Bỉ Ngạn Hoa
Writer
Theo hãng tin Nikkei, công ty Sony Honda Mobility (SHM), liên doanh giữa tập đoàn Sony và Honda Motor đang chuẩn bị nhận đơn đặt hàng cho chiếc xe điện đầu tiên của họ, đúng hai năm rưỡi sau khi hai biểu tượng của Nhật lần đầu tiên bắt tay làm xe điện.
Theo Izumi Kawanishi, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành của SHM, liên doanh SHM sẽ giới thiệu mẫu xe thuần điện Afeela tại triển lãm công nghệ tiêu dùng CES 2025 ở Las Vegas vào tháng tới.
"Phần cứng và thân xe đã gần hoàn thiện. Chúng tôi sẽ làm việc trên phần mềm cho đến phút cuối cùng", Kawanishi trả lời Nikkei Asia trong một cuộc phỏng vấn gần đây. SHM sẽ sản xuất xe tại nhà máy của Honda tại Hoa Kỳ và giao hàng từ năm 2026, bắt đầu từ thị trường Hoa Kỳ và sau đó là Nhật Bản.
Tập trung vào phần mềm là một lý do khiến các nhà quan sát thị trường rất chú ý đến màn ra mắt của Afeela. Vấn đề là liệu cách tiếp cận dựa trên phần mềm của SHM có thể thành công trong bối cảnh xe điện đang thay đổi nhanh chóng khiến các nhà sản xuất ô tô lâu đời của Nhật Bản đang phải vật lộn để theo kịp hay không.
Nhưng liên doanh xe điện mới của Sony và Honda sẽ tham gia vào thị trường Mỹ vốn đã cạnh tranh vào "thời điểm tệ nhất", theo Takaki Nakanishi, nhà phân tích chính của Viện nghiên cứu ô tô Nakanishi có trụ sở tại Tokyo.
Tổng thống đắc cử Donald Trump dự kiến sẽ cắt giảm trợ cấp cho xe điện sau khi nhậm chức vào tháng 1. Theo báo cáo do Cục nghiên cứu kinh tế quốc gia, một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Hoa Kỳ, công bố, việc hủy bỏ các khoản tín dụng hiện tại có thể khiến doanh số bán xe điện giảm gần 30%. Các nhà sản xuất ô tô cũng đang chuẩn bị cho tác động từ việc tăng thuế quan mà Trump đã hứa, điều này có thể làm tăng chi phí hoạt động.
"Mọi doanh nghiệp đều có lúc thăng lúc trầm, vì vậy chúng tôi sẽ không sống và chết vì điều đó", Kawanishi nói về sự bất ổn trên thị trường Hoa Kỳ. "Nếu chúng ta nghĩ về môi trường, xe điện sẽ lan rộng và sớm hay muộn, đó là cách thế giới sẽ vận hành".
Giả sử điện khí hóa trở thành chuẩn mực, các chuyên gia cho biết vấn đề lớn hơn đối với SHM sẽ là thu hút người lái xe bằng phần mềm hơn là phần cứng.
"Tôi không nghĩ rằng nó sẽ thắng hay thua dựa trên các thuộc tính của xe. Nó sẽ thắng hay thua dựa trên phần mềm", Michael Dunne, CEO của công ty tư vấn ô tô Dunne Insights có trụ sở tại Hoa Kỳ, cho biết về Afeela. "Tôi cảm thấy như thể SHM nhận thức được điều này".
Xe thuần điện Afeela của liên doanh Sony và Honda có thiết kế khác biệt
Liên doanh SHM, mỗi bên góp 50% vốn, dựa trên ý tưởng kết hợp chuyên môn của Sony về cảm biến hình ảnh, trí tuệ nhân tạo, rô bốt và giải trí với thế mạnh của Honda trong phát triển ô tô, sản xuất và dịch vụ sau bán hàng.
Nhìn thoáng qua, nguyên mẫu Afeela trông khác biệt so với các ô tô thông thường. Một màn hình giữa đèn pha có thể hiển thị trạng thái sạc pin, thông tin thời tiết hoặc hình ảnh động được cá nhân hóa. Các cửa xe trơn và không có tay nắm, thay vào đó là cơ chế tự động mở khi người dùng đến gần. Vô lăng lhình chữ nhật được thiết kế để tránh cản trở màn hình toàn cảnh trải dài khắp khu vực ghế ngồi phía trước.
Như mong đợi từ tập đoàn điện tử nổi tiếng với máy nghe nhạc cầm tay Walkman, Sony đã đưa giải trí trở thành tính năng chính của Afeela. Khu vực ghế ngồi phía sau có màn hình, cùng nhiều loa và tính năng khử tiếng ồn nhằm mang đến môi trường lý tưởng để thưởng thức phim ảnh, âm nhạc hoặc trò chơi.
Nguyên mẫu năm 2023 của Afeela có tổng cộng 45 camera và cảm biến để theo dõi bên trong và bên ngoài xe, tận dụng thế mạnh của Sony là nhà bán cảm biến hình ảnh hàng đầu thế giới được sử dụng trong camera điện thoại thông minh. Dữ liệu thu thập được từ các cảm biến này sẽ được đưa vào chip Qualcomm và xử lý bằng trí tuệ nhân tạo để kích hoạt tính năng tự đỗ xe và các tính năng hỗ trợ lái xe khác. Phần mềm của xe sẽ có thể cập nhật, giống như hệ điều hành của điện thoại thông minh.
Bên trong nguyên mẫu xe thuần điện Afeela
Mô tả về quá trình phát triển của xe, Kawanishi cho biết SHM luôn ghi nhớ những công ty hàng đầu trong lĩnh vực này, như Tesla hoặc các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, những công ty mà ông cho là đang theo đuổi một câu hỏi tương tự, cụ thể là làm thế nào để tài xế có thể sử dụng thời gian trong xe của họ theo một cách khác. Trong trường hợp của SHM, trọng tâm là giải trí.
Kawanishi đã tham gia phát triển máy chơi trò chơi điện tử PlayStation của Sony, loạt chó rô-bốt Aibo và nỗ lực ban đầu của nhóm nhằm phát triển một chiếc ô tô vào năm 2020, được gọi là Vision-S.
Các yếu tố hấp dẫn của Afeela dường như phù hợp với sở thích của người tiêu dùng. Một cuộc khảo sát người tiêu dùng vào tháng 3 của S&P Global Mobility cho thấy khoảng một nửa số người tham gia ở Mỹ muốn có các dịch vụ được kết nối và sẵn sàng trả tiền cho các bản cập nhật chức năng liên quan đến điều hướng, thông tin giải trí và hệ thống hỗ trợ người lái tiên tiến (ADAS).
Nhưng hiện tại, các chuyên gia vẫn thận trọng, nếu không muốn nói là bi quan, về lần ra mắt sắp tới của Afeela.
Jin Tang, nhà nghiên cứu chính cấp cao tại Ngân hàng Mizuho chuyên về ô tô Nhật Bản và Trung Quốc, cho biết các loại xe tập trung vào phần mềm được đánh giá dựa trên hai tiêu chí. "Về điện khí hóa, chẳng hạn như tích hợp 'buồng lái thông minh', chiếc xe sẽ so sánh tốt với những chiếc xe khác sử dụng công nghệ của Sony", ông nói, ám chỉ đến thiết kế số hóa xung quanh ghế lái. "Nhưng tôi không thể dự đoán chất lượng của các công nghệ như dịch vụ mạng, trí tuệ nhân tạo hoặc lái xe tự động. Công ty có thể sẽ cải tiến khi bán ra", ông nói.
Theo Dunne, phần mềm ô tô được đánh giá dựa trên một câu hỏi cơ bản: Nó có làm bạn khó chịu không, hay nó trực quan? "Hầu hết các nhà sản xuất ô tô hiện nay đều không làm đúng", ông nói, trích dẫn các trường hợp màn hình trong cabin đột nhiên bị tối đen hoặc di chuyển vụng về, tín hiệu an toàn thường xuyên tắt và điều hướng vụng về.
"Tôi sẽ tin tưởng công ty này vì Sony sẽ đi trước các nhà sản xuất ô tô truyền thống nhiều bước" trong việc sản xuất xe được xác định bằng phần mềm, ông nói.
Doanh số không phải là thước đo thành công duy nhất đối với các công ty mẹ của SHM, hai công ty đã rót tổng cộng 50 tỷ yên (333 triệu USD) vào liên doanh này. Sony có mục tiêu mở rộng hoạt động kinh doanh cảm biến ô tô bằng cách phục vụ nhiều nhà sản xuất ô tô hơn, trong khi Honda muốn sản xuất những chiếc xe cạnh tranh, thông minh về công nghệ với tốc độ tương đương với tốc độ phát triển phần mềm, nhanh hơn nhiều so với tốc độ mà các nhà sản xuất ô tô truyền thống thường làm. Những bài học kinh nghiệm từ SHM có thể giúp đạt được cả hai mục tiêu đó.
Tuy nhiên, theo Kawanishi, SHM sẽ nỗ lực củng cố nền tảng của mình như một doanh nghiệp có lợi nhuận. Afeela sẽ phải cạnh tranh để giành một vị trí trong số khoảng 1 triệu xe điện được bán ra hàng năm tại Hoa Kỳ.
"Bất kỳ mẫu xe mới nào cũng cần phải cạnh tranh với Tesla", Brent Gruber, giám đốc điều hành mảng xe điện tại J.D. Power cho biết. Nhà sản xuất ô tô Mỹ đứng đầu bảng xếp hạng doanh số bán xe điện tại Hoa Kỳ, với khoảng một nửa thị trường.
Dunne ước tính rằng Afeela sẽ phải cạnh tranh để giành được nhu cầu còn lại với khoảng 20 mẫu xe từ các nhà sản xuất khác, bao gồm Hyundai và Kia, những hãng đã làm khá tốt ở khía cạnh phần mềm trên các mẫu xe thuần điện như Ioniq và EV6 gần đây. Ông cho biết doanh số hàng năm từ 30.000 đến 40.000 xe sẽ được coi là "khá vui" đối với SHM.
Afeela dự kiến có giá bán khoảng 50.000 USD ở Mỹ
Nhu cầu về xe điện dự kiến sẽ giảm nếu ông Trump thực hiện lời hứa hủy bỏ trợ cấp, hiện tại tổng cộng lên tới 7.500 USD cho những chiếc xe thuần điện có giá dưới 55.000 USD. Các chuyên gia cho biết SHM sẽ có cơ hội bán được với giá khoảng 50.000 USD, không cao hơn nhiều so với giá xe mới trung bình tại Hoa Kỳ.
Nhưng các nhà phân tích cho biết mức giá cao hơn có thể thực tế hơn, xét đến số lượng lớn cảm biến và chi phí chip và pin đắt đỏ. Đổi lại, điều này có nghĩa là thị trường mục tiêu là những người tiêu dùng giàu có muốn mua ô tô có hoặc không có trợ cấp.
Cùng với giá cả, SHM có ý định nhấn mạnh vào các tính năng giải trí và lái xe tiên tiến của Afeela.
Ryosuke Katsura, một nhà phân tích công nghệ cao cấp tại SMBC Nikko Securities, lưu ý về quan hệ đối tác của công ty với Epic Games có trụ sở tại Hoa Kỳ, nổi tiếng với trò chơi điện tử Fortnite, để phát triển các hệ thống hỗ trợ người lái và trò chơi sử dụng thực tế tăng cường.
"Ô tô là một môi trường thú vị để thử nghiệm AR vì hành khách nhìn vào thế giới thực qua cửa sổ kính, có thể được sử dụng để chiếu mọi thứ. Tôi nghĩ Kawanishi có thể đang nghĩ những điều như vậy", Katsura nói.
Nakanishi, nhà phân tích người Nhật Bản, cho biết SHM có thế mạnh về giải trí và trò chơi, điều mà Tesla không có. Khi nhu cầu về khả năng di chuyển đa dạng hơn, Afeela sẽ có một vị trí trên thị trường", ông nói.
Theo Izumi Kawanishi, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành của SHM, liên doanh SHM sẽ giới thiệu mẫu xe thuần điện Afeela tại triển lãm công nghệ tiêu dùng CES 2025 ở Las Vegas vào tháng tới.
"Phần cứng và thân xe đã gần hoàn thiện. Chúng tôi sẽ làm việc trên phần mềm cho đến phút cuối cùng", Kawanishi trả lời Nikkei Asia trong một cuộc phỏng vấn gần đây. SHM sẽ sản xuất xe tại nhà máy của Honda tại Hoa Kỳ và giao hàng từ năm 2026, bắt đầu từ thị trường Hoa Kỳ và sau đó là Nhật Bản.
Tập trung vào phần mềm là một lý do khiến các nhà quan sát thị trường rất chú ý đến màn ra mắt của Afeela. Vấn đề là liệu cách tiếp cận dựa trên phần mềm của SHM có thể thành công trong bối cảnh xe điện đang thay đổi nhanh chóng khiến các nhà sản xuất ô tô lâu đời của Nhật Bản đang phải vật lộn để theo kịp hay không.
Nhưng liên doanh xe điện mới của Sony và Honda sẽ tham gia vào thị trường Mỹ vốn đã cạnh tranh vào "thời điểm tệ nhất", theo Takaki Nakanishi, nhà phân tích chính của Viện nghiên cứu ô tô Nakanishi có trụ sở tại Tokyo.
Tổng thống đắc cử Donald Trump dự kiến sẽ cắt giảm trợ cấp cho xe điện sau khi nhậm chức vào tháng 1. Theo báo cáo do Cục nghiên cứu kinh tế quốc gia, một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Hoa Kỳ, công bố, việc hủy bỏ các khoản tín dụng hiện tại có thể khiến doanh số bán xe điện giảm gần 30%. Các nhà sản xuất ô tô cũng đang chuẩn bị cho tác động từ việc tăng thuế quan mà Trump đã hứa, điều này có thể làm tăng chi phí hoạt động.
"Mọi doanh nghiệp đều có lúc thăng lúc trầm, vì vậy chúng tôi sẽ không sống và chết vì điều đó", Kawanishi nói về sự bất ổn trên thị trường Hoa Kỳ. "Nếu chúng ta nghĩ về môi trường, xe điện sẽ lan rộng và sớm hay muộn, đó là cách thế giới sẽ vận hành".
Giả sử điện khí hóa trở thành chuẩn mực, các chuyên gia cho biết vấn đề lớn hơn đối với SHM sẽ là thu hút người lái xe bằng phần mềm hơn là phần cứng.
"Tôi không nghĩ rằng nó sẽ thắng hay thua dựa trên các thuộc tính của xe. Nó sẽ thắng hay thua dựa trên phần mềm", Michael Dunne, CEO của công ty tư vấn ô tô Dunne Insights có trụ sở tại Hoa Kỳ, cho biết về Afeela. "Tôi cảm thấy như thể SHM nhận thức được điều này".
Xe thuần điện Afeela của liên doanh Sony và Honda có thiết kế khác biệt
Liên doanh SHM, mỗi bên góp 50% vốn, dựa trên ý tưởng kết hợp chuyên môn của Sony về cảm biến hình ảnh, trí tuệ nhân tạo, rô bốt và giải trí với thế mạnh của Honda trong phát triển ô tô, sản xuất và dịch vụ sau bán hàng.
Nhìn thoáng qua, nguyên mẫu Afeela trông khác biệt so với các ô tô thông thường. Một màn hình giữa đèn pha có thể hiển thị trạng thái sạc pin, thông tin thời tiết hoặc hình ảnh động được cá nhân hóa. Các cửa xe trơn và không có tay nắm, thay vào đó là cơ chế tự động mở khi người dùng đến gần. Vô lăng lhình chữ nhật được thiết kế để tránh cản trở màn hình toàn cảnh trải dài khắp khu vực ghế ngồi phía trước.
Như mong đợi từ tập đoàn điện tử nổi tiếng với máy nghe nhạc cầm tay Walkman, Sony đã đưa giải trí trở thành tính năng chính của Afeela. Khu vực ghế ngồi phía sau có màn hình, cùng nhiều loa và tính năng khử tiếng ồn nhằm mang đến môi trường lý tưởng để thưởng thức phim ảnh, âm nhạc hoặc trò chơi.
Nguyên mẫu năm 2023 của Afeela có tổng cộng 45 camera và cảm biến để theo dõi bên trong và bên ngoài xe, tận dụng thế mạnh của Sony là nhà bán cảm biến hình ảnh hàng đầu thế giới được sử dụng trong camera điện thoại thông minh. Dữ liệu thu thập được từ các cảm biến này sẽ được đưa vào chip Qualcomm và xử lý bằng trí tuệ nhân tạo để kích hoạt tính năng tự đỗ xe và các tính năng hỗ trợ lái xe khác. Phần mềm của xe sẽ có thể cập nhật, giống như hệ điều hành của điện thoại thông minh.
Bên trong nguyên mẫu xe thuần điện Afeela
Mô tả về quá trình phát triển của xe, Kawanishi cho biết SHM luôn ghi nhớ những công ty hàng đầu trong lĩnh vực này, như Tesla hoặc các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, những công ty mà ông cho là đang theo đuổi một câu hỏi tương tự, cụ thể là làm thế nào để tài xế có thể sử dụng thời gian trong xe của họ theo một cách khác. Trong trường hợp của SHM, trọng tâm là giải trí.
Kawanishi đã tham gia phát triển máy chơi trò chơi điện tử PlayStation của Sony, loạt chó rô-bốt Aibo và nỗ lực ban đầu của nhóm nhằm phát triển một chiếc ô tô vào năm 2020, được gọi là Vision-S.
Các yếu tố hấp dẫn của Afeela dường như phù hợp với sở thích của người tiêu dùng. Một cuộc khảo sát người tiêu dùng vào tháng 3 của S&P Global Mobility cho thấy khoảng một nửa số người tham gia ở Mỹ muốn có các dịch vụ được kết nối và sẵn sàng trả tiền cho các bản cập nhật chức năng liên quan đến điều hướng, thông tin giải trí và hệ thống hỗ trợ người lái tiên tiến (ADAS).
Nhưng hiện tại, các chuyên gia vẫn thận trọng, nếu không muốn nói là bi quan, về lần ra mắt sắp tới của Afeela.
Jin Tang, nhà nghiên cứu chính cấp cao tại Ngân hàng Mizuho chuyên về ô tô Nhật Bản và Trung Quốc, cho biết các loại xe tập trung vào phần mềm được đánh giá dựa trên hai tiêu chí. "Về điện khí hóa, chẳng hạn như tích hợp 'buồng lái thông minh', chiếc xe sẽ so sánh tốt với những chiếc xe khác sử dụng công nghệ của Sony", ông nói, ám chỉ đến thiết kế số hóa xung quanh ghế lái. "Nhưng tôi không thể dự đoán chất lượng của các công nghệ như dịch vụ mạng, trí tuệ nhân tạo hoặc lái xe tự động. Công ty có thể sẽ cải tiến khi bán ra", ông nói.
Theo Dunne, phần mềm ô tô được đánh giá dựa trên một câu hỏi cơ bản: Nó có làm bạn khó chịu không, hay nó trực quan? "Hầu hết các nhà sản xuất ô tô hiện nay đều không làm đúng", ông nói, trích dẫn các trường hợp màn hình trong cabin đột nhiên bị tối đen hoặc di chuyển vụng về, tín hiệu an toàn thường xuyên tắt và điều hướng vụng về.
"Tôi sẽ tin tưởng công ty này vì Sony sẽ đi trước các nhà sản xuất ô tô truyền thống nhiều bước" trong việc sản xuất xe được xác định bằng phần mềm, ông nói.
Doanh số không phải là thước đo thành công duy nhất đối với các công ty mẹ của SHM, hai công ty đã rót tổng cộng 50 tỷ yên (333 triệu USD) vào liên doanh này. Sony có mục tiêu mở rộng hoạt động kinh doanh cảm biến ô tô bằng cách phục vụ nhiều nhà sản xuất ô tô hơn, trong khi Honda muốn sản xuất những chiếc xe cạnh tranh, thông minh về công nghệ với tốc độ tương đương với tốc độ phát triển phần mềm, nhanh hơn nhiều so với tốc độ mà các nhà sản xuất ô tô truyền thống thường làm. Những bài học kinh nghiệm từ SHM có thể giúp đạt được cả hai mục tiêu đó.
Tuy nhiên, theo Kawanishi, SHM sẽ nỗ lực củng cố nền tảng của mình như một doanh nghiệp có lợi nhuận. Afeela sẽ phải cạnh tranh để giành một vị trí trong số khoảng 1 triệu xe điện được bán ra hàng năm tại Hoa Kỳ.
"Bất kỳ mẫu xe mới nào cũng cần phải cạnh tranh với Tesla", Brent Gruber, giám đốc điều hành mảng xe điện tại J.D. Power cho biết. Nhà sản xuất ô tô Mỹ đứng đầu bảng xếp hạng doanh số bán xe điện tại Hoa Kỳ, với khoảng một nửa thị trường.
Dunne ước tính rằng Afeela sẽ phải cạnh tranh để giành được nhu cầu còn lại với khoảng 20 mẫu xe từ các nhà sản xuất khác, bao gồm Hyundai và Kia, những hãng đã làm khá tốt ở khía cạnh phần mềm trên các mẫu xe thuần điện như Ioniq và EV6 gần đây. Ông cho biết doanh số hàng năm từ 30.000 đến 40.000 xe sẽ được coi là "khá vui" đối với SHM.
Afeela dự kiến có giá bán khoảng 50.000 USD ở Mỹ
Nhu cầu về xe điện dự kiến sẽ giảm nếu ông Trump thực hiện lời hứa hủy bỏ trợ cấp, hiện tại tổng cộng lên tới 7.500 USD cho những chiếc xe thuần điện có giá dưới 55.000 USD. Các chuyên gia cho biết SHM sẽ có cơ hội bán được với giá khoảng 50.000 USD, không cao hơn nhiều so với giá xe mới trung bình tại Hoa Kỳ.
Nhưng các nhà phân tích cho biết mức giá cao hơn có thể thực tế hơn, xét đến số lượng lớn cảm biến và chi phí chip và pin đắt đỏ. Đổi lại, điều này có nghĩa là thị trường mục tiêu là những người tiêu dùng giàu có muốn mua ô tô có hoặc không có trợ cấp.
Cùng với giá cả, SHM có ý định nhấn mạnh vào các tính năng giải trí và lái xe tiên tiến của Afeela.
Ryosuke Katsura, một nhà phân tích công nghệ cao cấp tại SMBC Nikko Securities, lưu ý về quan hệ đối tác của công ty với Epic Games có trụ sở tại Hoa Kỳ, nổi tiếng với trò chơi điện tử Fortnite, để phát triển các hệ thống hỗ trợ người lái và trò chơi sử dụng thực tế tăng cường.
"Ô tô là một môi trường thú vị để thử nghiệm AR vì hành khách nhìn vào thế giới thực qua cửa sổ kính, có thể được sử dụng để chiếu mọi thứ. Tôi nghĩ Kawanishi có thể đang nghĩ những điều như vậy", Katsura nói.
Nakanishi, nhà phân tích người Nhật Bản, cho biết SHM có thế mạnh về giải trí và trò chơi, điều mà Tesla không có. Khi nhu cầu về khả năng di chuyển đa dạng hơn, Afeela sẽ có một vị trí trên thị trường", ông nói.
