Tại Diễn đàn Nguyên tử Toàn cầu ở Moscow trong khuôn khổ Tuần lễ Nguyên tử Thế giới từ 25 đến 28/9, Tổng thống Vladimir Putin công bố kế hoạch triển khai tại Vùng Tomsk hệ thống năng lượng hạt nhân đầu tiên trên thế giới với chu trình nhiên liệu khép kín vào năm 2030.
Phát biểu tại sự kiện do Giám đốc Rosatom Alexey Likhachev điều hành, có sự hiện diện của Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi cùng lãnh đạo Belarus, Myanmar, Armenia và nhiều nước khác, ông Putin gọi đây là bước tiến mang tính cách mạng của công nghệ hạt nhân. Theo nhà lãnh đạo Nga, phát triển mới này cho phép “gần như toàn bộ khối lượng, 95% nhiên liệu đã qua sử dụng được tái sử dụng nhiều lần trong các lò phản ứng”. Từ đó, mục tiêu bền vững được nhấn mạnh rõ nét.
Nhu cầu với điện hạt nhân được các nhà lãnh đạo tại diễn đàn đặt trong bối cảnh tăng tốc của trung tâm dữ liệu và yêu cầu năng lượng xanh toàn cầu. Lập luận được đưa ra là nhà máy điện hạt nhân mang lại độ ổn định, chi phí dễ tiếp cận và lợi ích môi trường khó thay thế.
Nhìn về triển vọng dài hạn, ông Putin dẫn dữ liệu của IAEA cho biết tổng công suất các nhà máy điện hạt nhân trên thế giới có thể tăng hơn 2,5 lần, tiến gần 1.000 GW vào giữa thế kỷ 21. Động lực lớn đến từ các nước đang phát triển. Từ dự báo này kéo theo một mối lo: nhu cầu uranium cho nhiên liệu hạt nhân tăng mạnh có thể đẩy nguồn cung toàn cầu đến ngưỡng cạn kiệt trong tương lai gần.
Theo ước tính của OECD, ngay cả trong kịch bản lạc quan, toàn bộ tài nguyên uranium có thể cạn vào năm 2090. Trên thực tế, kịch bản sớm hơn có thể xảy ra vào những năm 2060. Vì vậy, dự án Tomsk của Nga được kỳ vọng tạo đột phá cho hướng đi hạt nhân bền vững.
Để hỗ trợ triển khai, Nga đang thành lập Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế tại vùng Ulyanovsk. Nơi đây sẽ thử nghiệm toàn bộ vật liệu tiên tiến phục vụ chu trình nhiên liệu khép kín, qua đó bảo đảm nền tảng kỹ thuật cho tham vọng vừa nêu.
Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ, Nga hiện vận hành 36 lò phản ứng hạt nhân với tổng công suất 27 Gigawatt. Ngoài ra, 7 lò phản ứng khác đang xây dựng có tổng công suất 4.903 Megawatt. Cùng với sự dẫn dắt của Rosatom và hợp tác quốc tế, Nga muốn định vị mình trong nhóm quốc gia tiên phong về năng lượng hạt nhân bền vững.
Phát biểu tại sự kiện do Giám đốc Rosatom Alexey Likhachev điều hành, có sự hiện diện của Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi cùng lãnh đạo Belarus, Myanmar, Armenia và nhiều nước khác, ông Putin gọi đây là bước tiến mang tính cách mạng của công nghệ hạt nhân. Theo nhà lãnh đạo Nga, phát triển mới này cho phép “gần như toàn bộ khối lượng, 95% nhiên liệu đã qua sử dụng được tái sử dụng nhiều lần trong các lò phản ứng”. Từ đó, mục tiêu bền vững được nhấn mạnh rõ nét.
Nhu cầu với điện hạt nhân được các nhà lãnh đạo tại diễn đàn đặt trong bối cảnh tăng tốc của trung tâm dữ liệu và yêu cầu năng lượng xanh toàn cầu. Lập luận được đưa ra là nhà máy điện hạt nhân mang lại độ ổn định, chi phí dễ tiếp cận và lợi ích môi trường khó thay thế.
Nhìn về triển vọng dài hạn, ông Putin dẫn dữ liệu của IAEA cho biết tổng công suất các nhà máy điện hạt nhân trên thế giới có thể tăng hơn 2,5 lần, tiến gần 1.000 GW vào giữa thế kỷ 21. Động lực lớn đến từ các nước đang phát triển. Từ dự báo này kéo theo một mối lo: nhu cầu uranium cho nhiên liệu hạt nhân tăng mạnh có thể đẩy nguồn cung toàn cầu đến ngưỡng cạn kiệt trong tương lai gần.
Theo ước tính của OECD, ngay cả trong kịch bản lạc quan, toàn bộ tài nguyên uranium có thể cạn vào năm 2090. Trên thực tế, kịch bản sớm hơn có thể xảy ra vào những năm 2060. Vì vậy, dự án Tomsk của Nga được kỳ vọng tạo đột phá cho hướng đi hạt nhân bền vững.
Để hỗ trợ triển khai, Nga đang thành lập Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế tại vùng Ulyanovsk. Nơi đây sẽ thử nghiệm toàn bộ vật liệu tiên tiến phục vụ chu trình nhiên liệu khép kín, qua đó bảo đảm nền tảng kỹ thuật cho tham vọng vừa nêu.
Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ, Nga hiện vận hành 36 lò phản ứng hạt nhân với tổng công suất 27 Gigawatt. Ngoài ra, 7 lò phản ứng khác đang xây dựng có tổng công suất 4.903 Megawatt. Cùng với sự dẫn dắt của Rosatom và hợp tác quốc tế, Nga muốn định vị mình trong nhóm quốc gia tiên phong về năng lượng hạt nhân bền vững.
