Meta gồng mình chống án độc quyền, đối diện nguy cơ mất 'gà đẻ trứng vàng'

[Phương Huyền]

Thị trường truyền thông xã hội đang đứng trước ngưỡng cửa của một cuộc đại biến, khi gã khổng lồ Meta Platforms, công ty mẹ của Facebook, đối diện với vụ kiện chống độc quyền có tầm ảnh hưởng lịch sử. Ủy ban Thương mại Liên bang Hoa Kỳ (FTC) đang quyết tâm buộc Meta phải "nhả" lại hai "con gà đẻ trứng vàng" – Instagram và WhatsApp – động thái được dự báo sẽ làm rung chuyển cán cân quyền lực, đặt dấu chấm hết cho sự thống trị của Meta.

FTC cáo buộc Meta đã xây dựng thế độc quyền bất hợp pháp bằng cách "vung tiền" thâu tóm các đối thủ tiềm năng Instagram (2012) và WhatsApp (2014). Mục đích không chỉ là mở rộng quy mô, mà là triệt tiêu cạnh tranh, bóp nghẹt các người chơi mới nổi, gây tổn hại cho thị trường và quyền lợi của người tiêu dùng. Theo FTC, Meta đã chi hàng tỷ đô la để khóa chặt thị trường truyền thông xã hội, cản trở sự phát triển của các đối thủ và hạn chế sự lựa chọn của người dùng.
Tuy nhiên, Meta không hề khoanh tay chịu trói. Bà Jennifer Newstead, Giám đốc pháp lý của Meta, kịch liệt phản bác cáo buộc của FTC, cho rằng yêu cầu này là vô lý và sẽ bóp nghẹt sự đổi mới và đầu tư trong ngành công nghệ. Bà khẳng định, việc thâu tóm Instagram và WhatsApp đã mang lại nhiều lợi ích cho người dùng và thúc đẩy sự phát triển của toàn ngành.
Không thể phủ nhận tầm quan trọng chiến lược của Instagram và WhatsApp đối với Meta. Instagram, nền tảng chia sẻ ảnh và video, đã trở thành cỗ máy in tiền, dự kiến mang về 37,13 tỷ USD doanh thu vào năm 2025, chiếm hơn một nửa doanh thu quảng cáo của Meta tại Mỹ. Trong khi đó, WhatsApp, với lượng người dùng khổng lồ, đóng vai trò then chốt trong chiến lược dài hạn của Meta, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại điện tử và chatbot.
Việc Meta buộc phải chia tay Instagram và WhatsApp không chỉ là tổn thất về doanh thu, mà còn tạo ra những chấn động địa tầng trong ngành truyền thông xã hội. Meta sẽ mất đi hai nền tảng "khổng lồ" chiếm lĩnh thị phần lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến chiến lược quảng cáo và sự phát triển của các dịch vụ khác.
Mark Zuckerberg, CEO của Meta, dự kiến sẽ đích thân ra làm chứng tại phiên tòa. Ông sẽ phải đối mặt với những câu hỏi khó khăn liên quan đến các email trong quá khứ, khi bày tỏ lo ngại về khả năng Instagram trở thành đối thủ đáng gờm và WhatsApp phát triển thành mạng xã hội độc lập.
Meta lập luận rằng việc thâu tóm Instagram và WhatsApp không chỉ là "tự vệ", mà còn giúp phát triển các dịch vụ mang lại giá trị cao hơn cho người dùng. Công ty cũng nhấn mạnh rằng sự cạnh tranh từ TikTok và YouTube đã thay đổi cục diện thị trường, khiến những lo ngại trong quá khứ không còn phù hợp.
Vụ kiện này chỉ là một phần trong chiến lược chống độc quyền quy mô lớn của chính quyền Mỹ đối với các "ông lớn" công nghệ. Amazon, Apple và Google cũng đang đối diện với những cáo buộc tương tự. Google thậm chí còn phải đối mặt với một vụ kiện quan trọng, trong đó chính phủ yêu cầu công ty này "bán" trình duyệt Chrome.
Phiên tòa dự kiến kéo dài đến mùa hè và hứa hẹn những diễn biến khó lường. Nếu FTC thắng kiện, Meta có thể phải đối mặt với việc bán Instagram và WhatsApp, hoặc tái cấu trúc công ty để khôi phục sự cạnh tranh trên thị trường.
Đây là một phép thử lớn cho các cơ quan quản lý và các công ty công nghệ trong việc xác định lại các quy tắc cạnh tranh trong kỷ nguyên số. Kết quả của vụ kiện sẽ không chỉ ảnh hưởng đến Meta, mà còn định hình cách thức quản lý các công ty công nghệ khổng lồ trong tương lai. Liệu Meta có thể lật ngược thế cờ, hay đế chế truyền thông xã hội của Zuckerberg sẽ phải "chia năm xẻ bảy"? Câu trả lời đang được chờ đợi hơn bao giờ hết.