Khoa học chứng minh: Drone là "khắc tinh" của gấu, hiệu quả hơn cả súng và chó săn

[Thảo Nông]

Việc sử dụng drone (máy bay không người lái) để đuổi gấu, thoạt nghe có vẻ như một trò đùa, nhưng thực chất lại là kết quả của một nghiên cứu khoa học nghiêm túc kéo dài 8 năm, được thực hiện bởi Wesley Sarmento, một chuyên gia quản lý gấu xám, ứng cử viên tiến sĩ ngành bảo tồn học tại Đại học Montana, và là nhân viên của Sở Quản lý Cá, Động vật hoang dã và Công viên Montana (MFWP). Nghiên cứu này, vừa được công bố trên tạp chí Frontiers in Conservation Science, cho thấy drone là công cụ hiệu quả nhất để đuổi gấu, giảm thiểu xung đột giữa người và gấu.

Bài toán xung đột giữa người và gấu

Trong hàng triệu năm, gấu xám đã lang thang khắp các cánh rừng và thảo nguyên ở Bắc Bán cầu. Tuy nhiên, sự mở rộng của con người đã dẫn đến sự chồng lấn về không gian sống và nguồn thức ăn, gây ra xung đột giữa người và gấu.

Gấu thường tìm kiếm thức ăn ở những nơi có con người, và ngược lại. Dù gấu hiếm khi tự tấn công người, chúng có thể trở nên hung dữ nếu cảm thấy bị đe dọa. Với sức mạnh thể chất vượt trội, một cú táp hoặc cắn của gấu có thể gây tử vong cho con người.

Trong quá khứ, con người thường dùng súng để chống lại gấu. Tuy nhiên, từ thế kỷ 20, nhiều quốc gia đã đưa gấu vào danh sách cần bảo tồn, cấm săn bắn. Điều này dẫn đến sự gia tăng số lượng gấu và làm tăng nguy cơ xung đột với con người.

Các phương pháp đuổi gấu truyền thống và hạn chế

Tại Montana, MFWP đã thành lập một đội chuyên trách để đuổi gấu ra khỏi khu vực dân cư. Các phương pháp truyền thống bao gồm:

• Súng: Bắn đạn pháo (chỉ gây tiếng nổ), đạn túi đậu (gây đau nhưng không xuyên da) hoặc đạn cao su. Tuy nhiên, phương pháp này đôi khi phản tác dụng, khiến gấu trở nên hung dữ hơn.
• Chó săn: Sử dụng chó sục Airedale để đuổi gấu. Tuy nhiên, chó thường đuổi nhầm mục tiêu (mèo hoang, nhím...) và không có khả năng phát hiện gấu ở khoảng cách xa.
• Xe tải: Lái xe về phía gấu và bóp còi. Phương pháp này hiệu quả, nhưng bị hạn chế bởi địa hình (không thể vượt qua suối, cây đổ, đường lầy...).

Drone: Giải pháp đuổi gấu hiệu quả và an toàn

Wesley Sarmento đã nảy ra ý tưởng sử dụng drone để khắc phục những hạn chế của các phương pháp truyền thống. Anh đã mua một chiếc EVO II của hãng Autel, trang bị camera độ nét cao và hai hệ thống định vị vệ tinh (GPS và GLONASS).

Drone có nhiều ưu điểm vượt trội:

• Hiệu quả: Gấu thường bỏ chạy khi thấy drone ở khoảng cách 45 mét. Có thể do tiếng ồn của drone giống tiếng ong vỡ tổ, hoặc do gấu nhầm drone với chim săn mồi, hoặc đơn giản vì đó là một vật thể lạ.
• An toàn: Giúp nhân viên bảo tồn tránh được nguy hiểm khi phải tiếp cận gần gấu.
• Tiếp cận nhanh: Drone có thể bay đến hiện trường ngay lập tức sau khi nhận được thông báo.
• Quan sát tốt: Drone cung cấp góc nhìn trên cao, bao quát toàn cảnh, giúp dễ dàng phát hiện gấu, kể cả những con có đeo vòng cổ (để nghiên cứu) hoặc có con non.
• Hiệu quả răn đe lâu dài: Gấu bị đuổi bằng drone không có xu hướng quay lại

Kết quả nghiên cứu khoa học

Trong nghiên cứu của mình, Sarmento đã thống kê 163 nhiệm vụ đuổi gấu, trong đó có 35 lần sử dụng drone, 52 lần sử dụng xe tải, 30 lần sử dụng chó săn và 46 lần sử dụng súng. Kết quả cho thấy:

• Drone: Thành công 91%
• Xe tải: Thành công 85%
• Súng: Thành công 74%
• Chó săn: Thành công 57%

Kết luận và triển vọng

Nghiên cứu của Sarmento đã chứng minh drone là công cụ hiệu quả nhất để đuổi gấu, giảm thiểu xung đột giữa người và gấu, đồng thời bảo vệ cả hai bên. Ông đã chia sẻ kết quả nghiên cứu tại Hội nghị Hiệp hội Gấu quốc tế và nhận được sự quan tâm lớn. Dự kiến, nhiều người quản lý động vật hoang dã trên thế giới sẽ bắt đầu sử dụng drone cho mục đích này.