Sự thật về lời đồn xăm mình có liên quan đến ung thư

[Homelander The Seven]

Hình xăm giờ đây chẳng còn là điều gì xa lạ hay bị kỳ thị. Ở Mỹ, cứ 3 người thì có 1 người sở hữu ít nhất một hình xăm, và con số này đang tăng lên. Khi việc xăm mình trở nên phổ biến, người ta bắt đầu để ý hơn đến những rủi ro sức khỏe tiềm ẩn. Năm ngoái, một loạt tiêu đề đáng lo ngại xuất hiện, liên kết hình xăm với bệnh ung thư hạch (lymphoma). Những câu chuyện này bắt nguồn từ một nghiên cứu với 1.400 bệnh nhân lymphoma và nhóm đối chứng hơn 4.000 người không mắc ung thư. Nhưng hóa ra, thực tế không đáng sợ như lời đồn.

Các tác giả nghiên cứu nói rằng xăm mình làm tăng nguy cơ ung thư, nhưng dữ liệu của họ lại không đủ thuyết phục. Sự khác biệt giữa nhóm có và không có hình xăm không đạt ý nghĩa thống kê. Nếu mực xăm thực sự gây ung thư, bạn sẽ nghĩ rằng những người xăm nhiều trên cơ thể phải có nguy cơ cao hơn – vậy mà nghiên cứu không tìm thấy điều đó. Hơn nữa, với kiểu nghiên cứu này, không thể khẳng định mối liên hệ nhân quả. Có thể có yếu tố nào đó khiến cả hình xăm và lymphoma cùng xuất hiện, như lối sống hay môi trường, chứ không phải mực xăm là thủ phạm. Dù sao, câu chuyện này cũng khiến tôi tự hỏi: Mực xăm đi đâu trong cơ thể, và nó có ở lại mãi không?

Theo bác sĩ da liễu Lauren Ploch, khi xăm, mực được đưa vào lớp hạ bì (dermis) – nằm dưới lớp biểu bì (epidermis) nhưng trên lớp mỡ. Lớp hạ bì tái tạo chậm hơn nhiều so với biểu bì, nên hình xăm không dễ phai khi da bong tróc. Tuy nhiên, điều đầu tiên bạn nên lo trước khi xăm là vệ sinh kim. Kim bẩn có thể truyền nhiễm bệnh – từ viêm gan đến nhiễm trùng da – nguy hiểm hơn nhiều so với những gì mực xăm có thể gây ra.

Khi mực vào da, cơ thể coi nó như “kẻ ngoại lai”, bác sĩ Lauren Moy giải thích. Hệ miễn dịch lập tức gửi tế bào đến khu vực đó, gây viêm nhẹ hoặc nhạy cảm – điều bình thường với hình xăm mới. Nếu chăm sóc tốt – giữ sạch, dưỡng ẩm, tránh nắng và nước – những phản ứng này sẽ giảm nhanh. Các tế bào miễn dịch, đặc biệt là macrophages, sẽ “nuốt” mực nhưng không phân hủy được. Khi macrophages chết đi, mực được giải phóng rồi lại bị tế bào khác “tóm” lấy, tạo thành vòng tuần hoàn giữ mực cố định trong da.

Nhưng không phải lúc nào mọi chuyện cũng suôn sẻ. Nếu cơ thể dị ứng với mực, da có thể nổi mẩn đỏ, dày lên, hoặc bong tróc, Ploch cảnh báo. Một nghiên cứu trên 104 mẫu sinh thiết da cho thấy 78% phản ứng dị ứng liên quan đến mực đỏ – loại dễ gây phản ứng pseudolymphomatous do tế bào lympho miễn dịch. Điều đáng lo là những phản ứng này có thể xảy ra sau vài tháng, thậm chí vài năm, khiến bạn không ngờ tới.

“Mực xăm có thể di chuyển trong cơ thể, nhưng thường không đi xa,” Ploch nói. Khi hệ miễn dịch phá vỡ mực thành hạt nhỏ, chúng có thể trôi vào hệ bạch huyết và đọng lại ở hạch lympho, làm mờ dần hình xăm theo thời gian. Nhưng ngay cả khi rời khỏi da, mực vẫn gây rắc rối. Một ca nghiên cứu năm 2018 kể về một bệnh nhân ung thư vú có hạch lympho nhuộm đen do mực xăm tích tụ, suýt bị chẩn đoán nhầm là melanoma ác tính. May mắn, bác sĩ nhận ra đây chỉ là mực vô hại.

Khi xóa xăm bằng laser, mực cũng bị phá vỡ thành hạt nhỏ để hệ bạch huyết loại bỏ. Quá trình này, Moy giải thích, giải phóng các chất như oxit sắt và kẽm từ mực, đôi khi gây phản ứng phụ – dù thường nhẹ. Dù có rủi ro, cả Ploch và Moy đều cho rằng mối liên hệ giữa hình xăm và ung thư bị thổi phồng. “Nếu hình xăm thực sự nguy hiểm đến vậy, hẳn chúng ta đã nghe rầm rộ với 1/3 người Mỹ có xăm,” Moy nói. Các phản ứng dị ứng hay viêm nhẹ là có thật, nhưng hiếm khi nghiêm trọng nếu chăm sóc đúng cách. Về lâu dài, mực xăm có thể làm mờ hình và tích tụ ở hạch, nhưng chưa có bằng chứng rõ ràng liên kết nó với ung thư.

Nếu bạn đang nghĩ đến chuyện xăm mình, hãy chọn tiệm uy tín với kim sạch và mực chất lượng. Sau khi xăm, chăm sóc kỹ lưỡng là chìa khóa để tránh rắc rối. Còn lo lắng về mực? Nó sẽ ở lại da bạn lâu dài, nhưng với khoa học hiện tại, chẳng có gì đáng sợ như lời đồn đâu mà!