myle.vnreview
Writer
Osaka trở thành tỉnh đầu tiên ở đất nước mặt trời mọc ban hành lệnh cấm nhằm hạn chế lừa đảo gọi điện thoại thao túng tâm lý nhắm vào người cao tuổi, dụ họ chuyển tiền.
Ngày 24/3, tỉnh Osaka đã thông qua một sắc lệnh sửa đổi vào ngày 24, cấm người cao tuổi (trên 65 tuổi) sử dụng máy ATM trong khi nói chuyện trên điện thoại di động. Sắc lệnh có hiệu lực từ 1/8.
Sắc lệnh yêu cầu các doanh nghiệp lắp đặt máy ATM phải dán áp phích và biển báo cấm sử dụng máy ATM khi đang gọi điện thoại; quy định số tiền mà người cao tuổi có thể chuyển mỗi ngày là 100.000 yên; và kiểm tra xem có nguy cơ khách hàng trở thành nạn nhân của gian lận khi bán thẻ trả trước hay không.
Đây là lần đầu tiên các biện pháp như vậy được đưa ra mang tính bắt buộc ở Nhật Bản.
Tỉnh Osaka thống kê trong năm 2024, 93% nạn nhân lừa đảo qua điện thoại là người cao tuổi, bị kẻ gian thao túng tâm lý qua điện thoại, hướng dẫn chuyển, rút tiền tại ATM. Ảnh: NovaVăn phòng Quản lý Khủng hoảng của Osaka cho biết: "Với việc đưa điều này thành quy định, như việc cấm nói chuyện điện thoại di động trên tàu hiện đã trở thành lẽ thường tình, chúng tôi hy vọng sẽ giảm thiểu ngay tình trạng lừa đảo".
"Một khi đã bị lừa, bạn sẽ khó nhận ra mình đã bị lừa"
Lý do khiến Osaka quyết định sửa đổi sắc lệnh lần này là do tình hình lừa đảo đang diễn ra "cực kỳ nghiêm trọng" tại đây. Nhà chức trách ước tính sơ bộ về thiệt hại vào năm ngoái (2024) hơn 6,38 tỷ yên (hơn 1.000 tỷ đồng), trung bình 17 triệu yên (2,9 tỷ đồng) bị lừa đảo mỗi ngày. Tổng số vụ việc là 2.658 - mức cao nhất từ trước đến nay về cả mức độ thiệt hại và số vụ việc.
Xét theo phương thức gian lận, phổ biến nhất ở Osaka là "gian lận hoàn tiền", trong đó nạn nhân bị lừa rằng sẽ được hoàn lại chi phí y tế và các chi phí khác. Tội phạm gọi điện thoại cho họ hướng dẫn cách sử dụng máy ATM và yêu cầu chuyển tiền qua đây. Trong số này, khoảng 90% nạn nhân sử dụng điện thoại di động trước máy ATM.
Phân tích tình hình thiệt hại năm 2023, cảnh sát phát hiện 95% các vụ gian lận hoàn tiền được thực hiện từ các máy ATM và 93% nạn nhân từ 65 tuổi trở lên. Từ đó, tỉnh đã quyết định tăng cường các biện pháp tại các máy ATM.
Ngoài ra, quy định mới cũng yêu cầu các tổ chức tài chính phải giảm hạn mức chuyển khoản ATM hàng ngày xuống 100.000 yên với người từ 70 tuổi trở lên, nếu người này không thực hiện chuyển khoản ATM trong 3 năm qua và phải báo cáo bất kỳ khoản tiền gửi hoặc rút tiền bất thường nào cho cảnh sát.
Tỉnh Osaka tuyên bố: "Một khi đã bị lừa, bạn sẽ khó nhận ra mình đã bị lừa. Mặc dù điều này sẽ gây gánh nặng cho các doanh nghiệp, nhưng chúng tôi muốn yêu cầu họ hành động như một biện pháp cuối cùng".
Trong nỗ lực ngăn ngừa thiệt hại do lừa đảo, một số tổ chức tài chính tại Tỉnh Osaka đã thực hiện các biện pháp tại các máy ATM trước khi sắc lệnh được ban bố.
Ngân hàng Bưu điện Nhật Bản đã giới thiệu một hệ thống trong đó AI phân tích cảnh quay từ camera an ninh được lắp đặt tại các máy ATM và đưa ra cảnh báo.
Cụ thể, khi người dùng đứng trước máy ATM và nói chuyện trên điện thoại di động, AI sẽ phát hiện chuyển động và phát ra âm thanh báo động đồng thời hiển thị thông báo trên màn hình như: "Cuộc gọi đó là lừa đảo! Hãy cúp máy ngay lập tức".
Hệ thống này đã được đưa vào thử nghiệm cách đây hai năm (2023) và đã kiểm tra hiệu quả, kết quả cho thấy tỷ lệ phát hiện của AI là 85%. Từ năm ngoái, Ngân hàng Bưu điện Nhật Bản đã dần lắp đặt hệ thống này tại các góc ATM trên khắp cả nước.
Về sắc lệnh sửa đổi của tỉnh Osaka, Giáo sư Nishida Kimiaki thuộc Khoa Tâm lý học tại Đại học Rissho, người am hiểu về các biện pháp chống gian lận chuyên biệt, cho biết: "Cho đến nay, các biện pháp chống gian lận vẫn quá chú trọng vào việc nâng cao nhận thức bằng cách giải thích các phương pháp được sử dụng và kêu gọi thận trọng bằng cách nói 'hãy cẩn thận', nhưng mọi người không thể lúc nào cũng cẩn thận".
Theo giáo sư, sẽ hiệu quả hơn nếu tạo ra một môi trường mà nạn nhân không thể hành động ngay cả khi họ muốn. Quy định mới này là một trong số biện pháp đó.
Theo ông, để đạt được mục tiêu đó, địa phương cần giải thích rõ ràng cho người dân tại sao sắc lệnh này là cần thiết để họ thoải mái và ủng hộ.
Ngày 24/3, tỉnh Osaka đã thông qua một sắc lệnh sửa đổi vào ngày 24, cấm người cao tuổi (trên 65 tuổi) sử dụng máy ATM trong khi nói chuyện trên điện thoại di động. Sắc lệnh có hiệu lực từ 1/8.
Sắc lệnh yêu cầu các doanh nghiệp lắp đặt máy ATM phải dán áp phích và biển báo cấm sử dụng máy ATM khi đang gọi điện thoại; quy định số tiền mà người cao tuổi có thể chuyển mỗi ngày là 100.000 yên; và kiểm tra xem có nguy cơ khách hàng trở thành nạn nhân của gian lận khi bán thẻ trả trước hay không.
Đây là lần đầu tiên các biện pháp như vậy được đưa ra mang tính bắt buộc ở Nhật Bản.

Tỉnh Osaka thống kê trong năm 2024, 93% nạn nhân lừa đảo qua điện thoại là người cao tuổi, bị kẻ gian thao túng tâm lý qua điện thoại, hướng dẫn chuyển, rút tiền tại ATM. Ảnh: Nova
"Một khi đã bị lừa, bạn sẽ khó nhận ra mình đã bị lừa"
Lý do khiến Osaka quyết định sửa đổi sắc lệnh lần này là do tình hình lừa đảo đang diễn ra "cực kỳ nghiêm trọng" tại đây. Nhà chức trách ước tính sơ bộ về thiệt hại vào năm ngoái (2024) hơn 6,38 tỷ yên (hơn 1.000 tỷ đồng), trung bình 17 triệu yên (2,9 tỷ đồng) bị lừa đảo mỗi ngày. Tổng số vụ việc là 2.658 - mức cao nhất từ trước đến nay về cả mức độ thiệt hại và số vụ việc.
Xét theo phương thức gian lận, phổ biến nhất ở Osaka là "gian lận hoàn tiền", trong đó nạn nhân bị lừa rằng sẽ được hoàn lại chi phí y tế và các chi phí khác. Tội phạm gọi điện thoại cho họ hướng dẫn cách sử dụng máy ATM và yêu cầu chuyển tiền qua đây. Trong số này, khoảng 90% nạn nhân sử dụng điện thoại di động trước máy ATM.
Phân tích tình hình thiệt hại năm 2023, cảnh sát phát hiện 95% các vụ gian lận hoàn tiền được thực hiện từ các máy ATM và 93% nạn nhân từ 65 tuổi trở lên. Từ đó, tỉnh đã quyết định tăng cường các biện pháp tại các máy ATM.
Ngoài ra, quy định mới cũng yêu cầu các tổ chức tài chính phải giảm hạn mức chuyển khoản ATM hàng ngày xuống 100.000 yên với người từ 70 tuổi trở lên, nếu người này không thực hiện chuyển khoản ATM trong 3 năm qua và phải báo cáo bất kỳ khoản tiền gửi hoặc rút tiền bất thường nào cho cảnh sát.
Tỉnh Osaka tuyên bố: "Một khi đã bị lừa, bạn sẽ khó nhận ra mình đã bị lừa. Mặc dù điều này sẽ gây gánh nặng cho các doanh nghiệp, nhưng chúng tôi muốn yêu cầu họ hành động như một biện pháp cuối cùng".
Trong nỗ lực ngăn ngừa thiệt hại do lừa đảo, một số tổ chức tài chính tại Tỉnh Osaka đã thực hiện các biện pháp tại các máy ATM trước khi sắc lệnh được ban bố.
Ngân hàng Bưu điện Nhật Bản đã giới thiệu một hệ thống trong đó AI phân tích cảnh quay từ camera an ninh được lắp đặt tại các máy ATM và đưa ra cảnh báo.
Cụ thể, khi người dùng đứng trước máy ATM và nói chuyện trên điện thoại di động, AI sẽ phát hiện chuyển động và phát ra âm thanh báo động đồng thời hiển thị thông báo trên màn hình như: "Cuộc gọi đó là lừa đảo! Hãy cúp máy ngay lập tức".
Hệ thống này đã được đưa vào thử nghiệm cách đây hai năm (2023) và đã kiểm tra hiệu quả, kết quả cho thấy tỷ lệ phát hiện của AI là 85%. Từ năm ngoái, Ngân hàng Bưu điện Nhật Bản đã dần lắp đặt hệ thống này tại các góc ATM trên khắp cả nước.
Về sắc lệnh sửa đổi của tỉnh Osaka, Giáo sư Nishida Kimiaki thuộc Khoa Tâm lý học tại Đại học Rissho, người am hiểu về các biện pháp chống gian lận chuyên biệt, cho biết: "Cho đến nay, các biện pháp chống gian lận vẫn quá chú trọng vào việc nâng cao nhận thức bằng cách giải thích các phương pháp được sử dụng và kêu gọi thận trọng bằng cách nói 'hãy cẩn thận', nhưng mọi người không thể lúc nào cũng cẩn thận".
Theo giáo sư, sẽ hiệu quả hơn nếu tạo ra một môi trường mà nạn nhân không thể hành động ngay cả khi họ muốn. Quy định mới này là một trong số biện pháp đó.
Theo ông, để đạt được mục tiêu đó, địa phương cần giải thích rõ ràng cho người dân tại sao sắc lệnh này là cần thiết để họ thoải mái và ủng hộ.
Nguồn: Hải Thư/VnExpress (Theo NHK, Sankei)