Yu Ki San
Writer
Bạn có thể nghĩ rằng nhiều thương hiệu mang tính biểu tượng của Mỹ vẫn hoàn toàn thuộc sở hữu của người Mỹ. Nhưng đằng sau những logo quen thuộc, bức tranh sở hữu đã âm thầm thay đổi đáng kể. Trong khoảng hơn một thập kỷ qua, các công ty và nhà đầu tư Trung Quốc đã lặng lẽ mua lại hoặc giành quyền kiểm soát một loạt các tên tuổi lớn trong giới kinh doanh Hoa Kỳ, trải dài trên nhiều lĩnh vực từ thực phẩm, công nghệ, ô tô, bất động sản đến cả giải trí. Danh sách dưới đây điểm qua 13 ví dụ nổi bật cho thấy mức độ toàn cầu hóa sâu sắc của các doanh nghiệp từng được xem là "thuần Mỹ".
Các thương vụ đình đám
Trong lĩnh vực thực phẩm, một trong những thương vụ thâu tóm lớn nhất lịch sử ngành là việc WH Group (trước đây là Shuanghui International) mua lại Smithfield Foods vào năm 2013 với giá 4,7 tỷ USD, bao gồm cả một diện tích đất nông nghiệp khổng lồ. Tương tự, GE Appliances, mảng thiết bị gia dụng của General Electric, đã về tay tập đoàn Trung Quốc Haier Group vào năm 2016 với giá 5,4 tỷ USD.
Ở mảng công nghệ và di động, Motorola Mobility, một tượng đài của cuộc cách mạng di động, đã được Lenovo, nhà sản xuất PC lớn nhất Trung Quốc, mua lại từ Google vào năm 2014 với giá 2,91 tỷ USD, giúp Lenovo nhanh chóng bước vào cuộc đua smartphone toàn cầu.
Ngành công nghiệp ô tô Mỹ cũng chứng kiến sự hiện diện của các nhà đầu tư Trung Quốc. Nexteer Automotive, nhà sản xuất hệ thống lái quan trọng có trụ sở tại Michigan, đã bị AVIC Auto (thuộc tập đoàn nhà nước AVIC) mua lại vào năm 2010. Một nhà cung cấp phụ tùng ô tô khác là Henniges Automotive (sản xuất gioăng, giảm chấn) cũng về tay liên doanh giữa AVIC và quỹ BHR Partners vào năm 2015, một thương vụ gây chú ý vì các mối liên hệ chính trị của BHR.
Lĩnh vực hàng không cá nhân cũng không ngoại lệ. Cirrus Aircraft, hãng sản xuất máy bay tư nhân nhỏ gọn nổi tiếng có trụ sở tại Minnesota, đã được tập đoàn nhà nước Trung Quốc AVIC mua lại vào năm 2011, giúp AVIC có được chỗ đứng quan trọng trong ngành hàng không dân dụng Mỹ.
Bất động sản biểu tượng và giải trí
Các nhà đầu tư Trung Quốc cũng mạnh tay thâu tóm các tài sản mang tính biểu tượng. Khách sạn lịch sử Waldorf Astoria ở New York đã được bán cho Anbang Insurance Group vào năm 2014 với giá gần 2 tỷ USD. Anbang sau đó tiếp tục chi 6,5 tỷ USD để mua lại chuỗi Strategic Hotels & Resorts vào năm 2016 (quyền kiểm soát các khách sạn này sau đó chuyển sang cơ quan quản lý Trung Quốc khi Anbang gặp vấn đề). Tòa nhà chọc trời 245 Park Avenue ở Manhattan cũng từng thuộc sở hữu của HNA Group sau thương vụ 2,21 tỷ USD năm 2017, đánh dấu đỉnh cao của làn sóng đầu tư bất động sản Trung Quốc vào Mỹ (dù HNA sau đó gặp khó khăn tài chính).
Trong lĩnh vực giải trí và game, Riot Games, cha đẻ của tựa game Liên Minh Huyền Thoại (League of Legends) đình đám, đã trở thành công ty con thuộc sở hữu hoàn toàn của gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc Tencent vào năm 2015 (sau khi Tencent nắm cổ phần đa số từ 2011). Dù ban lãnh đạo vẫn ở Mỹ, nguồn vốn phát triển và mở rộng toàn cầu của Riot Games hiện đến từ Trung Quốc.
Những trường hợp gây tranh cãi
Một số công ty khác có liên hệ với Trung Quốc lại vướng vào các vấn đề pháp lý và an ninh. Hytera Communications, công ty thiết bị vô tuyến, đã bị truy tố tại Mỹ vào năm 2025 vì âm mưu đánh cắp bí mật thương mại của Motorola. Inspur Group, nhà cung cấp dịch vụ đám mây, máy chủ và công nghệ AI, đã bị chính phủ Mỹ đưa vào danh sách đen năm 2023 do có liên hệ với tổ hợp công nghiệp-quân sự Trung Quốc.
Cuối cùng là Karma Automotive, hãng xe điện hạng sang có trụ sở tại California. Công ty này được tái sinh từ tro tàn của Fisker Automotive sau khi tài sản của Fisker được tập đoàn Trung Quốc Wanxiang Group mua lại vào năm 2014. Karma hiện sản xuất xe điện bằng nguồn vốn Trung Quốc với tham vọng thành công hơn kiếp trước.
Danh sách này cho thấy bức tranh phức tạp về sở hữu doanh nghiệp trong nền kinh tế toàn cầu hóa, nơi ranh giới quốc gia ngày càng trở nên mờ nhạt và dòng vốn đầu tư quốc tế, đặc biệt từ Trung Quốc, đã định hình lại đáng kể bộ mặt của nhiều thương hiệu Mỹ quen thuộc.
Các thương vụ đình đám
Trong lĩnh vực thực phẩm, một trong những thương vụ thâu tóm lớn nhất lịch sử ngành là việc WH Group (trước đây là Shuanghui International) mua lại Smithfield Foods vào năm 2013 với giá 4,7 tỷ USD, bao gồm cả một diện tích đất nông nghiệp khổng lồ. Tương tự, GE Appliances, mảng thiết bị gia dụng của General Electric, đã về tay tập đoàn Trung Quốc Haier Group vào năm 2016 với giá 5,4 tỷ USD.
Ở mảng công nghệ và di động, Motorola Mobility, một tượng đài của cuộc cách mạng di động, đã được Lenovo, nhà sản xuất PC lớn nhất Trung Quốc, mua lại từ Google vào năm 2014 với giá 2,91 tỷ USD, giúp Lenovo nhanh chóng bước vào cuộc đua smartphone toàn cầu.
Ngành công nghiệp ô tô Mỹ cũng chứng kiến sự hiện diện của các nhà đầu tư Trung Quốc. Nexteer Automotive, nhà sản xuất hệ thống lái quan trọng có trụ sở tại Michigan, đã bị AVIC Auto (thuộc tập đoàn nhà nước AVIC) mua lại vào năm 2010. Một nhà cung cấp phụ tùng ô tô khác là Henniges Automotive (sản xuất gioăng, giảm chấn) cũng về tay liên doanh giữa AVIC và quỹ BHR Partners vào năm 2015, một thương vụ gây chú ý vì các mối liên hệ chính trị của BHR.
Lĩnh vực hàng không cá nhân cũng không ngoại lệ. Cirrus Aircraft, hãng sản xuất máy bay tư nhân nhỏ gọn nổi tiếng có trụ sở tại Minnesota, đã được tập đoàn nhà nước Trung Quốc AVIC mua lại vào năm 2011, giúp AVIC có được chỗ đứng quan trọng trong ngành hàng không dân dụng Mỹ.
Bất động sản biểu tượng và giải trí
Các nhà đầu tư Trung Quốc cũng mạnh tay thâu tóm các tài sản mang tính biểu tượng. Khách sạn lịch sử Waldorf Astoria ở New York đã được bán cho Anbang Insurance Group vào năm 2014 với giá gần 2 tỷ USD. Anbang sau đó tiếp tục chi 6,5 tỷ USD để mua lại chuỗi Strategic Hotels & Resorts vào năm 2016 (quyền kiểm soát các khách sạn này sau đó chuyển sang cơ quan quản lý Trung Quốc khi Anbang gặp vấn đề). Tòa nhà chọc trời 245 Park Avenue ở Manhattan cũng từng thuộc sở hữu của HNA Group sau thương vụ 2,21 tỷ USD năm 2017, đánh dấu đỉnh cao của làn sóng đầu tư bất động sản Trung Quốc vào Mỹ (dù HNA sau đó gặp khó khăn tài chính).
Trong lĩnh vực giải trí và game, Riot Games, cha đẻ của tựa game Liên Minh Huyền Thoại (League of Legends) đình đám, đã trở thành công ty con thuộc sở hữu hoàn toàn của gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc Tencent vào năm 2015 (sau khi Tencent nắm cổ phần đa số từ 2011). Dù ban lãnh đạo vẫn ở Mỹ, nguồn vốn phát triển và mở rộng toàn cầu của Riot Games hiện đến từ Trung Quốc.
Những trường hợp gây tranh cãi
Một số công ty khác có liên hệ với Trung Quốc lại vướng vào các vấn đề pháp lý và an ninh. Hytera Communications, công ty thiết bị vô tuyến, đã bị truy tố tại Mỹ vào năm 2025 vì âm mưu đánh cắp bí mật thương mại của Motorola. Inspur Group, nhà cung cấp dịch vụ đám mây, máy chủ và công nghệ AI, đã bị chính phủ Mỹ đưa vào danh sách đen năm 2023 do có liên hệ với tổ hợp công nghiệp-quân sự Trung Quốc.
Cuối cùng là Karma Automotive, hãng xe điện hạng sang có trụ sở tại California. Công ty này được tái sinh từ tro tàn của Fisker Automotive sau khi tài sản của Fisker được tập đoàn Trung Quốc Wanxiang Group mua lại vào năm 2014. Karma hiện sản xuất xe điện bằng nguồn vốn Trung Quốc với tham vọng thành công hơn kiếp trước.
Danh sách này cho thấy bức tranh phức tạp về sở hữu doanh nghiệp trong nền kinh tế toàn cầu hóa, nơi ranh giới quốc gia ngày càng trở nên mờ nhạt và dòng vốn đầu tư quốc tế, đặc biệt từ Trung Quốc, đã định hình lại đáng kể bộ mặt của nhiều thương hiệu Mỹ quen thuộc.
