu 3 đai là có thể cuộn tròn thành một trái banh và di cư đến phương bắc, từ Mexico lên đến Mỹ, nhờ sự can thiệp của con người và sự tài tình của chính chúng vào cuối thế kỷ 19. Những sinh vật nổi tiếng bởi bộ “áo giáp” keratin đi lại như thể vô hình trước cặp mắt của những kẻ săn mồi. Tỉ lệ sinh sản không tưởng - một con cái có thể sinh tư nhiều lần - cũng giúp dân số của chúng tăng trưởng chóng mặt.
Một giả thuyết giải thích cho sự di cư của tatu là do khủng hoảng khí hậu. Những sinh vật này không thích điều kiện lạnh giá, và sự ấm lên toàn cầu đã khiến mùa đông trở nên bớt khắc nghiệt hơn, biến nhiều vùng phía bắc nước Mỹ trở nên lý tưởng hơn cho loài tatu. Tại Sapphire, lũ tatu thoải mái kiếm ăn trong những vũng bùn lầy bằng chiếc mũi và bộ vuốt, lùng sục côn trùng ở độ cao hơn 1,2 km so với mặt biển. “Ở đây không còn những mùa đông cực lạnh nữa, và tôi chắc cú điều đó đã giúp chúng sinh sôi” - Olfenbuttel nói.
Lũ tatu đã xâm nhập vào Missouri, Iowa, và thậm chí là Nebraska ở phía nam nước Mỹ. Những rào cản tự nhiên như sông suối không phải là vấn đề với chúng, khi mà loài vật này có thể nín thở đến 6 phút và đi trên mặt nước, thậm chí là bơm phồng ruột của chúng lên để biến cơ thể thành một chiếc phao trôi sang bờ bên kia.
“Thời tiết ấm lên đã giúp chúng” - theo Lynn Robbins, một nhà sinh vật học kỳ cựu tại Đại học bang Missouri, một trong những người đầu tiên nghiên cứu về tatu tại bang này. “Miễn là chúng có nước và một nơi nào đó để đào, chúng có thể đến định cư. Nhưng người ta vẫn bất ngờ khi thấy chúng”
Robbins nói rằng anh đã “có một chuyến đi vui nhộn” khi tìm cách bắt về vài con tatu phục vụ nghiên cứu, bởi tốc độ di chuyển đáng ngạc nhiên của loài vật này. Cú nhảy kỳ lạ mà Bullard từng thấy là phản xạ tự nhiên của tatu: chúng sẽ búng cao đến hơn 90 cm trong không khí khi bị đe dọa - cực kỳ hữu dụng khi đứng trước một con gấu lớn, nhưng không giúp chúng tránh được bị…ô tô cán qua người. “Nếu bạn nhẹ nhàng, bạn có thể đến gần và tóm đuôi chúng” - Robbins nói. “Chúng rất mạnh. Đôi lúc chúng đơn giản là nhảy vào tay bạn, và bạn có thể đặt chúng thẳng vào túi”
Vào tháng 3/2019, khi số lượng tatu ở Bắc Carolina bắt đầu leo thang, các viên chức Virginia đã nhận được cuộc gọi từ một người dân hạt Buchanan, phía tây bang này. Sau khi phát hiện thấy nhiều lỗ hình nón trong vườn nhà, người phụ nữ gọi đến đã chụp những bức ảnh về con tatu còn sống đầu tiên từng được ghi lại ở Virginia.
“Đó hoàn toàn là một cú sốc” - theo Nancy Moncrief, phụ trách mảng động vật có vú tại Bảo tàng lịch sử tự nhiên Virginia. “Đồng nghiệp của tôi nói rằng nó có lẽ đến từ phía đông Kentucky, tôi kiểu như ‘chúng làm quái gì ở Kentucky chứ?’ Câu hỏi tiếp theo của tôi là, ‘Chúng ta có thể kiếm được con nào đã chết để đặt vào bộ sưu tập trong bảo tàng được không?’”
Chỉ trong vài tháng, điều ước của Moncrief đã thành hiện thực khi một chú chó cắn trọng thương một con tatu khi giáp mặt. Con tatu xui xẻo này được đưa vào bảo tàng, và bộ vỏ cùng bộ xương được lưu giữ lại của nó chính là mẫu vật chính thức đầu tiên về loài này tại Virginia.
Một con tatu ba đai
“Chúng tôi đăng nó lên Facebook, và mọi người như kiểu ‘Trời đất ơi!’” - Moncrief nói. Bà ngờ rằng tatu đã men theo những thung lũng sông giàu thức ăn dọc theo núi Appalachians và sẽ nhanh chóng tràn ngập Virginia. Tatu có lẽ sẽ sớm tiến về Nhà Trắng, New York, và xa hơn nữa! “Chúng cứ thế mà đi về phía bắc thôi” - Moncrief nói.
“Nhìn đống thiệt hại này xem, cả cái sân bị cày nát rồi” - anh nghiến răng, nhìn vào đám cỏ như thể đã bị xé nát bởi hàng chục cái cọc cắm lều.
Bullard có một chú chó giúp anh theo đuôi lũ tatu, nhưng đêm nay nó ngủ ở nhà. “Chúng có thể chạy quanh khu đất rộng hơn 10 héc-ta, và chúng nhỏ như một trái banh, mà bạn lại phải tìm trong bóng đêm nữa. Tôi phải đáp ứng kỳ vọng của mấy người chủ nhà thôi” - anh nói.
Bullard không thích những chiếc bẫy giữ chân con mồi bởi chúng là thứ phi đạo đức, nhưng để giải quyết lũ tatu - vốn có khả năng đào một chiếc hố sâu vài chục centimet vào lòng đất để trốn - anh quyết định dùng bẫy dạng hộp để bắt sống tatu trước khi giết chúng.
Người trong vùng còn thuê Bullard để giết lợn lòi, hải ly, chồn hôi, và kể cả rái cá nữa - chúng thường ăn cá được thả xuống các hồ nước để phục vụ hoạt động đánh bắt giải trí - cũng như tatu. Những động vật hoang dã này đã sống bên cạnh loài người cho đến khu chúng ta quyết định rằng chúng đã vượt qua những lằn ranh nhất định, như phá hoại cảnh quan vườn tược hay đơn giản là phá rối những cuộc vui.
“Tôi không có ý xấu, lũ tatu cũng vậy. Chúng không làm gì sai, chỉ đang cố kiếm ăn và sinh tồn mà thôi. Nhưng chúng đang phá hoại của cải, do đó chúng tôi phải loại bỏ chúng” - Bullard nói.
Tham khảo: Wired
Tại thị trấn bị lũ tatu bao vây này, bất kỳ thứ gì có hình dáng tương tự như loài thú có mai kia đều thuộc diện nghi vấn. Bullard đã tiêu diệt 15 con tatu vào năm ngoái. Chỉ tính riêng 2 tuần gần đây, anh đã “tiễn đưa” 8 con về trời.
Thị trấn bị tatu bao vây
Nhiều người bực bội vì bãi cỏ nhà bị cắn xé bởi loài thú có vú vừa xuất hiện này. Ban đầu, họ gọi Bullard là “thợ săn tiền thưởng tatu” và cho anh 100 USD với mỗi con tatu bị bắn hạ. Nhưng loài tatu đã phá hoại cảnh quan nghiêm trọng đến mức hàng chục người sống trong và quanh thị trấn Sapphire, Bắc Carolina, Mỹ, nay xem Bullard như người nhà, cho phép anh đi lại quanh khu đất của họ vào ban đêm, tay lăm lăm khẩu súng, với hi vọng tiêu diệt được thủ phạm.Chuyện tưởng đơn giản, nhưng không phải vậy. Khẩu súng trường .22 mà Bullard sử dụng ban đầu không thể tiêu diệt ngay lũ tatu. Một trong những con thú đó thậm chí còn trốn thoát bằng một cú nhảy kỳ quái như kangaroo vậy, khiến Bullard vừa sững sờ vừa thấy thú vị. Những con tatu có màu xám đất vào ban đêm, một luồng ánh sáng hấp thụ bởi cơ thể thay vì phản chiếu lại trong mắt chúng.
“Việc này giống như đi săn người ngoài hành tinh vậy” - theo lời Bullard, người vốn đã quen với việc săn…lợn lòi. “Chúng tôi chẳng biết gì về chúng. Chúng tôi không thể dễ dàng tiêu diệt chúng được. Chúng xuất hiện bất ngờ. Và số lượng của chúng thì ngày càng tăng mạnh”
Thung lũng Sapphire, Bắc Carolina
Việc phát hiện ra tatu ở Bắc Carolina thoạt nghe là điều cực kỳ vô lý. Sinh vật này đã quen thuộc với người Texas trong hơn hai thập kỷ. Tại đó, chúng thường bị cán bẹp khi băng qua đường, hoặc được mang ra tham gia những cuộc đua quy mô nhỏ trên những tuyến đường dài hơn 12 mét.
Thịt tatu là món ăn phổ biến ở Trung Mỹ và vài nơi ở Mỹ, được gọi là “thịt heo dành cho người nghèo” trong thời kỳ Texas suy thoái. Chúng còn mang tiếng xấu bởi có liên quan bệnh phong.
Trong khi đó, Sapphire nằm cách đó 800 dặm, trong rặng núi Blue Ridge. Nơi đây nhiều mưa đến nỗi hình thành cả một khu rừng mưa ôn đới, mặt đất và những tảng đá phủ đầy rêu bên dưới những tán cây linh sam và vân sam cao ngút. Vào mùa thu, khu vực này ngập tràn sắc đỏ và cam - thậm chí nơi đây còn có cả một khu nghỉ dưỡng trượt tuyết nhỏ nữa.
Tatu tấn công
Khi con tatu đầu tiên xuất hiện tại Sapphire vào năm 2019, người ta đã gọi ngay cho Bullard. “Tôi đơn giản là không thể tin được. Tôi nghĩ bà già kia thấy một con thú có túi và lại đang say quắc cần câu nữa”, anh nói. Nhưng trong suốt một năm sau đó, Bullard đêm nào cũng phải lần mò trong khuôn viên sân golf địa phương, chạy từ lỗ bóng này sang lỗ bóng khác trên chiếc xe golf, tiêu diệt từng con tatu đang lững thững trên bãi cỏ xanh. Những cuộc đụng độ căng thẳng không kém trận đấu giữa Tiger Woods và Davy Crockett.Thung lũng Sapphire là điểm đến mới nhất trong cuộc di cư về phía bắc của loài có vú xuất xứ từ Bắc Mỹ, nhưng nay đang bị đẩy dần về phía đông bắc đất nước.
“Chỉ là vấn đề thời gian trước khi chúng bành trướng sang các bang khác” - theo Colleen Olfenbuttel, nhà sinh học chuyên về động vật có da lông tại ủy ban tài nguyên hoang dã Bắc Carolina. Cơ quan này xác nhận rằng con tatu đầu tiên đã hiện diện ở Bắc Carolina vào năm 2007, nhưng số lượng của chúng đã tăng phi mã ở nửa phía tây của bang kể từ năm 2019. “Giải quyết thiệt hại do lũ tatu gây ra là một thách thức. Rất khó để bẫy chúng, và tôi không biết liệu có thứ thuốc gì để đẩy đuổi chúng hay không. Tôi cũng tò mò không biết nơi tiếp theo bị chúng xâm chiếm là đâu” - Olfenbuttel nói.
Một giả thuyết giải thích cho sự di cư của tatu là do khủng hoảng khí hậu. Những sinh vật này không thích điều kiện lạnh giá, và sự ấm lên toàn cầu đã khiến mùa đông trở nên bớt khắc nghiệt hơn, biến nhiều vùng phía bắc nước Mỹ trở nên lý tưởng hơn cho loài tatu. Tại Sapphire, lũ tatu thoải mái kiếm ăn trong những vũng bùn lầy bằng chiếc mũi và bộ vuốt, lùng sục côn trùng ở độ cao hơn 1,2 km so với mặt biển. “Ở đây không còn những mùa đông cực lạnh nữa, và tôi chắc cú điều đó đã giúp chúng sinh sôi” - Olfenbuttel nói.
Lũ tatu đã xâm nhập vào Missouri, Iowa, và thậm chí là Nebraska ở phía nam nước Mỹ. Những rào cản tự nhiên như sông suối không phải là vấn đề với chúng, khi mà loài vật này có thể nín thở đến 6 phút và đi trên mặt nước, thậm chí là bơm phồng ruột của chúng lên để biến cơ thể thành một chiếc phao trôi sang bờ bên kia.
Robbins nói rằng anh đã “có một chuyến đi vui nhộn” khi tìm cách bắt về vài con tatu phục vụ nghiên cứu, bởi tốc độ di chuyển đáng ngạc nhiên của loài vật này. Cú nhảy kỳ lạ mà Bullard từng thấy là phản xạ tự nhiên của tatu: chúng sẽ búng cao đến hơn 90 cm trong không khí khi bị đe dọa - cực kỳ hữu dụng khi đứng trước một con gấu lớn, nhưng không giúp chúng tránh được bị…ô tô cán qua người. “Nếu bạn nhẹ nhàng, bạn có thể đến gần và tóm đuôi chúng” - Robbins nói. “Chúng rất mạnh. Đôi lúc chúng đơn giản là nhảy vào tay bạn, và bạn có thể đặt chúng thẳng vào túi”
Vào tháng 3/2019, khi số lượng tatu ở Bắc Carolina bắt đầu leo thang, các viên chức Virginia đã nhận được cuộc gọi từ một người dân hạt Buchanan, phía tây bang này. Sau khi phát hiện thấy nhiều lỗ hình nón trong vườn nhà, người phụ nữ gọi đến đã chụp những bức ảnh về con tatu còn sống đầu tiên từng được ghi lại ở Virginia.
“Đó hoàn toàn là một cú sốc” - theo Nancy Moncrief, phụ trách mảng động vật có vú tại Bảo tàng lịch sử tự nhiên Virginia. “Đồng nghiệp của tôi nói rằng nó có lẽ đến từ phía đông Kentucky, tôi kiểu như ‘chúng làm quái gì ở Kentucky chứ?’ Câu hỏi tiếp theo của tôi là, ‘Chúng ta có thể kiếm được con nào đã chết để đặt vào bộ sưu tập trong bảo tàng được không?’”
Chỉ trong vài tháng, điều ước của Moncrief đã thành hiện thực khi một chú chó cắn trọng thương một con tatu khi giáp mặt. Con tatu xui xẻo này được đưa vào bảo tàng, và bộ vỏ cùng bộ xương được lưu giữ lại của nó chính là mẫu vật chính thức đầu tiên về loài này tại Virginia.
“Chúng tôi đăng nó lên Facebook, và mọi người như kiểu ‘Trời đất ơi!’” - Moncrief nói. Bà ngờ rằng tatu đã men theo những thung lũng sông giàu thức ăn dọc theo núi Appalachians và sẽ nhanh chóng tràn ngập Virginia. Tatu có lẽ sẽ sớm tiến về Nhà Trắng, New York, và xa hơn nữa! “Chúng cứ thế mà đi về phía bắc thôi” - Moncrief nói.
Quấy phá hàng đêm
Quay lại Sapphire, Bullard đang tuần tra quanh khu đất của các khách hàng, chạy nhiều vòng quanh các nông trại với một khẩu súng hơi. Tatu có thị giác kém, nhưng thính giác nhạy, do đó Bullard âm thầm rà soát khu vực này bằng một chiếc ống nhòm tầm nhiệt để tìm kiếm những vùng nhiệt cơ thể có khả năng là của tatu.“Nhìn đống thiệt hại này xem, cả cái sân bị cày nát rồi” - anh nghiến răng, nhìn vào đám cỏ như thể đã bị xé nát bởi hàng chục cái cọc cắm lều.
Bullard có một chú chó giúp anh theo đuôi lũ tatu, nhưng đêm nay nó ngủ ở nhà. “Chúng có thể chạy quanh khu đất rộng hơn 10 héc-ta, và chúng nhỏ như một trái banh, mà bạn lại phải tìm trong bóng đêm nữa. Tôi phải đáp ứng kỳ vọng của mấy người chủ nhà thôi” - anh nói.
Bullard không thích những chiếc bẫy giữ chân con mồi bởi chúng là thứ phi đạo đức, nhưng để giải quyết lũ tatu - vốn có khả năng đào một chiếc hố sâu vài chục centimet vào lòng đất để trốn - anh quyết định dùng bẫy dạng hộp để bắt sống tatu trước khi giết chúng.
Người trong vùng còn thuê Bullard để giết lợn lòi, hải ly, chồn hôi, và kể cả rái cá nữa - chúng thường ăn cá được thả xuống các hồ nước để phục vụ hoạt động đánh bắt giải trí - cũng như tatu. Những động vật hoang dã này đã sống bên cạnh loài người cho đến khu chúng ta quyết định rằng chúng đã vượt qua những lằn ranh nhất định, như phá hoại cảnh quan vườn tược hay đơn giản là phá rối những cuộc vui.
“Tôi không có ý xấu, lũ tatu cũng vậy. Chúng không làm gì sai, chỉ đang cố kiếm ăn và sinh tồn mà thôi. Nhưng chúng đang phá hoại của cải, do đó chúng tôi phải loại bỏ chúng” - Bullard nói.
Tham khảo: Wired
