Giám đốc điều hành Mary Barra của General Motors (GM) đã tích cực thoát khỏi các thị trường không có lợi nhuận hoặc hoạt động kém hiệu quả trong thập kỷ qua, nhưng việc rời khỏi Trung Quốc sẽ khó khăn hơn nhiều so với các quốc gia khác.
Theo hãng tin CNBC, Trung Quốc đã từng là động cơ mang lại lợi nhuận cho GM và là thị trường bán hàng hàng đầu của hãng này từ năm 2010 đến năm 2023. Tuy nhiên, GM đã lỗ 106 triệu USD ở Trung Quốc trong quý đầu tiên của năm nay nhưng chỉ là quý thứ ba họ thua lỗ ở thị trường này trong 15 năm qua.
Sự trượt dốc cả về lợi nhuận và thị phần của GM tại Trung Quốc khiến một số nhà quan sát trong ngành đặt câu hỏi liệu nhà sản xuất ô tô này có thể xoay chuyển hoạt động hay không hay tốt hơn là rời khỏi đất nước này, một viễn cảnh không thể tưởng tượng được cách đây ít năm.
Trong chuyến thăm Trung Quốc tham gia triển lãm ô tô ở Bắc Kinh gần đây, Mary Barra cho biết GM vẫn cam kết với thị trường mà công ty đã tham gia thông qua một liên doanh vào năm 1997.
“Về lâu dài, chúng tôi cam kết với Trung Quốc. Chúng tôi tin rằng đó là một thị trường mà trong trung hạn sẽ có mức tăng trưởng đáng kể,” bà nói trong cuộc họp báo công bố doanh thu quý của GM vào ngày 23 tháng 4.
Giám đốc tài chính GM Paul Jacobson tuần trước đã nói với các nhà đầu tư rằng công ty kỳ vọng các hoạt động sẽ có lãi trở lại trong năm nay, với kết quả tương tự hoặc thấp hơn một chút so với lợi nhuận khoảng 446 triệu USD vào năm 2023. Ông cho rằng khoản lỗ trong quý đầu tiên là do thời gian ngừng sản xuất để giảm lượng hàng tồn.
Sự thất bại của GM diễn ra trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc, cùng với sự thay đổi tâm lý của người tiêu dùng và sự cạnh tranh gia tăng.
Mặc dù những thách thức ở Trung Quốc không phải chỉ riêng với GM nhưng hãng này sẽ là nhà sản xuất xe bị tác động nhiều nhất sau khi tái cơ cấu hoặc rút lui khỏi nhiều thị trường khác. Triết lý trong phần lớn nhiệm kỳ 10 năm của Mary Barra là nếu GM không phải là công ty dẫn đầu trong một khu vực thì GM không nên kinh doanh ở đó.
Đáng chú ý nhất là vào năm 2017, nhà sản xuất ô tô này đã bán các hoạt động tại châu Âu của mình cho PSA Groupe, hiện là công ty mẹ của Stellantis. Hãng này cũng chấm dứt hoạt động sản xuất trong nước, rời khỏi thị trường Nga, Ấn Độ, Thái Lan và Úc, cùng các quốc gia khác, vào khoảng thời gian đó.
Các động thái này đã làm giảm dấu ấn của GM và đặt tầm quan trọng quá lớn vào Trung Quốc và Bắc Mỹ. Hai thị trường này hiện chịu trách nhiệm mang lại phần lớn doanh thu hàng năm cho GM.
Các thị trường khác của GM ghi nhận doanh thu 1,2 tỷ USD vào năm ngoái, bao gồm Hàn Quốc, Brazil và Trung Đông cùng các thị trường khác. Nhà sản xuất ô tô này cũng đang trong giai đoạn đầu tái thâm nhập châu Âu bằng xe điện.
Thị phần của GM tại Trung Quốc, bao gồm cả các công ty liên doanh, đã giảm mạnh từ khoảng 15% vào năm 2015 xuống còn 8,6% vào năm ngoái, lần đầu tiên giảm xuống dưới 9% kể từ năm 2003. Doanh thu của GM từ hoạt động kinh doanh cũng giảm 78,5 % kể từ khi đạt đỉnh điểm vào năm 2014.
Các thương hiệu của GM ở Mỹ như Buick và Chevrolet cũng bị giảm doanh số bán hàng nhiều hơn so với doanh số từ liên doanh với SAIC Motor và Wuling Motors. Các mẫu xe liên doanh chiếm khoảng 60% trong tổng số 2,1 triệu xe bán ra của GM năm ngoái tại Trung Quốc.
Ngoài quý đầu tiên của năm nay, quý duy nhất của GM tại Trung Quốc bị thua lỗ là vào năm 2009 với khoản lỗ 167 triệu USD do đại dịch coronavirus và khoản lỗ 87 triệu USD trong quý 2 năm 2022.
John Murphy tại Bank of America Securities, một nhà phân tích ô tô hàng đầu, đã hỏi hai lần đặt câu hỏi GM trong các cuộc họp báo cáo doanh thu gần đây rằng liệu hãng này có cân nhắc việc rời khỏi Trung Quốc hay không. Gần đây nhất, ông ấy nói: “Đã đến lúc thực sự bắt đầu suy nghĩ về các giải pháp thay thế chiến lược ở đó để có khả năng đóng cửa hoặc bán doanh nghiệp chưa?”
Đáp lại, Mary Barra cho biết các sản phẩm mới sẽ giúp GM cạnh tranh tốt hơn trên thị trường, bao gồm cả những gì Trung Quốc gọi là “phương tiện năng lượng mới” như xe chạy hoàn toàn bằng điện và xe điện hybrid. GM đã tiết lộ một số mẫu xe vào tuần trước tại Trung Quốc, bao gồm các phiên bản plug-in hybrid của mẫu xe tải nhỏ Buick GL8, mẫu xe bán chạy nhất tại Trung Quốc và mẫu crossover Chevrolet Equinox.
Việc GM tập trung vào phân khúc xe sang là sự chuyển hướng khỏi các phương tiện phổ thông trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gia tăng ở Trung Quốc. Các kế hoạch của công ty bao gồm nhập khẩu các loại xe hàng đầu như Hummer EV và các mẫu SUV cỡ lớn khác vào nước này thông qua một đơn vị mới bán trực tiếp cho người tiêu dùng có tên là Durant Guild. GM đã công bố đơn vị này vào năm 2022.
Nhưng một số người, chẳng hạn như Michael Dunne, cựu giám đốc điều hành GM tại Indonesia, tin rằng điều đó có thể là quá ít, quá muộn đối với nhà sản xuất ô tô lớn nhất Mỹ tại Trung Quốc.
Dunne, một chuyên gia về Trung Quốc và Giám đốc điều hành của công ty tư vấn Dunne Insights, cho biết: “Chúng ta đang ở giai đoạn đầu của sự kết thúc đối với các nhà sản xuất ô tô [truyền thống] của Hoa Kỳ tại Trung Quốc. Mọi thứ đang đi sai hướng đối với các nhà sản xuất ô tô lớn của Mỹ ở Trung Quốc.”
Sự suy giảm của các nhà sản xuất ô tô phương Tây ở Trung Quốc là kết quả của sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các nhà sản xuất ô tô nội địa được chính phủ hậu thuẫn, được thúc đẩy bởi chủ nghĩa dân tộc và sự thay đổi thế hệ trong nhận thức của người tiêu dùng về ngành ô tô và xe điện.
Mark Fulthorpe, giám đốc điều hành mảng ô tô tại S&P Global Mobility, tin rằng GM có quá nhiều vốn trong các hoạt động tại Trung Quốc để có thể từ bỏ chúng giống như các thị trường khác.
“Họ sẽ cố gắng củng cố những gì họ có. Tôi chắc chắn họ sẽ thử lại lần nữa,” Mark Fulthorpe nói. “Tôi nghĩ vẫn còn chút gì đó để chơi.”
“Hiệu ứng Tesla”
Không chỉ các nhà sản xuất ô tô nội địa Trung Quốc đang tranh giành thị phần của GM, doanh số bán hãng của Ford Motor tại Trung Quốc đã giảm 32,4% từ năm 2018 đến năm 2022. Tesla cũng đóng một vai trò trong việc suy giảm doanh số của các hãng xe truyền thống của Mỹ ở Trung Quốc.
“Tôi gọi đó là hiệu ứng Tesla. Nó làm thay đổi quan điểm của người tiêu dùng Trung Quốc về ô tô điện. Nói rộng ra, điện là ‘món hàng mới thú vị’ đối với người tiêu dùng Trung Quốc”, Dunne nói.
Tesla bắt đầu sản xuất tại Trung Quốc vào năm 2019. Họ nhanh chóng tăng trưởng sản xuất sau lệnh phong tỏa vì Covid ở nước này và chứng minh cho nhiều người tiêu dùng Trung Quốc thấy rằng xe điện – ngay cả những mẫu xe không phải của Tesla – là những lựa chọn khả thi.
Các chuyên gia cho biết Tesla đang phải đối mặt với áp lực ở Trung Quốc nhưng vẫn được ưa chuộng hơn các đối thủ truyền thống. Nhưng hãng đã phải mạnh tay giảm giá để cạnh tranh với các hãng xe Trung Quốc như BYD và Nio.
Nhà phân tích Adam Jonas của Morgan Stanley, một người ủng hộ Tesla lâu năm, tin rằng Tesla và các công ty ô tô phương Tây khác có thể sẽ “bước vào một giai đoạn mới về chi tiêu vốn (thấp hơn), chủ nghĩa bảo hộ (cao hơn) và hợp tác với Trung Quốc (cuối cùng)”.
“Chúng tôi tin rằng các công ty ô tô phương Tây (bao gồm cả Tesla) đã đồng thuận rằng: Trung Quốc đã giành chiến thắng trong cuộc cạnh tranh giành quyền thống trị về xe điện,” Adam Jonas nói.
Tesla đang trong quá trình tái cơ cấu toàn cầu, bao gồm việc sa thải hơn 10% lực lượng lao động của mình khi điều kiện thị trường xe điện thay đổi.
Doanh thu của Tesla tại Trung Quốc đã tăng 57% kể từ năm 2021 lên 21,74 tỷ USD vào năm ngoái, theo hồ sơ pháp lý hàng năm của hãng. Nhưng doanh thu tại Trung Quốc của hãng đã giảm 6% xuống còn 4,6 tỷ USD trong quý đầu tiên năm nay so với một năm trước đó.
“Nếu bạn nhìn vào sự sụt giảm doanh số bán hàng của đối thủ cạnh tranh ở Trung Quốc so với mức giảm doanh số của chúng tôi, mức giảm của chúng tôi ít hơn của họ. Vì vậy, chúng tôi đang làm tốt”, Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk cho biết vào tháng trước trong cuộc họp báo cáo doanh thu với các nhà đầu tư.
Elon Musk cũng chào mời về khả năng mở rộng các hệ thống hỗ trợ người lái như Hệ thống tự lái hoàn toàn (FSD) tại Trung Quốc nhưng không đưa ra mốc thời gian.
Thứ Hai tuần trước, có thông tin cho rằng Tesla đã vượt qua một cột mốc quan trọng trong việc triển khai công nghệ hỗ trợ người lái tiên tiến tại Trung Quốc trong chuyến thăm của Elon Musk.
Tesla cũng hợp tác với gã khổng lồ công cụ tìm kiếm của Trung Quốc Baidu để cung cấp bản đồ kỹ thuật số cho hệ thống hỗ trợ người lái của mình.
Hoạt động kiểu tận dụng những gì đã có
Do chuỗi cung ứng còn tồn tại và những thách thức địa chính trị ở Trung Quốc, các nhà sản xuất ô tô như Stellantis và Ford đã chuyển sang kiểu hoạt động mà họ gọi là hoạt động “tiết kiệm tài sản”.
Như thuật ngữ gợi ý, điều đó có nghĩa là họ vẫn tiếp tục hoạt động ở Trung Quốc nhưng sử dụng ít tài sản hơn hoặc tận dụng tốt hơn những gì đã có.
Về phần mình, Stellantis đã thay đổi chiến lược sau khi liên doanh Trung Quốc với Tập đoàn ô tô Quảng Châu nộp đơn xin phá sản vào cuối năm 2022. Mối quan hệ đối tác sản xuất xe Jeep tại Trung Quốc đã bị giải thể và thay vào đó, Stellantis chọn cách nhập khẩu loại xe đó về bán ở nước này.
Carlos Tavares, Giám đốc điều hành của Stellantis, đầu năm nay đã gọi các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc là “đối thủ số 1” của công ty ông.
Stellantis tiếp tục hợp tác với các công ty Trung Quốc. Đáng chú ý nhất là hãng này đã mua 20% cổ phần của Leapmotor có trụ sở tại Trung Quốc và liên doanh với công ty này để sản xuất xe điện. Thỏa thuận bao gồm các quyền độc quyền xuất khẩu và bán hàng cũng như sản xuất các sản phẩm bên ngoài Trung Quốc.
Doanh số bán xe của Stellantis tại Trung Quốc đã giảm 44% từ 124.000 chiếc vào năm 2021 xuống còn 69.000 chiếc vào năm ngoái. Nhà sản xuất ô tô này không công bố kết quả tài chính tại Trung Quốc. Tuy nhiên, thu nhập hoạt động được điều chỉnh ở khu vực “Trung Quốc, Ấn Độ và Châu Á Thái Bình Dương” vào năm ngoái đã giảm khoảng 22% so với năm 2022, trong khi doanh thu giảm khoảng 1,08 tỷ USD.
Chiến lược của Ford vẫn bao gồm hoạt động sản xuất tại Trung Quốc, đặc biệt dành cho thương hiệu hạng sang Lincoln. Tuy nhiên, công ty lại sử dụng các nhà máy ở Trung Quốc để sản xuất xe xuất khẩu ở nơi khác nhằm tận dụng công suất dư thừa.
John Lawler lưu ý Ford năm ngoái đã xuất khẩu 100.000 xe từ Trung Quốc sang Nam Mỹ và các khu vực khác. Người phát ngôn của Ford xác nhận gần đây hãng đã bắt đầu xuất khẩu mẫu SUV Lincoln Nautilus từ Trung Quốc sang Mỹ. Công ty có kế hoạch tiếp tục tăng xuất khẩu từ nước này.
Ford không còn báo cáo kết quả tài chính theo khu vực nữa nhưng từ năm 2017 đến năm 2022, công ty đã lỗ khoảng 5,5 tỷ USD tại Trung Quốc.
Trong bối cảnh kinh doanh và cạnh tranh ngày càng gay gắt ở Trung Quốc, S&P Global ước tính các nhà sản xuất ô tô có trụ sở tại Mỹ đã xuất khẩu khoảng 482.000 xe từ Trung Quốc vào năm ngoái. Con số này cao hơn 3,5 lần so với năm 2019 và tăng khoảng 22% so với năm 2022.
Dunne nói: “Thật khó tưởng tượng điều gì sẽ thay đổi suy nghĩ của người tiêu dùng Trung Quốc để có cái nhìn mới hơn về các sản phẩm GM hoặc sản phẩm Ford. Đó là câu hỏi mà ban giám đốc đang xem xét lúc này. Làm cách nào để chúng tôi có được chúng, làm cách nào để khiến người tiêu dùng Trung Quốc thích sản phẩm này một lần nữa?”
Theo hãng tin CNBC, Trung Quốc đã từng là động cơ mang lại lợi nhuận cho GM và là thị trường bán hàng hàng đầu của hãng này từ năm 2010 đến năm 2023. Tuy nhiên, GM đã lỗ 106 triệu USD ở Trung Quốc trong quý đầu tiên của năm nay nhưng chỉ là quý thứ ba họ thua lỗ ở thị trường này trong 15 năm qua.
Sự trượt dốc cả về lợi nhuận và thị phần của GM tại Trung Quốc khiến một số nhà quan sát trong ngành đặt câu hỏi liệu nhà sản xuất ô tô này có thể xoay chuyển hoạt động hay không hay tốt hơn là rời khỏi đất nước này, một viễn cảnh không thể tưởng tượng được cách đây ít năm.
Trong chuyến thăm Trung Quốc tham gia triển lãm ô tô ở Bắc Kinh gần đây, Mary Barra cho biết GM vẫn cam kết với thị trường mà công ty đã tham gia thông qua một liên doanh vào năm 1997.
“Về lâu dài, chúng tôi cam kết với Trung Quốc. Chúng tôi tin rằng đó là một thị trường mà trong trung hạn sẽ có mức tăng trưởng đáng kể,” bà nói trong cuộc họp báo công bố doanh thu quý của GM vào ngày 23 tháng 4.
Doanh thu và thị phần hàng năm của GM ở Trung Quốc
Bình luận này được đưa ra vài tháng sau khi Mary Barra nói với các nhà đầu tư vào tháng 2 rằng “không có gì khó khăn trong việc đảm bảo rằng GM có một tương lai vững chắc để tạo ra lợi nhuận phù hợp cho các nhà đầu tư của chúng tôi” ở Trung Quốc.Giám đốc tài chính GM Paul Jacobson tuần trước đã nói với các nhà đầu tư rằng công ty kỳ vọng các hoạt động sẽ có lãi trở lại trong năm nay, với kết quả tương tự hoặc thấp hơn một chút so với lợi nhuận khoảng 446 triệu USD vào năm 2023. Ông cho rằng khoản lỗ trong quý đầu tiên là do thời gian ngừng sản xuất để giảm lượng hàng tồn.
Sự thất bại của GM diễn ra trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc, cùng với sự thay đổi tâm lý của người tiêu dùng và sự cạnh tranh gia tăng.
Mặc dù những thách thức ở Trung Quốc không phải chỉ riêng với GM nhưng hãng này sẽ là nhà sản xuất xe bị tác động nhiều nhất sau khi tái cơ cấu hoặc rút lui khỏi nhiều thị trường khác. Triết lý trong phần lớn nhiệm kỳ 10 năm của Mary Barra là nếu GM không phải là công ty dẫn đầu trong một khu vực thì GM không nên kinh doanh ở đó.
Đáng chú ý nhất là vào năm 2017, nhà sản xuất ô tô này đã bán các hoạt động tại châu Âu của mình cho PSA Groupe, hiện là công ty mẹ của Stellantis. Hãng này cũng chấm dứt hoạt động sản xuất trong nước, rời khỏi thị trường Nga, Ấn Độ, Thái Lan và Úc, cùng các quốc gia khác, vào khoảng thời gian đó.
Các động thái này đã làm giảm dấu ấn của GM và đặt tầm quan trọng quá lớn vào Trung Quốc và Bắc Mỹ. Hai thị trường này hiện chịu trách nhiệm mang lại phần lớn doanh thu hàng năm cho GM.
Các thị trường khác của GM ghi nhận doanh thu 1,2 tỷ USD vào năm ngoái, bao gồm Hàn Quốc, Brazil và Trung Đông cùng các thị trường khác. Nhà sản xuất ô tô này cũng đang trong giai đoạn đầu tái thâm nhập châu Âu bằng xe điện.
Concept một mẫu xe thuần điện FNR-XE của Chevrolet
Thoát khỏi Trung Quốc?Thị phần của GM tại Trung Quốc, bao gồm cả các công ty liên doanh, đã giảm mạnh từ khoảng 15% vào năm 2015 xuống còn 8,6% vào năm ngoái, lần đầu tiên giảm xuống dưới 9% kể từ năm 2003. Doanh thu của GM từ hoạt động kinh doanh cũng giảm 78,5 % kể từ khi đạt đỉnh điểm vào năm 2014.
Các thương hiệu của GM ở Mỹ như Buick và Chevrolet cũng bị giảm doanh số bán hàng nhiều hơn so với doanh số từ liên doanh với SAIC Motor và Wuling Motors. Các mẫu xe liên doanh chiếm khoảng 60% trong tổng số 2,1 triệu xe bán ra của GM năm ngoái tại Trung Quốc.
Ngoài quý đầu tiên của năm nay, quý duy nhất của GM tại Trung Quốc bị thua lỗ là vào năm 2009 với khoản lỗ 167 triệu USD do đại dịch coronavirus và khoản lỗ 87 triệu USD trong quý 2 năm 2022.
John Murphy tại Bank of America Securities, một nhà phân tích ô tô hàng đầu, đã hỏi hai lần đặt câu hỏi GM trong các cuộc họp báo cáo doanh thu gần đây rằng liệu hãng này có cân nhắc việc rời khỏi Trung Quốc hay không. Gần đây nhất, ông ấy nói: “Đã đến lúc thực sự bắt đầu suy nghĩ về các giải pháp thay thế chiến lược ở đó để có khả năng đóng cửa hoặc bán doanh nghiệp chưa?”
Đáp lại, Mary Barra cho biết các sản phẩm mới sẽ giúp GM cạnh tranh tốt hơn trên thị trường, bao gồm cả những gì Trung Quốc gọi là “phương tiện năng lượng mới” như xe chạy hoàn toàn bằng điện và xe điện hybrid. GM đã tiết lộ một số mẫu xe vào tuần trước tại Trung Quốc, bao gồm các phiên bản plug-in hybrid của mẫu xe tải nhỏ Buick GL8, mẫu xe bán chạy nhất tại Trung Quốc và mẫu crossover Chevrolet Equinox.
Việc GM tập trung vào phân khúc xe sang là sự chuyển hướng khỏi các phương tiện phổ thông trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gia tăng ở Trung Quốc. Các kế hoạch của công ty bao gồm nhập khẩu các loại xe hàng đầu như Hummer EV và các mẫu SUV cỡ lớn khác vào nước này thông qua một đơn vị mới bán trực tiếp cho người tiêu dùng có tên là Durant Guild. GM đã công bố đơn vị này vào năm 2022.
Nhưng một số người, chẳng hạn như Michael Dunne, cựu giám đốc điều hành GM tại Indonesia, tin rằng điều đó có thể là quá ít, quá muộn đối với nhà sản xuất ô tô lớn nhất Mỹ tại Trung Quốc.
Dunne, một chuyên gia về Trung Quốc và Giám đốc điều hành của công ty tư vấn Dunne Insights, cho biết: “Chúng ta đang ở giai đoạn đầu của sự kết thúc đối với các nhà sản xuất ô tô [truyền thống] của Hoa Kỳ tại Trung Quốc. Mọi thứ đang đi sai hướng đối với các nhà sản xuất ô tô lớn của Mỹ ở Trung Quốc.”
Sự suy giảm của các nhà sản xuất ô tô phương Tây ở Trung Quốc là kết quả của sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các nhà sản xuất ô tô nội địa được chính phủ hậu thuẫn, được thúc đẩy bởi chủ nghĩa dân tộc và sự thay đổi thế hệ trong nhận thức của người tiêu dùng về ngành ô tô và xe điện.
Mark Fulthorpe, giám đốc điều hành mảng ô tô tại S&P Global Mobility, tin rằng GM có quá nhiều vốn trong các hoạt động tại Trung Quốc để có thể từ bỏ chúng giống như các thị trường khác.
“Họ sẽ cố gắng củng cố những gì họ có. Tôi chắc chắn họ sẽ thử lại lần nữa,” Mark Fulthorpe nói. “Tôi nghĩ vẫn còn chút gì đó để chơi.”
“Hiệu ứng Tesla”
Không chỉ các nhà sản xuất ô tô nội địa Trung Quốc đang tranh giành thị phần của GM, doanh số bán hãng của Ford Motor tại Trung Quốc đã giảm 32,4% từ năm 2018 đến năm 2022. Tesla cũng đóng một vai trò trong việc suy giảm doanh số của các hãng xe truyền thống của Mỹ ở Trung Quốc.
“Tôi gọi đó là hiệu ứng Tesla. Nó làm thay đổi quan điểm của người tiêu dùng Trung Quốc về ô tô điện. Nói rộng ra, điện là ‘món hàng mới thú vị’ đối với người tiêu dùng Trung Quốc”, Dunne nói.
Tesla bắt đầu sản xuất tại Trung Quốc vào năm 2019. Họ nhanh chóng tăng trưởng sản xuất sau lệnh phong tỏa vì Covid ở nước này và chứng minh cho nhiều người tiêu dùng Trung Quốc thấy rằng xe điện – ngay cả những mẫu xe không phải của Tesla – là những lựa chọn khả thi.
Các chuyên gia cho biết Tesla đang phải đối mặt với áp lực ở Trung Quốc nhưng vẫn được ưa chuộng hơn các đối thủ truyền thống. Nhưng hãng đã phải mạnh tay giảm giá để cạnh tranh với các hãng xe Trung Quốc như BYD và Nio.
Nhà phân tích Adam Jonas của Morgan Stanley, một người ủng hộ Tesla lâu năm, tin rằng Tesla và các công ty ô tô phương Tây khác có thể sẽ “bước vào một giai đoạn mới về chi tiêu vốn (thấp hơn), chủ nghĩa bảo hộ (cao hơn) và hợp tác với Trung Quốc (cuối cùng)”.
“Chúng tôi tin rằng các công ty ô tô phương Tây (bao gồm cả Tesla) đã đồng thuận rằng: Trung Quốc đã giành chiến thắng trong cuộc cạnh tranh giành quyền thống trị về xe điện,” Adam Jonas nói.
Tesla đang trong quá trình tái cơ cấu toàn cầu, bao gồm việc sa thải hơn 10% lực lượng lao động của mình khi điều kiện thị trường xe điện thay đổi.
Doanh thu của Tesla tại Trung Quốc đã tăng 57% kể từ năm 2021 lên 21,74 tỷ USD vào năm ngoái, theo hồ sơ pháp lý hàng năm của hãng. Nhưng doanh thu tại Trung Quốc của hãng đã giảm 6% xuống còn 4,6 tỷ USD trong quý đầu tiên năm nay so với một năm trước đó.
“Nếu bạn nhìn vào sự sụt giảm doanh số bán hàng của đối thủ cạnh tranh ở Trung Quốc so với mức giảm doanh số của chúng tôi, mức giảm của chúng tôi ít hơn của họ. Vì vậy, chúng tôi đang làm tốt”, Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk cho biết vào tháng trước trong cuộc họp báo cáo doanh thu với các nhà đầu tư.
Elon Musk cũng chào mời về khả năng mở rộng các hệ thống hỗ trợ người lái như Hệ thống tự lái hoàn toàn (FSD) tại Trung Quốc nhưng không đưa ra mốc thời gian.
Thứ Hai tuần trước, có thông tin cho rằng Tesla đã vượt qua một cột mốc quan trọng trong việc triển khai công nghệ hỗ trợ người lái tiên tiến tại Trung Quốc trong chuyến thăm của Elon Musk.
Tesla cũng hợp tác với gã khổng lồ công cụ tìm kiếm của Trung Quốc Baidu để cung cấp bản đồ kỹ thuật số cho hệ thống hỗ trợ người lái của mình.
Hoạt động kiểu tận dụng những gì đã có
Do chuỗi cung ứng còn tồn tại và những thách thức địa chính trị ở Trung Quốc, các nhà sản xuất ô tô như Stellantis và Ford đã chuyển sang kiểu hoạt động mà họ gọi là hoạt động “tiết kiệm tài sản”.
Như thuật ngữ gợi ý, điều đó có nghĩa là họ vẫn tiếp tục hoạt động ở Trung Quốc nhưng sử dụng ít tài sản hơn hoặc tận dụng tốt hơn những gì đã có.
Về phần mình, Stellantis đã thay đổi chiến lược sau khi liên doanh Trung Quốc với Tập đoàn ô tô Quảng Châu nộp đơn xin phá sản vào cuối năm 2022. Mối quan hệ đối tác sản xuất xe Jeep tại Trung Quốc đã bị giải thể và thay vào đó, Stellantis chọn cách nhập khẩu loại xe đó về bán ở nước này.
Carlos Tavares, Giám đốc điều hành của Stellantis, đầu năm nay đã gọi các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc là “đối thủ số 1” của công ty ông.
Stellantis tiếp tục hợp tác với các công ty Trung Quốc. Đáng chú ý nhất là hãng này đã mua 20% cổ phần của Leapmotor có trụ sở tại Trung Quốc và liên doanh với công ty này để sản xuất xe điện. Thỏa thuận bao gồm các quyền độc quyền xuất khẩu và bán hàng cũng như sản xuất các sản phẩm bên ngoài Trung Quốc.
Doanh số bán xe của Stellantis tại Trung Quốc đã giảm 44% từ 124.000 chiếc vào năm 2021 xuống còn 69.000 chiếc vào năm ngoái. Nhà sản xuất ô tô này không công bố kết quả tài chính tại Trung Quốc. Tuy nhiên, thu nhập hoạt động được điều chỉnh ở khu vực “Trung Quốc, Ấn Độ và Châu Á Thái Bình Dương” vào năm ngoái đã giảm khoảng 22% so với năm 2022, trong khi doanh thu giảm khoảng 1,08 tỷ USD.
Chiến lược của Ford vẫn bao gồm hoạt động sản xuất tại Trung Quốc, đặc biệt dành cho thương hiệu hạng sang Lincoln. Tuy nhiên, công ty lại sử dụng các nhà máy ở Trung Quốc để sản xuất xe xuất khẩu ở nơi khác nhằm tận dụng công suất dư thừa.
Sản lượng xe xuất khẩu từ Trung Quốc của các hãng xe Mỹ
“Chúng tôi thực sự đã dành rất nhiều công sức để cố gắng giảm thiểu rủi ro cho hoạt động kinh doanh ở Trung Quốc. Chúng tôi đang tận dụng những gì đã đầu tư ở Trung Quốc. Chúng tôi cũng đang tận dụng các đối tác của mình để xuất khẩu các sản phẩm giá rẻ từ Trung Quốc sang các thị trường trên thế giới”, Giám đốc tài chính của Ford John Lawler nói với giới truyền thông vào tháng trước trong một cuộc họp báo về thu nhập.John Lawler lưu ý Ford năm ngoái đã xuất khẩu 100.000 xe từ Trung Quốc sang Nam Mỹ và các khu vực khác. Người phát ngôn của Ford xác nhận gần đây hãng đã bắt đầu xuất khẩu mẫu SUV Lincoln Nautilus từ Trung Quốc sang Mỹ. Công ty có kế hoạch tiếp tục tăng xuất khẩu từ nước này.
Ford không còn báo cáo kết quả tài chính theo khu vực nữa nhưng từ năm 2017 đến năm 2022, công ty đã lỗ khoảng 5,5 tỷ USD tại Trung Quốc.
Trong bối cảnh kinh doanh và cạnh tranh ngày càng gay gắt ở Trung Quốc, S&P Global ước tính các nhà sản xuất ô tô có trụ sở tại Mỹ đã xuất khẩu khoảng 482.000 xe từ Trung Quốc vào năm ngoái. Con số này cao hơn 3,5 lần so với năm 2019 và tăng khoảng 22% so với năm 2022.
Dunne nói: “Thật khó tưởng tượng điều gì sẽ thay đổi suy nghĩ của người tiêu dùng Trung Quốc để có cái nhìn mới hơn về các sản phẩm GM hoặc sản phẩm Ford. Đó là câu hỏi mà ban giám đốc đang xem xét lúc này. Làm cách nào để chúng tôi có được chúng, làm cách nào để khiến người tiêu dùng Trung Quốc thích sản phẩm này một lần nữa?”
