Bas Uterwijk, một nghệ sĩ nhiếp ảnh tài năng đến từ Amsterdam, Hà Lan, đang gây tiếng vang trong giới nghệ thuật với dự án độc đáo của mình: tái hiện chân dung những nhân vật và bức tượng lịch sử bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI). Từ biểu tượng Nữ thần Tự Do, danh họa Vincent van Gogh, vị tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ George Washington cho đến nữ hoàng Elizabeth I, tất cả như được hồi sinh đầy sống động qua lăng kính nghệ thuật của Uterwijk.
Bí mật đằng sau những tác phẩm ấn tượng này nằm ở kỹ thuật "học sâu" (deep learning) kết hợp với phần mềm xử lý ảnh tiên tiến. Uterwijk sử dụng một lượng lớn hình ảnh chân dung làm dữ liệu cho AI "học". Phần mềm AI sau đó sẽ phân tích, nhận diện và tổng hợp các đặc điểm khuôn mặt từ ảnh gốc, bức tượng hay thậm chí là tranh vẽ, để tạo ra một bức chân dung mới với độ chân thực đáng kinh ngạc.
Hình ảnh của nhân vật tượng David nổi tiếng sau khi được phục chế - Ảnh: Bas Uterwijk
Tuy nhiên, Uterwijk khẳng định vai trò của người nghệ sĩ vẫn vô cùng quan trọng trong quy trình này. Anh không đơn thuần phó thác tất cả cho công nghệ, mà luôn chủ động điều chỉnh, hiệu chỉnh để đạt được kết quả tốt nhất.
"Ban đầu, phần mềm có thể cho ra những phiên bản chỉ ở mức trung bình về độ chính xác và chất lượng", Uterwijk chia sẻ. Sau mỗi lần như vậy, anh sẽ cung cấp thêm thông tin chi tiết về nhân vật, dựa trên các tài liệu lịch sử, để AI "học" và cải thiện kết quả.
Chân dung tượng Nữ thần Tự Do - Ảnh: Bas Uterwijk
Nữ hoàng Elizabeth I - Ảnh: Bas Uterwijk
Danh họa Van Gogh - Ảnh: Bas Uterwijk
Quá trình này đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn. Uterwijk cho biết có những tác phẩm anh phải mất hàng tháng trời để hoàn thiện, từ khâu tìm kiếm tài liệu cho đến chỉnh sửa hậu kỳ.
Kết quả thu được thật sự ấn tượng. Những bức chân dung của Uterwijk không chỉ tái hiện hình dáng, mà còn lột tả được thần thái, biểu cảm của nhân vật một cách sống động. Từ những nhân vật lịch sử có thật như tướng Napoléon Bonaparte, nhà tư tưởng Niccolò Machiavelli, cho đến những gương mặt hư cấu nhưng vô cùng quen thuộc như tượng Nữ thần Tự Do hay thiếu nữ trong kiệt tác "Thiếu nữ đeo hoa tai ngọc trai" của Johannes Vermeer, tất cả như được thổi hồn và sống dậy dưới bàn tay tài hoa của Uterwijk.
Napoléon Bonaparte - Ảnh: Uterwijk
Cao bồi Billy the Kid, tác phẩm đầu tiên của Uterwijk - Ảnh: Bas Uterwijk
Dù vậy, Uterwijk vẫn khiêm tốn khẳng định: "Tôi nghĩ tác phẩm của mình mang tính chất nghệ thuật nhiều hơn là tính chính xác về mặt khoa học hay lịch sử". Trên trang Instagram cá nhân, anh thường xuyên chia sẻ quá trình sáng tác và những "phiên bản" khác nhau của cùng một tác phẩm, cho thấy sự đầu tư nghiêm túc và công phu của mình.
Họa sĩ nổi tiếng người Hà Lan Rembrandt - Ảnh: Bas Uterwijk
Tính đến nay, Uterwijk đã cho ra đời hơn 50 bức chân dung lịch sử bằng AI. Dự án tiếp theo của anh là thử nghiệm khả năng "thay đổi độ tuổi" của AI. Cụ thể, Uterwijk muốn tái hiện hình ảnh cô bé Anne Frank – tác giả cuốn nhật ký nổi tiếng về cuộc trốn chạy khỏi nạn diệt chủng Do Thái – ở độ tuổi 30, 40 nếu cô còn sống.
Với Uterwijk, AI là công cụ đắc lực giúp con người hiểu rõ hơn về quá khứ. Nhờ công nghệ, những gì tưởng chừng đã bị lãng quên nay có thể được tái hiện một cách sống động và chân thực, mở ra những góc nhìn mới về lịch sử và văn hóa nhân loại.
Bí mật đằng sau những tác phẩm ấn tượng này nằm ở kỹ thuật "học sâu" (deep learning) kết hợp với phần mềm xử lý ảnh tiên tiến. Uterwijk sử dụng một lượng lớn hình ảnh chân dung làm dữ liệu cho AI "học". Phần mềm AI sau đó sẽ phân tích, nhận diện và tổng hợp các đặc điểm khuôn mặt từ ảnh gốc, bức tượng hay thậm chí là tranh vẽ, để tạo ra một bức chân dung mới với độ chân thực đáng kinh ngạc.
Hình ảnh của nhân vật tượng David nổi tiếng sau khi được phục chế - Ảnh: Bas Uterwijk
Tuy nhiên, Uterwijk khẳng định vai trò của người nghệ sĩ vẫn vô cùng quan trọng trong quy trình này. Anh không đơn thuần phó thác tất cả cho công nghệ, mà luôn chủ động điều chỉnh, hiệu chỉnh để đạt được kết quả tốt nhất.
"Ban đầu, phần mềm có thể cho ra những phiên bản chỉ ở mức trung bình về độ chính xác và chất lượng", Uterwijk chia sẻ. Sau mỗi lần như vậy, anh sẽ cung cấp thêm thông tin chi tiết về nhân vật, dựa trên các tài liệu lịch sử, để AI "học" và cải thiện kết quả.
Chân dung tượng Nữ thần Tự Do - Ảnh: Bas Uterwijk
Nữ hoàng Elizabeth I - Ảnh: Bas Uterwijk
Danh họa Van Gogh - Ảnh: Bas Uterwijk
Quá trình này đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn. Uterwijk cho biết có những tác phẩm anh phải mất hàng tháng trời để hoàn thiện, từ khâu tìm kiếm tài liệu cho đến chỉnh sửa hậu kỳ.
Kết quả thu được thật sự ấn tượng. Những bức chân dung của Uterwijk không chỉ tái hiện hình dáng, mà còn lột tả được thần thái, biểu cảm của nhân vật một cách sống động. Từ những nhân vật lịch sử có thật như tướng Napoléon Bonaparte, nhà tư tưởng Niccolò Machiavelli, cho đến những gương mặt hư cấu nhưng vô cùng quen thuộc như tượng Nữ thần Tự Do hay thiếu nữ trong kiệt tác "Thiếu nữ đeo hoa tai ngọc trai" của Johannes Vermeer, tất cả như được thổi hồn và sống dậy dưới bàn tay tài hoa của Uterwijk.
Napoléon Bonaparte - Ảnh: Uterwijk
Cao bồi Billy the Kid, tác phẩm đầu tiên của Uterwijk - Ảnh: Bas Uterwijk
Dù vậy, Uterwijk vẫn khiêm tốn khẳng định: "Tôi nghĩ tác phẩm của mình mang tính chất nghệ thuật nhiều hơn là tính chính xác về mặt khoa học hay lịch sử". Trên trang Instagram cá nhân, anh thường xuyên chia sẻ quá trình sáng tác và những "phiên bản" khác nhau của cùng một tác phẩm, cho thấy sự đầu tư nghiêm túc và công phu của mình.
Họa sĩ nổi tiếng người Hà Lan Rembrandt - Ảnh: Bas Uterwijk
Tính đến nay, Uterwijk đã cho ra đời hơn 50 bức chân dung lịch sử bằng AI. Dự án tiếp theo của anh là thử nghiệm khả năng "thay đổi độ tuổi" của AI. Cụ thể, Uterwijk muốn tái hiện hình ảnh cô bé Anne Frank – tác giả cuốn nhật ký nổi tiếng về cuộc trốn chạy khỏi nạn diệt chủng Do Thái – ở độ tuổi 30, 40 nếu cô còn sống.
Với Uterwijk, AI là công cụ đắc lực giúp con người hiểu rõ hơn về quá khứ. Nhờ công nghệ, những gì tưởng chừng đã bị lãng quên nay có thể được tái hiện một cách sống động và chân thực, mở ra những góc nhìn mới về lịch sử và văn hóa nhân loại.
